^[1]Οταν διαβάζεις ότι ο Οιδίποδας μετακόμισε στις ερήμους της αμερικάνικης Δύσης, δεν χρειάζεται να σπάσεις το κεφάλι σου ποιος θεατρικός συγγραφέας είχε τη φαεινή ιδέα. Ποιος άλλος από τον Σαμ Σέπαρντ, μυθική προσωπικότητα του αμερικάνικου θεάτρου, που δανείζει εδώ και χρόνια τη γοητεία του και στη μεγάλη οθόνη σαν ηθοποιός.

Ο 70χρονος σήμερα συγγραφέας τού «Θαμμένου παιδιού» και σεναριογράφος τού «Παρίσι-Τέξας» τού Βέντερς, πάντα δραστήριος θεατρικά, έγραψε ειδικά για τον φίλο του, σπουδαίο Ιρλανδό ηθοποιό Στίβεν Ρία, το έργο «A Particle of Dread (Oedipus Variations)». Ανέβηκε στο θέατρο Derry Playhouse τού Λοντοντέρι της Βόρειας Ιρλανδίας, που είναι φέτος Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Μ. Βρετανίας. Ο Ρία παίζει, φυσικά, τον Οιδίποδα και σκηνοθετεί η Νάνσι Μέκλερ. Δεν είναι η πρώτη φορά που συνεργάζονται στο θέατρο οι δυο άνδρες. Ο Σέπαρντ έχει γράψει ειδικά για τον Ρία άλλα δύο θεατρικά.

Σε όλες τις συνεντεύξεις του ο Αμερικανός συγγραφέας επιμένει ότι το νέο έργο του δεν είναι διασκευή της τραγωδίας του Σοφοκλή, κι ας φλέρταρε μαζί της εδώ και πολλά χρόνια. Εξ ου και έχει βάλει στον τίτλο τη λέξη Variations (παραλλαγές). «Δεν πιστεύω στις διασκευές», λέει. «Ηθελα να κάνω κάτι πάνω στο αίσθημα που βγαίνει από το έργο. Αυτό διασκεύασα και όχι τη φόρμα του, τα ένστικτα και όλα τα απίστευτα πράγματα που ξυπνάει μέσα μας. Πιστεύω ότι ο Σοφοκλής είχε μια συγκεκριμένη πρόθεση. Δεν έγραφε για πλάκα. Γνώριζε πολύ καλά κάτι που όλοι υποκρινόμαστε ότι δεν ισχύει. Είτε το βλέπουμε είτε όχι, η μοίρα μας είναι γραμμένη, προβλέπεται, ακριβώς όπως ο καιρός. Στο έργο εξερευνάμε θέματα όπως το πεπρωμένο, το έγκλημα, την εκμετάλλευση, τις ανθρώπινες ρίζες».

Ο αρχαίος μύθος παίρνει στα χέρια του τη μορφή ενός σύγχρονου θρίλερ. Ενα έγκλημα γίνεται. Ποιος είναι το θύμα; Ποιος είναι ο υπεύθυνος; Ποιες οι επιπτώσεις του στις επερχόμενες γενιές; Υπάρχουν τόσο πολλές εκδοχές του εγκλήματος στο έργο, όλοι κρύβουν και κρύβονται από την αλήθεια, ακόμα κι όταν αυτή τούς κοιτάει κατάματα.

«Το έργο δεν έχει μια σχηματική αφήγηση. Εχει εικόνες και σκέψεις», εξηγεί ο Στίβεν Ρία. «Δεν το βάφτισε χωρίς λόγο “Παραλλαγές πάνω στον Οιδίποδα” ο Σέπαρντ. Ο Σαμ αγαπάει την τζαζ και το έργο του μοιάζει με μουσικό αυτοσχεδιασμό. Παίρνει ένα στοιχείο της ιστορίας και το ακολουθεί, μετά το χάνει, πιάνει άλλο. Κάποιες στιγμές είναι σαν να βρισκόμαστε στην αρχαία Ελλάδα, άλλες σε ένα σύγχρονο κόσμο. Eίναι σαν να έγραψε επαναλαμβανόμενες μουσικές φράσεις πάνω στον μύθο. Εξακολουθεί, όμως, να είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που δεν ξέρει την καταγωγή του και ψάχνει να βρει την αλήθεια. Δεν ξέρει ότι η αλήθεια θα τον καταστρέψει».

INFO: η παράσταση κατεβαίνει στις 7 Δεκεμβρίου.

Β. Γεωργακοπούλου