→Η πρόσκαιρη πολική δίνη στις ΗΠΑ δεν φαίνεται να αναιρεί την κλιματική αλλαγή

^[1]Στην κατάψυξη παραμένουν μεγάλα τμήματα της βόρειας Αμερικής, με πολλές Πολιτείες των ΗΠΑ να σημειώνουν το ένα ρεκόρ παγωνιάς μετά το άλλο. Η εισβολή αέρα από την Αρκτική έχει φέρει πρωτοφανείς χαμηλές θερμοκρασίες, τις χαμηλότερες εδώ και δεκαετίες, ενώ σχολεία και επιχειρήσεις παραμένουν κλειστά, οι αεροπορικές πτήσεις ακυρώνονται κατά εκατοντάδες, και τα καταφύγια για τους άστεγους γέμισαν λόγω του ψύχους, το οποίο περιγράφεται από ορισμένους μετεωρολόγους ως «πολική δίνη».
Η θερμοκρασία κυμαινόταν χθες από τους μείον δέκα έως τους -22 βαθμούς Κελσίου, πολύ κάτω από το μέσο όρο για την εποχή, σε περιοχές της Μοντάνα, της Βόρειας και Νότιας Ντακότα, της Μινεσότα, της Αϊόβα, του Ουισκόνσιν, του Μίτσιγκαν και της Νεμπράσκα. Στο Μπρίμσον της Μινεσότα, ο υδράργυρος υποχώρησε στους μείον 40 βαθμούς Κελσίου, ενώ στα σύνορα με τον Καναδά πάγωσε μέχρι και ένα μέρος του φημισμένου καταρράκτη του Νιαγάρα. Το κύμα ψύχους, πάντως, κινείται ανατολικά.

Του Τάσου Σαραντή

^[2]Το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της Βόρειας Αμερικής βρίσκεται στο έλεος αυτού που ονομάζεται «πολική δίνη» -μιας γιγαντιαίας μάζας στροβιλισμού του κρύου αέρα στην ατμόσφαιρα- αναζωπυρώνει τις αμφιβολίες για την υπερθέρμανση του πλανήτη, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Ωστόσο, η αλλαγή του κλίματος μετριέται με την αξιολόγηση των παγκόσμιων τάσεων του καιρού, εδώ και δεκαετίες, και όχι από τα γεγονότα που διαδραματίζονται για λίγες ημέρες σε μια μικρή περιοχή, που στην περίπτωση του πολικού ψύχους που πλήττει τις ΗΠΑ πρόκειται για ένα μεμονωμένο καιρικό φαινόμενο που επηρεάζει άμεσα μόλις το 2% του κόσμου. Ετσι, ένα φευγαλέα ψυχρό κύμα στο τμήμα μιας ηπείρου δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται ως αποδεικτικό στοιχείο υπέρ ή κατά της κλιματικής αλλαγής. Με άλλα λόγια, ο καιρός είναι αυτό που συμβαίνει έξω από την πόρτα μας σήμερα, ενώ, από την άλλη πλευρά, το κλίμα είναι το «μοτίβο» του καιρού μετράται επί δεκαετίες, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Κανονικά, μια πολική δίνη, όπως αυτή που ταλαιπωρεί τις ΗΠΑ, περιορίζεται στην Αρκτική, αλλά δεν θεωρείται παράδοξο να κινείται και νοτιότερα του συνηθισμένου. Εντούτοις, κανείς δεν είναι απόλυτα βέβαιος, γιατί αυτή η πολική δίνη ταλαντεύεται προς τα κάτω μέχρι αυτήν τη στιγμή, αν και η αλλαγή του κλίματος θα μπορούσε να συμβάλει στις συνθήκες εκείνες που καθιστούν εύκολο για την πολική δίνη να ταλαντεύεται προς το νότο. Κανονικά, η ψυχρή πολική δίνη είναι περιφραγμένη από ζώνες υψηλής πίεσης από όλες τις πλευρές της, καθώς και από μια δίνη ανέμων. Αλλά η ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας της Αρκτικής -χάρη στην απώλεια του πάγου- η οποία εκθέτει τα σκοτεινά νερά των ωκεανών που απορροφούν τη θερμότητα καλύτερα από τους πάγους θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την πίεση της πολικής δίνης και του «φράχτη» γύρω από αυτήν, σύμφωνα με την αμερικανική Union of Concerned Scientists.

«Αυτή η αστάθεια επιτρέπει τον κρύο αέρα από την Αρκτική να απελευθερωθεί και να ρέει νότια, όπου συγκρούεται με θερμότερο, φορτωμένο με υγρασία αέρα», αναφέρει. «Η σύγκρουση αυτή μπορεί να προκαλέσει σοβαρές καιρικές συνθήκες τον χειμώνα σε ορισμένες περιοχές και να αφήσει ηπιότερες συνθήκες σε άλλα μέρη του βόρειου ημισφαιρίου». Βεβαίως, η σύνδεση μεταξύ της δίνης και της κλιματικής αλλαγής εξακολουθεί να είναι αβέβαιη, δεδομένου ότι η ταχεία υπερθέρμανση της Αρκτικής είναι ένα πρόσφατο φαινόμενο και θα πρέπει να διεξαχθούν περισσότερες μελέτες, ώστε να επιβεβαιωθεί οποιαδήποτε σύνδεση.

Και όσο και αν φαίνεται παράδοξο, αυτήν τη στιγμή που το πολικό ψύχος πλήττει τη βόρεια Αμερική, οι χειμώνες στις ΗΠΑ γίνονται ολοένα και πιο θερμοί. Μια έκθεση τον Φεβρουάριο του 2013 από το αμερικανικό Κέντρο για το Κλίμα διαπίστωνε ότι οι χειμώνες έχουν συρρικνωθεί σχεδόν στο σύνολο των ηπειρωτικών ΗΠΑ από το 1970. Κατά την ίδια χρονική περίοδο, οι νύχτες του χειμώνα έχουν επίσης θερμότερες στο Ουισκόνσιν, στη Μινεσότα και το Βερμόντ, όπου η μέση χειμωνιάτικη νύχτα το 2013 ήταν πέντε βαθμούς Κελσίου θερμότερη από ό,τι το 1970.