Της Μαργαρίτας Κουλεντιανού

Η Ομόνοια, το Σύνταγμα, η πλατεία Κολωνακίου, πάλι το Σύνταγμα, ξανά η Ομόνοια, για τρίτη φορά η Ομόνοια. Για τις αναπλάσεις ο λόγος, που κάθε φορά μετά την ολοκλήρωσή τους παρέδιδαν στην πόλη την εκάστοτε πλατεία λίγο χειρότερη από την προηγούμενη. Εχοντας μάλιστα σπαταλήσει ένα σωρό λεφτά (των δημοτών), για να στήσουν ένα σωρό τσιμέντα. Τώρα ετοιμάζονται, λέει, να ξανα-αναπλάσουν την Ομόνοια, επαναφέροντάς την στην παλιά-παλιά μορφή της. Αυτό θα γίνει ως συνέχεια της ανάπλασης της Πανεπιστημίου που θα την πεζοδρομήσουν με λιμνούλες και σιντριβάνια, επιβαρύνοντας την ήδη εφιαλτική κυκλοφορία στο κέντρο. Για να γίνει πεζόδρομος η Πανεπιστημίου, θα πρέπει η κυκλοφορία προς την Ομόνοια να διοχετευτεί ένας θεός ξέρει πού. Αρχές του επόμενου έτους θα αρχίσουν οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και θα δούμε τι μας περιμένει.

Οσο κι αν μερικές αναπλάσεις πέτυχαν και αισθητικά και λειτουργικά, οι περισσότερες ήταν αποτυχημένες. Πολλές ξεκίνησαν χωρίς να τελειώσουν ποτέ. Στο σπίτι μου απέναντι υπήρχε ένα χαμηλό λοφάκι με πεύκα και θάμνους, κυρίως θυμάρι. Είκοσι χρόνια πριν, ο δήμος αποφάσισε να το αναπλάσει. Εφτιαξε ταμπέλα με τον (τεράστιο για την εποχή) προϋπολογισμό του και, παρά τις αντιδράσεις των περιοίκων, επέλασε κι έκοψε όλα τα δέντρα. Μετά έριξε και κάτι μπετά. Εκεί σταμάτησε το μεγαλεπήβολο σχέδιο ανάπλασης και μείναμε με το λοφάκι να έχει εξελιχθεί σε σκουπιδότοπο. Για να αναπλαστεί ξανά, θα πρέπει να δοθούν άπειρα λεφτά, να γκρεμιστεί το γιαπί, να επιχωματωθεί η τρύπα, να ξαναφυτευτεί.

Η αναπλαστική επέλαση που συνοδεύεται από κόψιμο δέντρων είναι γενικά ανήθικη σε μια πόλη πνιγμένη στο τσιμέντο. Γι’ αυτό μόνο φρίκη μπορεί να προκαλεί το εκκολαπτόμενο πρόγραμμα ανάπλασης του Εθνικού Κήπου. Το σχέδιο λέει πως στον μοναδικό κήπο του κέντρου της πόλης, τον λαβυρινθώδη και σχεδόν παραμυθένιο Εθνικό Κήπο με τα ωραία μονοπάτια που σκιάζονται από πανύψηλα δέντρα, θα κοπούν τα δέντρα για να μπορεί κάποιο να βλέπει την Ακρόπολη. Μα αν θέλει κάποιος να δει την Ακρόπολη, δεν έχει παρά να περπατήσει ένα δεκάλεπτο από τον Κήπο, να πάρει την (ωραία αναπλασμένη) Διονυσίου Αρεοπαγίτου και να θαυμάσει την Ακρόπολη, να ανέβει στον Ιερό Βράχο, να ακολουθήσει την αρχαία διαδρομή μέχρι το Θησείο. Γιατί να πάει κάποιος στον Κήπο για να δει την Ακρόπολη; Στον Κήπο πάει για να βρει καταφύγιο από την κίνηση και τον θόρυβο της πόλης. Πάει για να διαβάσει στη σκιά των δέντρων, να βρει δροσιά το καλοκαίρι, να ξεκουραστεί σε ένα παγκάκι. Οι νεότεροι κάνουν εκεί «κοπάνα» από το σχολείο ή βγαίνουν μυστικά ραντεβού, γιατί κανείς δεν μπορεί να σε δει μέσα στον Κήπο. Οι ακόμα νεότεροι ταΐζουν τις πάπιες και παίζουν κρυφτό, γιατί έχει καταπληκτικές κρυψώνες. Και αίφνης σκάνε οι αναπλαστές με το σχέδιο να κόψουν τα δέντρα και στη θέση τους να φυτέψουν αγάλματα, έτσι ώστε ο επισκέπτης να βλέπει μοντέρνα τέχνη και Ακρόπολη – δύο σε ένα.

Αν ήθελε κάποιος να δώσει λεφτά για τον Κήπο, ελάχιστα σε σύγκριση με αυτά του πρότζεκτ Ανάπλαση, θα μπορούσε να φτιάξει τις βρύσες, να καθαρίσει τα κλουβιά των ζώων, να ξεβουλώσει και να συντηρεί τα ρυάκια. Να βιδώσει μερικά ξεβιδωμένα παγκάκια. Να φροντίσει τα χαμηλά φυτά. Ο Κήπος είναι πολύ όμορφος για να χρειάζεται (άλλη) ανάπλαση.

Και μη βιαστεί κανείς να πει ότι δεν θέλουμε να αλλάξει τίποτα. Θέλουμε να αλλάξουν όλα – τα κακώς κείμενα εννοείται.