«Μερικές φορές η εξουσία σε κάνει αλαζόνα. Ακόμη κι αν είναι κανείς πιστός μουσουλμάνος, μεταλλάσσεται ηθικά σε φαραώ».
Φετουλάχ Γκιουλέν, ιμάμης, ιδρυτής του θρησκευτικού τάγματος «Φετουλασίρ», αναφερόμενος στον Ταγίπ Ερντογάν.

ΤΟΥΡΚΙΑ – Ο ισλαμικός εμφύλιος οξύνεται και ο εκσυγχρονιστής ιμάμης Γκιουλέν έβαλε το χεράκι του στη δημοσιοποίηση σκανδάλου δωροδοκίας, στο οποίο εμπλέκεται το στενό περιβάλλον του Ερντογάν – αν όχι ο ίδιος…

Του Νικόλα Ζηργάνου

Τα γάντια βγήκαν στην Τουρκία και ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν δέχτηκε ακόμη ένα πλήγμα από τον πρώην σύμμαχό του ισλαμιστή ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν. Το σκάνδαλο δωροδοκίας που εμπλέκει τρεις γιους υπουργών της κυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Δημοσίων Εργων, δημάρχους, τραπεζίτες και επιχειρηματίες, προσωπικούς φίλους του Τούρκου πρωθυπουργού, συγκλονίζει την Τουρκία που νιώθει τις δονήσεις από την εσωκομματική μάχη μεταξύ των ισλαμιστών.

Χθες, ειδική ομάδα της αστυνομίας, με διαταγή δύο εισαγγελέων έκανε επιδρομές σε Κωνσταντινούπολη, Αγκυρα, Τραπεζούντα και Μαρντίν σε γραφεία και κατοικίες υπόπτων, κατάσχεσε έγγραφα και κομπιούτερ και προσήχθησαν 37 άτομα.

Τρεις γιοι υπουργών

Μεταξύ των συλληφθέντων είναι οι: Μπαρίς Γκιουλάερ, γιος του υπουργού Εσωτερικών, Σαλίχ Καγκάν Τσακλαγιάν, γιος του υπουργού Οικονομικών, Ογκούζ Μπαϊρακτάρ, γιος του υπουργού Περιβάλλοντος, ο δήμαρχος του προαστίου της Κωνσταντινούπολης Φατίχ, Μουσταφά Ντεμίρ, ο γενικός διευθυντής της τράπεζας Halk Σουλεϊμάν Ασλάν και οι επιχειρηματίες Αλί Αράογλου και Ριζά Σαράφ. Επίσης συνελήφθησαν στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος και της πολεοδομίας.

Οι εισαγγελικές αρχές είχαν αρχίσει μυστικές έρευνες προ ενός έτους, όταν πληροφοριοδότης κατήγγειλε ότι ο γιος του υπουργού Περιβάλλοντος, ο δήμαρχος του Φατίχ και ανώτατοι αξιωματούχοι του υπουργείου έδιναν με το αζημίωτο το πράσινο φως για αποχαρακτηρισμό δασικών, αρχαιολογικών ή προστατευόμενων και εκτός σχεδίου εκτάσεων-φιλέτων 325 στρεμμάτων στο Σαριγέρ, στο εμπορικό κέντρο της Κωνσταντινούπολης, στον φίλο του Ερντογάν μεγαλοεπιχειρηματία εργολάβο, Αλί Αγάογλου.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση ψήφισε νέο νόμο το 2011, που επέτρεπε σε ξένους υπηκόους να αγοράσουν γη σε ειδικές περιοχές που ορίζονται από διατάγματα. Ολα τα οικιστικά πρότζεκτ του Αράογλου εντάχθηκαν στις προνομιακές ζώνες.

Ο Αράογλου κέρδισε δισεκατομμύρια από την παράνομη συναλλαγή και έχτισε μια ιδιωτική πόλη 4.147 πολυτελών στούντιο σε συγκρότημα από 24 ουρανοξύστες με θέα τον Βόσπορο. Δύο τεράστια εμπορικά κέντρα και εκατοντάδες μαγαζιά συμπληρώνουν το συγκρότημα. Δύο στάσεις μετρό σχεδιάστηκαν για να εξυπηρετήσουν την τεράστια ιδιωτική επένδυση. Το συγκρότημα ονομάστηκε «Maslak 1453», με την έμφαση στην ημερομηνία της Αλωσης της Πόλης. Το 85% των κατοικιών αγοράστηκε από Αραβες επενδυτές που εκμεταλλεύτηκαν το ειδικό προνομιακό καθεστώς του «Maslak 1453». Οι τιμές πώλησης στις σουίτες ξεκινούσαν από ένα εκατομμύριο ευρώ.

Σε άλλο σημείο της Κωνσταντινούπολης, αλλά με την ίδια μέθοδο, ο Αράογλου χτίζει και ένα επιχειρηματικό κέντρο αξίας πέντε δισ. δολαρίων. Συνολικά, ο όμιλος κατασκευάζει 21.500 κατοικίες και καταστήματα στην Τουρκία. Ο 59χρονος Αράογλου κατατάσσεται ως ο 8ος πλουσιότερος Τούρκος στη λίστα «Forbes» με προσωπική περιουσία 2,7 δισ. δολάρια. Η φιλία του με τον Ερντογάν είναι παλιά. Ο Αράογλου τον είχε γνωρίσει τη δεκαετία του 90, όταν πούλησε (;) μια βίλα στον πεθερό του τότε δημάρχου της Κωνσταντινούπολης και μετέπειτα πρωθυπουργού, Ερντογάν. Από τότε, ο Αράογλου έγινε ο μεγαλύτερος κατασκευαστής στην Τουρκία και ο όμιλος του απασχολεί 10.000 εργαζόμενους.

Αστυνομική έρευνα εν κρυπτώ

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ούτε η ηγεσία της αστυνομίας ούτε και το πρωθυπουργικό γραφείο είχαν την παραμικρή πληροφορία για την έρευνα που έμεινε μυστική για σχεδόν έναν χρόνο, μέχρι να γίνουν χθες οι αιφνιδιαστικές προσαγωγές. Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, έχουν καταγραφεί όλο αυτό το διάστημα οι τηλεφωνικές συνομιλίες των υπόπτων.

Ηταν ένα δυσάρεστο ξάφνιασμα για τον Ερντογάν, ο οποίος από το εκλογικό του προπύργιο, το Ικόνιο, κατηγόρησε έμμεσα τον πρώην σύμμαχό του και πλέον ορκισμένο εχθρό του, ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, αυτοεξόριστο από το 1999 στην Πενσιλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών, πως «κανείς στο εσωτερικό ή το εξωτερικό δεν θα μπορέσει να παγιδεύσει την Τουρκία.

Η Τουρκία δεν είναι μια χώρα που μπορούν να διεξαχθούν τέτοιες επιχειρήσεις. Δεν είναι δημοκρα- τία-μπανανία, τρίτης κατηγορίας κράτος». Ο Ερντογάν κατηγόρησε «μαύρες δυνάμεις», «συμμορίες» και «ανίερες συμμαχίες» που θέλουν να τον χτυπήσουν και προκάλεσε τους αντιπάλους του (βλέπε Γκιουλέν) να αναμετρηθούν στις επερχόμενες τον Μάρτιο, δημοτικές και περιφερειακές εκλογές.

Η αντιπολίτευση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος ζήτησε από τους τρεις υπουργούς, οι γιοι των οποίων εμπλέκονται στο σκάνδαλο να παραιτηθούν μαζί με τον πρωθυπουργό, ενώ χθες επίσης, παραιτήθηκε από την έδρα του ο κυβερνητικός βουλευτής, πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής, Χακάν Σουκούρ, γνωστός οπαδός του Γκιουλέν. Ο Σουκούρ αντέδρασε -και τη στάση του υποστηρίζουν πολλοί βουλευτές του AKΡ που πρόσκεινται στον Γκιουλέν- στην επικείμενη κατάργηση των προπαρασκευαστικών ιδιωτικών σχολών που έχει ιδρύσει ο ισλαμιστής ιεροκήρυκας. Από τις σχολές αυτές, στις οποίες φοιτούν δύο εκατομμύρια νεαροί Τούρκοι, ο Γκιουλέν αντλεί πολλά έσοδα για το θρησκευτικό του τάγμα και ταυτόχρονα αποτελούν εκκολαπτήριο νέων οπαδών, πολλοί από τους οποίους στελεχώνουν υψηλόβαθμες θέσεις στον κρατικό μηχανισμό, τον στρατό, τη Δικαιοσύνη και το Κοινοβούλιο.

Ο ρόλος της εξέγερσης

Η σύγκρουση Ερντογάν-Γκιουλέν ξεκίνησε από το περασμένο καλοκαίρι, με την αυταρχική στάση του Ερντογάν απέναντι στους διαδηλωτές του Ταξίμ και την εκτίμηση του νεοφιλελεύθερου Γκιουλέν ότι ο ισλαμιστής πρωθυπουργός αποτελεί πλέον κίνδυνο για τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των πολιτών. Ο Γκιουλέν υποστήριξε μέσα από το πανίσχυρο τάγμα του την άνοδο του ΑΚΡ στην εξουσία, αλλά πλέον βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με τον άλλοτε προστατευόμενό του. Η αντιπαράθεση αυτή προκαλεί εσωτερικό σεισμό στο κόμμα και αμφισβητεί ευθέως το πολιτικό μέλλον του Τούρκου πρωθυπουργού, ο οποίος αντιμετωπίζει μεγάλη εσωκομματική αμφισβήτηση.

Μετά από σχεδόν 20ετή στενή σχέση, οι δύο σύμμαχοι που αντιμετώπισαν από κοινού και με επιτυχία το στρατιωτικό κατεστημένο και το βαθύ κράτος, οι δύο «μεγάλοι σκοτεινοί» που άλλαξαν τη σύγχρονη Τουρκία, παίρνουν ένα ηχηρό πολυδάπανο διαζύγιο και δίνουν μια σκληρή μάχη με χτυπήματα κάτω από τη ζώνη, από την οποία κανείς τους δεν θα βγει αλώβητος.