Σε ηλικία 91 ετών απεβίωσε ο ζωγράφος, γραφίστας, μεταφραστής και λογοτέχνης Κάρολος Τσίζεκ, από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της καλλιτεχνικής ζωής της Θεσσαλονίκης και στενός φίλος ενός άλλου μεγάλου, του ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου. Η κηδεία του έγινε το μεσημέρι του Σαββάτου στον Ιερό Ναό Αναστάσεως του Κυρίου.

^[1]Τσέχος την καταγωγή, ο Κάρολος Τσίζεκ ήταν ερωτευμένος με τη Θεσσαλονίκη όπου ζούσε από το 1929. Δημιούργησε και υποστήριξε με την εκδοτική και εκθεσιακή του δραστηριότητα την καλλιτεχνική παραγωγή πόλης, ως συνεργάτης του περιοδικού «Κοχλίας», της αίθουσας τέχνης και του περιοδικού «Διαγώνιος».

«Ο θάνατος του Κάρολου Τσίζεκ, προσωπικού μου αγαπημένου φίλου και συνεργάτη επί 60 συνεχή χρόνια, με κατατάραξε. Υπήρξε σαφώς ανώτερός μου και αφοσιωμένος φίλος και συνεργάτης. Εχω μόνο καλά και σπουδαία λόγια να πω γι’ αυτόν» δήλωσε ο ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος. Ο ίδιος, σε πρόσφατη εκδήλωση με αφορμή έκθεση-αφιέρωμα στον δημιουργό Κάρολο Τσίζεκ στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, εξήρε την πνευματικότητά του, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στην πολυγλωσσία του (μιλούσε ρωσικά, τσεχικά, σλοβακικά, ιταλικά και άψογα ελληνικά και μετέφραζε απ’ αυτές τις γλώσσες).

Ο Κάρολος Τσίζεκ γεννήθηκε στην Μπρέσια της Ιταλίας το 1922, αλλά το 1929 η οικογένειά του μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη και ο ίδιος φοίτησε στο ιταλικό σχολείο της πόλης. Σπούδασε Ιστορία, Αρχαιολογία, Ιταλική Γλώσσα και Φιλολογία στο ΑΠΘ, του οποίου έγινε επιστημονικός συνεργάτης διδάσκοντας, από το 1961 έως το 1988, στο τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας.

Το ιταλικό κράτος τού απένειμε τις τιμητικές διακρίσεις «Μedaglia di Βenemerenza Culturale» και «Οrdine di Cavaliere al Merito» το 1960 και το 2000 αντίστοιχα. Το 2000 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του ΑΠΘ, ενώ το 2007 τιμήθηκε με το «ΕΒΓΕ συνολικής προσφοράς στη Γραφιστική».

Ως ζωγράφος εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1944, έκανε ατομικές εκθέσεις, ενώ συμμετείχε και στις ομαδικές της «Διαγωνίου». Το ζωγραφικό του έργο περιλαμβάνει σχέδια, μονοτυπίες και κολάζ. Μέρος του βρίσκεται έπειτα από δική του δωρεά στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης.

To τελευταίο βιβλίο του με τίτλο «Η λιμνοθάλασσα της Γεωργικής Σχολής και άλλες αφηγήσεις» κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες από τις εκδόσεις «Κίχλη». Αυτά τα αφηγήματα του Κάρολου Τσίζεκ χωρίζονται σε δύο κατηγορίες.

Στην πρώτη, η αναζήτηση του χαμένου χρόνου της παιδικής και της νεανικής ηλικίας του συγγραφέα διαπλέκεται άρρηκτα με την ιστορία της μεσοπολεμικής και κατοχικής Θεσσαλονίκης, καθώς ανασύρει από το βασίλειο της λήθης το χαμένο παρελθόν μιας πόλης πολυεθνοτικής, ποικιλόχρωμης, που σφύζει από ζωή. Στη δεύτερη κατηγορία, παρακολουθούμε τη σταδιακή διαμόρφωση της ταυτότητας του συγγραφέα: τσεχικής καταγωγής, με ιταλική και ελληνική παιδεία, μεγαλωμένος στη Θεσσαλονίκη, μοιρασμένος ανάμεσα σε διαφορετικές πολιτισμικές παραδόσεις, ο Τσίζεκ βιώνει την ετερότητα χωρίς αγκυλώσεις, με κριτική διάθεση και χιούμορ.

Τα ποιήματά του με τίτλο «Στίχοι έρωτα και αγάπης» κυκλοφόρησαν σε συγκεντρωτική έκδοση από τις εκδόσεις «Μπιλιέτο» το 2005.

Επιμ.: Νίκος Φωτόπουλος