Τρίτη ματιά

Της Πέπης Ρηγοπούλου

Στο Χόρτο του Πηλίου, στο πολιτιστικό χωριό που είχε πάρει ζωή χάρη στο πάθος της Πίας Χατζηνίκου για την τέχνη, ο Γιώργος Παπαδάκης δίδασκε μελοποιημένους από τον ίδιο, σύμφωνα με το αρχαίο δακτυλικό εξάμετρο, στίχους του Ομήρου. Μαθητές του Ελληνες και Ινδοί ηθοποιοί, σπουδαστές της Δραματικής Σχολής του Εθνικού, φοιτητές και φοιτήτριες.

Παθιασμένοι όλοι με το κυνήγι του ανέφικτου, που είναι και το μόνο που αξίζει να γίνει εφικτό: Για την ακρίβεια, με το εγχείρημα της συμπαραγωγής ενός θεάματος Ιλιάδα/ Ραμαγιάνα από τη Λέσχη Βόλου και τον ινδικό θίασο Σόπαναμ που θα δραματοποιούσαν τα δύο έπη αξιοποιώντας τους σκηνικούς κώδικες των δύο πολιτισμών.

Τα πιτσιρίκια, παιδιά των συντελεστών και των ανθρώπων του χωριού, δεν είχαν δικαίωμα πρόσβασης στην πέτρινη αποθήκη, για να μην ταράζουν με τις αταξίες τους την προσήλωση στη δουλειά. Κανείς μας δεν είχε σκεφτεί ότι ο καλύτερος τρόπος για να πείσεις ένα παιδί να παρακολουθήσει κάτι, είναι να του το απαγορεύσεις αυστηρά, προσφέροντάς του έτσι άθελα την ευκαιρία να μαθαίνει παίζοντας κρυφτό.

Ετσι έμεινα άναυδη όταν είδα στο δωμάτιο που μέναμε ένα από τα μικρά κορίτσια να στέκει σε στάση ιέρειας βουντού μπροστά στην τηλεόραση και να καταριέται τον τότε υπουργό Παιδείας -που είχε αναγγείλει μείωση του χρόνου των σχολικών διακοπών- τραγουδώντας, σύμφωνα με την Παπαδάκειο μελοποίηση, την ακόλουθη ομηρική αρά από το Γ της Ιλιάδας.

Ο δε σφ’ εγκέφαλος, χαμαδίς ρέει ως όδε οίνος

(Να χυθεί ο εγκέφαλός του, όπως ρέει αυτό το κρασί)

Ο Γιώργος Παπαδάκης δεν υπήρξε μόνον διαλεχτός συνθέτης, μουσικός ερμηνευτής, συλλέκτης των λαϊκών μας μουσικών θησαυρών, άνθρωπος του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης και εξαιρετικός μουσικοκριτικός της «Ελευθεροτυπίας». Εχοντας μέσα του ολόκληρη τη μουσική μας παράδοση, ήταν ικανός να διαλέγεται με τους θησαυρούς των άλλων. Υπήρξε επίσης παραδειγματικός δάσκαλος που δίδαξε έμπρακτα ότι ο δρόμος για να αγαπηθεί σε τρυφερή ηλικία ο πολιτισμικός μας πλούτος είναι, αντίθετα απ' ό,τι κάνει η εκπαίδευσή μας, μια παιδεία/παιχνίδι.

Μια γνώση/ανάμνηση που να περνά μέσα από το σώμα, την ψυχή και το μυαλό. Η έρευνα και η δημιουργία του έριχναν, όχι μόνο θεωρητικά αλλά και έμπρακτα, διαχρονικές γέφυρες συνδέοντας την αρχαία και τη βυζαντινή μας μουσική με το δημοτικό και το λαϊκό τραγούδι και με τις κατακτήσεις του μοντερνισμού.

Αυτά αξιοποίησε σε θεάματα όπως το σαγηνευτικό «Οριάν εξπρές» στο μουσικό βαγόνι του Ρουφ και στις μελοποιήσεις χορικών από τις «Βάκχες» και την «Αντιγόνη» που έκανε για τις παραστάσεις και τα εργαστήρια του Κέντρου Δράματος του Παντείου, του οποίου υπήρξε δάσκαλος. Δάσκαλος παραδειγματικός που έκανε μάθημα στο «Λήδρα» ακόμα και τη μέρα που γεννιόταν η κόρη του, η όμορφη Μυρτώ.

Καλό ταξίδι, Γιώργο. Και εκεί που θα βρεθείτε με τη Δόμνα ξέρω πως θα παντρεύετε τους ρυθμούς του αγαπημένου σας ηπειρώτικου με τις φωνές των αγγέλων. Φτερωτών είτε εκπεσόντων.