Το ερώτημα «αν είναι δυνατή η εθνική συναίνεση στην Ελλάδα», στις κρίσιμες στιγμές που διέρχεται η χώρα, βρέθηκε στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, που οργάνωσε το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) με τη συμμετοχή του πρώην υπουργού και ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Τάσου Γιαννίτση, του φιλόσοφου και συγγραφέα Στέλιου Ράμφου, και του προέδρου του ΕΛΙΑΜΕΠ και καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Λουκά Τσούκαλη.

«Χρειαζόμαστε συναίνεση για τα μεγάλα θέματα, γιατί βλέπουμε μετά από πολλές δεκαετίες τη «λογική της βίας» να ξαναχτυπά την πόρτα μας, μετά την απαξίωση των θεσμών» σημείωσε ο κ. Γιαννίτσης προσθέτοντας ότι: Παρατηρούμε να υπάρχει «συναίνεση με την αρνητική έννοια», δηλαδή για να μην αλλάξει τίποτα σε κρίσιμους τομείς, όπως η Υγεία, η Παιδεία, η φοροδιαφυγή. Συναίνεση στην αδράνεια και «αποθέωση του ατομικισμού».

Μίλησε για την αδυναμία των Ελλήνων να συναινούν και να συμπράττουν ως λαός, κατάσταση που έχει τις ρίζες του στην ιστορία του και στο ότι ο Διαφωτισμός «που αποτελεί την ενηλικίωση του ανθρώπου», όπως επισήμανε σε άλλο σημείο ο κ. Ράμφος, «δεν πέρασε από τον τόπο μας».

Ο εγωισμός είναι τοξικό στοιχείο στην κοινωνία και οδηγεί σε συγκρουσιακές καταστάσεις, είπε ο Τάσος Γιαννίτσης και έφερε το παράδειγμα της Ιρλανδίας που μετά από αιώνες θρησκευτικών ερίδων κατάφερε να βρει ένα modus vivendi, ενώ αντίθετα η Κύπρος δεν έχει καταφέρει ακόμη να ξεφύγει από τη στασιμότητα.

Αν και χαρακτήρισε την ελληνική κρίση συστημική που παρατηρείται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τόνισε ότι καμιά δεν έχει το μέγεθος της Ελλάδας, ενώ παράλληλα δεν υπάρχει στοιχειώδης συμφωνία για το καινούργιο.

Ο Στέλιος Ράμφος αναζητώντας τις ρίζες της ελληνικής κακοδαιμονίας, «πήγε» στο Βυζάντιο και στον 7ο αιώνα, όταν καταλύεται -για ιστορικούς και φυσικούς λόγους- η παλιά μορφή των πόλεων και οι καινούργιες που διαμορφώνονται μετά τον 10ο αιώνα είναι κακοχτισμένες, χωρίς δημόσιους χώρους, απηχώντας μια κοινωνία εσωστρέφειας. Παράλληλα διαμορφώνεται και ο νέος άνθρωπος, ο οποίος στρέφεται προς την ιδιωτία, τη δυσπιστία αλλά και την ιδιωτική χρήση του κράτους, έχοντας εμπιστοσύνη μόνον στο αίμα (οικογένεια) και τη συντεχνία. Αυτή την έλλειψη εμπιστοσύνης βλέπουμε ακόμη και σήμερα στα κλειστά γραφεία, στα κλειστά διαμερίσματα, στην έλλειψη αντίληψης και υπευθυνότητας έναντι του δημοσίου.

«Είμαστε ακόμη μια προνεωτερική κοινωνία, υπογράμμισε, η οποία δεν έχει προχωρήσει στην εξατομίκευση της ευθύνης και τους συλλογικούς θεσμούς». Χαρακτήρισε δε το υπάρχον κράτος «θεσμοποίηση αυτής της δυσπιστίας».

Ο κ. Ράμφος πρότεινε ως μέσο για τη διάλυση του μηχανισμού της «ιδιωτίας» τη Συνταγματική Αναθεώρηση. Πρόταση που βρήκε επιφυλακτικό τον κ. Γιαννίτση, ο οποίος τόνισε ότι σημασία έχει πώς εφαρμόζονται οι νόμοι κι αυτό προϋποθέτει άλλη κουλτούρα.

Στην ερώτηση, που ζητούσε από τους ομιλητές να πάρουν θέση για τις καταλήψεις στα πανεπιστήμια, ο κ. Τσούκαλης σημείωσε ότι δεν μπορεί να απαντήσει κάποιος γενικευμένα, «αλλά εδώ έχουμε τις καταλήψεις να αποτελούν καθημερινό φαινόμενο και τα πανεπιστήμια να είναι όμηροι οργανωμένων μειοψηφιών» είπε. Σημασία έχει, πρόσθεσε, οι αποφάσεις που παίρνονται από την πλειοψηφία να μπορούν να εφαρμόζονται και να υπάρχει ευρεία αποδοχή των κανόνων του παιχνιδιού.

Κλείνοντας, οι ομιλητές τόνισαν την ανάγκη αποκατάστασης της εμπιστοσύνης, στην οποία θα συμβάλει η αλληλεγγύη και η ισότητα απέναντι στον νόμο, ενώ ο κ. Ράμφος υπογράμμισε ότι σε κοινωνίες σαν την ελληνική έχει μεγάλη σημασία «το παράδειγμα κι αυτό περιμένουμε».

efsyn.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ