Της Μαργαρίτας Κουλεντιανού

Ο Μίκης Θεοδωράκης, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Μου αρέσει που τη γράφω αυτή την πρόταση, πριν από λίγο καιρό ούτε να την ψελλίσουμε δεν θα διανοούμασταν. Ο Μίκης, ο ήδη καταξιωμένος για τη ρηξικέλευθη μουσική του παρέμβαση σε μια χώρα που προσπαθούσε να βρει την ταυτότητά της μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο και σ’ έναν ακροατή που δεν ήξερε αν ήθελε να είναι δυτικότροπος ή γραικός. Ηδη πολυαγαπημένος στον τόπο του και περίφημος εκτός. Ηδη σύμβολο λαϊκών αγώνων αλλά και υποστηρικτής ανατρεπτικών θέσεων. Ο Μίκης που τα είχε όλα, χρησιμοποίησε το βήμα της Ακαδημίας για να καταθέσει επίσημα την καινούργια του πρόταση. Ουδετερότητα. Να γίνει η Ελλάδα Ελβετία της Ειρήνης και του Πολιτισμού. Υποστήριξε ότι ως λαός μπορούμε και ξέρουμε να το κάνουμε. Η πρότασή του εμφορείται από το μεγαλείο και την ανυπακοή του και τον αναδεικνύει για ακόμη μια φορά ως οραματιστή με φλόγα και ενθουσιασμό. Αθάνατο.

Ο Μίκης γέμισε τη ζωή πολλών γενεών με ποίηση και μουσική. Τον τραγουδήσαμε στους δρόμους και στις πλατείες, αλλά και στα σπίτια μας, καλή ώρα σαν σήμερα που είχαμε γιορτή, με κρασιά και χορούς. Μετά σιωπή. Μια τέτοια μέρα γιορτής έφυγε ο δεκαπεντάχρονος Αλέξανδρος, άδικα και παράκαιρα. Γι’ αυτόν μελοποίησε ο Μίκης τον «Επιτάφιο» του Ρίτσου. Γι’ αυτόν αλλά και για κάθε θάνατο που γεννάει ντροπή και οργή. Για τη Σάρα των δεκατριών χρόνων, που πέθανε προχθές στη Θεσσαλονίκη από τις αναθυμιάσεις του κάρβουνου που έκαιγε για να ζεσταθεί. Κι ας λένε ότι δεν πρέπει να μιλάμε για τη Σάρα και για το κάρβουνο, γιατί είναι –λέει- καπηλεία και προσβολή της τιμής της νεκρής μικρούλας. Αλήθεια, ποια αντίδραση θα ήταν ορθή και αποδεκτή στο άκουσμα αυτού του παράλογου θανάτου; Θα έπρεπε να τον προσπεράσουμε σφυρίζοντας αδιάφορα; Εμείς αντιδράσαμε απελαύνοντας τη μητέρα και χρηματοδοτώντας τη μεταφορά της σορού της κόρης στη χώρα τους. Στοίχισε κάπου πεντακόσια ευρώ που θα μπορούσαν να τις κρατήσουν μάνα και κόρη ζεστές όλο τον χειμώνα και η Σάρα θα συνέχιζε το σχολείο της και τη ζωή της. Ας μη μιλάμε όμως γι’ αυτό, αφού απαγορεύεται. Ας μιλήσουμε για κάτι άλλο. Τι ακριβώς έχει κερδίσει η Πολιτεία από την αύξηση της τιμής του πετρελαίου; Αν μάλιστα από το κέρδος αφαιρέσει το κόστος των διαφημίσεων για το πετρέλαιο σε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις και το ισόποσο του περιορισμού της κατανάλωσης. Ποιο κέρδος έχει απομείνει στην Πολιτεία; Σε χρήματα, όχι σε κοριτσάκια που πεθαίνουν δίπλα στο μαγκάλι ή σε νεαρούς φοιτητές που δηλητηριάζονται από την αυτοσχέδια σόμπα τους ή σε σπίτια που καίγονται και οικογένειες που μένουν στον δρόμο. Σε χρήματα, γιατί αυτά μετράνε. Αυτά αβγατίζουν το πρωτογενές πλεόνασμα. Πόσο έχει συμβάλει στο αβγάτισμα ο φόρος στο πετρέλαιο θέρμανσης; Κι ακόμα, τι θα το κάνουμε το πρωτογενές πλεόνασμα αν λείψουν τα κοριτσάκια, οι φοιτητές και οι οικογένειες;

Ομως άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε. Οι μέρες μάς καλούν να αποστρέψουμε το βλέμμα από τα αποκαΐδια για να θαυμάσουμε τον μαραθωνοδρόμο που πλησιάζει να κόψει το νήμα. Θέρσιππος ή Ευκλής, Φειδιππίδης ή Φιλιππίδης. Τερμάτισε ηρωικά και πέθανε. Κάτι ιδέες που έχουν κι αυτοί οι ηγέτες. Ή που δεν ξέρουν Ιστορία ή που την ξέρουν πολύ καλά και ευαγγελίζονται τον ένδοξο θάνατό μας.

* Κώστας Βάρναλης, «Η Μπαλάντα του κυρ Μέντιου»