Ποιός είναι ο Μοχτάρ Μπελ Μοχτάρ, που διοικεί ένα από τα δύο ισλαμικά τάγματα του Μαγκρέμπ

Του Δημήτρη Σ. Φαναριώτη

^[1]Πολέμαρχος, ισλαμιστής, διπλός πράκτορας και σε κάθε περίπτωση μια αμφιλεγόμενη και «ομιχλώδης» προσωπικότητα. Αυτός είναι ο 40χρονος Μοχτάρ Μπελ Μοχτάρ, το πορτρέτο του οποίου σκιαγράφησε ο Φαρίντ Αϊούς, δημοσιογράφος του «Nouvel Observateur», ειδικευμένος σε θέματα Βόρειας Αφρικής.

Ο Μοχτάρ, ο οποίος τελευταία 23 χρόνια ζει στην έρημο, θεωρείται από το σύνολο των κατοίκων του Μαγκρέμπ το πρότυπο του «καθαρού» και «σκληρού» τζιχαντιστή σαλαφιστή, ο οποίος δημιούργησε τη δική του «κατίμπα» (μάχιμη μονάδα) στη Σαχάρα. Οι συμπολεμιστές του έχουν δεθεί μεταξύ τους με όρκους αίματος και το τάγμα του, ένα από τα δύο του ισλαμικού Μαγκρέμπ, ανεξαρτητοποιήθηκε το 2011, καθώς δεν μπορούσε πλέον να συνεργαστεί με τους σαλαφιστές.

Ο Μοχτάρ, ο οποίος κατάγεται από τον αλγερινό νότο, πρωτοεμφανίστηκε το 1989, όταν σε ηλικία 17 ετών, με αφορμή ένα προσκύνημα, πήγε στη Σαουδική Αραβία και στη συνέχεια μετέβη στο Αφγανιστάν όπου και εκπαιδεύτηκε για έναν χρόνο σε στρατόπεδα της Αλ Κάιντα.

Σε αντίθεση με αυτό που θα περίμενε λογικά κανείς, ο Μοχτάρ δεν εντάχθηκε στο Ισλαμικό Μέτωπο (FIS), αλλά ούτε και στα άλλα ισλαμιστικά κινήματα της περιοχής, τα οποία «αλώνιζαν» στην Αλγερία, σκορπώντας τον θάνατο σε αμάχους μετά τη διακοπή της εκλογικής διαδικασίας το 1992. Στη δεκαετία του εμφυλίου που ακολούθησε έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 150.000 άνθρωποι, στη συντριπτική τους πλειονότητα άμαχοι.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Μοχτάρ, αντί για το αντάρτικο, προτίμησε να χρησιμοποιήσει τη μονάδα του για λιγότερο ευγενείς σκοπούς από τον επαναστατικό αγώνα και επιδόθηκε στο λαθρεμπόριο τσιγάρων, ναρκωτικών και άλλων «αγαθών», εξ ου και το παρατσούκλι «Mr. Marlbolro». Ωστόσο, οι αλγερινές αρχές έκαναν εμφανώς τα στραβά μάτια και οι «κακές γλώσσες» ανέφεραν ότι δούλευε για λογαριασμό των μυστικών υπηρεσιών της Αλγερίας, τις οποίες οι πολίτες της βορειοαφρικανικής χώρας αποκαλούν χιουμοριστικά υπηρεσίες «Σπορ και Μουσικής».

Το 1998 συνάπτει στενές σχέσεις με το δεξί χέρι του Αμπντελμαλέκ Ντρουκμπέλ, του ισχυρό εμίρη ο οποίος ελέγχει τον ορεινό όγκο της Καμπυλίας, οι δυνάμεις του οποίου έχουν αποσχισθεί από την αιματοβαμμένη GIA. Την περίοδο αυτή, ο Μοχτάρ και οι άνδρες του αναλαμβάνουν τη συνοδεία των φορτίων κοκαΐνης που φθάνουν από την Κολομβία στην ανατολική Αφρική.

Οπως αποκαλύπτει ένας Μαυριτανός σαλαφιστής μαχητής, ο οποίος έχει συνεργαστεί με τον Μοχτάρ, ο Mr. Marlboro ήταν ο άνθρωπος ο οποίος προσπάθησε να πείσει τον πολέμαρχο Αμπού Ζαΐντ να σταματήσει τις απαγωγές δυτικών ομήρων και να ενταχθεί με τους άνδρες του στην ομάδα του Μοχτάρ, προκειμένου να τον βοηθήσει στο λαθρεμπόριο των ναρκωτικών, διατηρώντας ωστόσο την εικόνα του ως τζιχαντιστή, ώστε να διατηρήσει ένα μίνιμουμ πολιτικού υπόβαθρου.