^[1]«Ευχαριστώ όλους όλους όλους…» έλεγε και ξανάλεγε φανερά συγκινημένη η Γαλλίδα καλλιτέχνις Λορ Προυβόστ, που κέρδισε το βραβείο Turner, το πιο γνωστό και φημισμένο βρετανικό βραβείο για τα εικαστικά. Μαζί έλαβε και 25.000 λίρες, για τη βιντεοεγκατάσταση με φόντο μια βραδιά τσαγιού. Στ’ αλήθεια, τι πιο… βρετανικό, απ’ αυτό;

Την ώρα της ομιλίας της, ανέβασαν και το μωρό της επί σκηνής, τη μικρή Σελέστ με το πορτοκαλί σκουφάκι, ως έκπληξη για την ίδια. Με σπαστά αγγλικά, η Προυβόστ ξαναευχαρίστησε τους πάντες, ειδικά όσους τη βοήθησαν στο συγκεκριμένο πρότζεκτ, όπου «η μυθοπλασία και η πραγματικότητα μπερδεύονται και χάνονται η μία μέσα στην άλλη», όπως χαρακτηριστικά είπε. Η εσάρπα γύρω από τους ώμους της έγραφε «want tea?», δηλαδή «τσάι κανείς;», ένα άμεσο υπονοούμενο για το έργο για το οποίο βραβεύτηκε και μάλιστα ως αουτσάιντερ. Συνυποψήφιοι ήταν σπουδαίοι εικαστικοί όπως οι Τίνο Σεγκάλ, Λινέτ Γιάντομ και Ντέιβιντ Σρίγκλεϊ.

Η ίδια γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Λιλ. Η κάμερα έγινε το παιχνίδι της, καθώς ως παιδί δεν της επιτρεπόταν να βλέπει τηλεόραση. Τα τελευταία 15 χρόνια βρίσκεται στο Λονδίνο – ήρθε για σπουδές και παρέμεινε. «Η Αγγλία με υιοθέτησε! Ενιωσα άνετα εδώ, παρότι Γαλλίδα! Ωστόσο, στην αρχή δεν γνώριζα καλά τη γλώσσα, με αποτέλεσμα να δημιουργώ διαρκώς παρανοήσεις. Αναγκαστικά, λοιπόν, έπρεπε να χρησιμοποιήσω τη φαντασία μου για να καλύπτω αυτές τις παρεξηγήσεις».

Σήμερα είναι 35 χρονών και όταν δημιουργούσε το Wantee (εμπνευσμένο από τη σχέση του παππού της με τον ντανταϊστή καλλιτέχνη Κουρτ Σβίτερς, Wantee ήταν το χαϊδευτικό όνομα της συντρόφου τού Σβίτερς), ήταν ήδη έγκυος στη Σελέστ: «Ηθελα να φτιάξω κάτι που να μιλάει άμεσα στον θεατή και ας μην ήταν ακριβώς βίντεο ή φιλμ ή αντικείμενο. «Θέλετε τσάι;» ρωτούσα και άφηνα τον επισκέπτη να αποτελέσει τμήμα της εγκατάστασης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ένα έργο τέχνης γίνεται κάτι προσωπικό. Για μένα ήταν σίγουρα προσωπικό, καθώς μου το είχαν ζητήσει οι παππούδες μου. Και μάλιστα μου είχαν πει με κάθε λεπτομέρεια τι θα ήθελαν να δουν σε μια, ας πούμε, βραδιά τσαγιού». Πρόκειται για ένα έργο στο οποίο ο θεατής αποφασίζει τι θέλει να πιστέψει ως αληθινό, τι θέλει να δει, τι θέλει να πάρει απ’ αυτό. «Ο θεατής είναι το αφεντικό» δηλώνει η Προυβόστ και μας καλεί σε τσάι σε έναν κόσμο γεμάτο υπαρξιακά ερωτήματα και απαντήσεις με χιούμορ. Τι πιο αστείο από το να ρίχνεις τσάι από τη μια κανάτα στην άλλη, σαν παιδικό παιχνίδι; «Ξεχωριστό και συγκινητικό» χαρακτήρισαν αυτό το «παιχνίδισμα» οι κριτές και της έδωσαν το βραβείο.

INFO: Η έκθεση με τα έργα όλων των υποψηφίων γίνεται στο Εμπρινγκτον, στο Ντέρι – Λοντοντέρι, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Μ. Βρετανίας για το 2013. Εκεί έγινε και η απονομή του βραβείου. Διάρκεια έως 5 Ιανουαρίου.

Νόρα Ράλλη