→Μόνο το 32,3% των πολιτών εμπιστεύεται την Ευρωπαϊκή Ενωση, το 18,9% το κράτος, το 20,8% τα συνδικάτα και το 31,6% τις δημοτικές αρχές

Του Θεόδωρου Ανδρεάδη-Συγγελλάκη

Τα μηνύματα που συνεχίζουν να φτάνουν από την ιταλική πολιτική είναι κάθε άλλο παρά καθησυχαστικά και το νέο έτος δεν άλλαξε βέβαια τα δεδομένα: ο πόλεμος που έχει ξεσπάσει στο εσωτερικό του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος συνεχίζεται, η μπερλουσκονική και αντιμπερλουσκονική Κεντροδεξιά προσπαθούν να κερδίσουν την εύνοια των συντηρητικών ψηφοφόρων και του Βατικανού, ενώ το ένα τρίτο των Ιταλών, σε έρευνα που δημοσίευσε η εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα», απάντησε ότι οι διαφορές ανάμεσα στα δημοκρατικά και αυταρχικά πολιτεύματα δεν είναι, τελικά, ιδιαίτερα σημαντικές.

Πέντε χρόνια μετά τον φονικό σεισμό της Λ’ Ακουΐλα, μαθαίνουμε ότι μέρος των ιθυνόντων της τοπικής αυτοδιοίκησης και των ιδιοκτητών οικοδομικών εταιρειών, που έφτιαξαν τα σπίτια για τους σεισμοπαθείς, κινούνταν μόνον βάσει του προσωπικού συμφέροντος, με δωροδοκίες που καθόριζαν την ανάθεση των εργολαβιών. Δεν είναι τυχαίο ότι η σχετική έρευνα, η οποία οδήγησε σε σειρά συλλήψεων, ονομάστηκε «Do ut des», «Δούναι και λαβείν». Στην υπόθεση ενέχεται και ο κεντροαριστερός αντιδήμαρχος της πόλης, πρώην σύμβουλος αρμόδιος για τα δημόσια έργα. Οχι μόνο οι κάτοικοι της Λ’ Ακουΐλα δεν ξέρουν αν και πότε θα μπορέσουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, στο ιστορικό κέντρο της πόλης, αλλά στην απελπισία προστέθηκε και η κοροϊδία: ξύλινα σπίτια που έπρεπε να φιλοξενήσουν τους σεισμόπληκτους, φτιάχτηκαν χάρη σε συνεχείς μίζες και ένα μέρος των ακινήτων φέρεται να κατέληξε -«ως δώρο»- στα χέρια πολιτικών της περιοχής. Στην συνέχεια βέβαια τα πούλησαν σαν να επρόκειτο για δική τους, νόμιμη περιουσία.

Στην Ιταλία αυτή, μας λέει η έρευνα της «Λα Ρεπούμπλικα», μόνο το 32,3% των πολιτών εμπιστεύεται την Ευρωπαϊκή Ενωση, το 18,9% το κράτος, το 20,8% τα συνδικάτα και το 31,6% τις δημοτικές αρχές.

Μπορεί να μην πρόκειται, ακόμη, για κοινωνική αποσύνθεση, αλλά η εμπιστοσύνη των πολιτών έχει κλονιστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Η δε αισιοδοξία μοιάζει, ιδίως στον Νότο, είδος προς εξαφάνιση. Πέντε χρόνια οικονομικής κρίσης έχουν εξαντλήσει πολλές αντοχές και η ανεπάρκεια της πολιτικής είναι αδύνατον πλέον να κρυφτεί.

Σε αυτή την ομιχλώδη κατάσταση όλοι περιμένουν να δουν τι θα καταφέρει να κάνει ο Ματέο Ρέντσι, ο νέος γραμματέας της ιταλικής Κεντροαριστεράς. Οι μετριοπαθείς, κεντρώες καταβολές του είναι σαφείς. Παρά ταύτα στην παρούσα φάση προσπαθεί να πετύχει έναν δύσκολο συγκερασμό της αριστερής παράδοσης του Δημοκρατικού Κόμματος με την ισχυρή δόση ρεαλισμού (κάποιες φορές και κυνισμού) που τον χαρακτηρίζει.

Προς το παρόν κατάφερε να μπλοκάρει τον υπουργό Οικονομικών, Μαουρίτσιο Σακομάνι, ο οποίος είχε αποφασίσει να ζητήσει από εκατό χιλιάδες εκπαιδευτικούς να επιστρέψουν όλες τις αυξήσεις που έλαβαν πέρσι. Οι κρατήσεις από τους μισθούς είχαν ήδη καθοριστεί: 150 ευρώ τον μήνα.

«Είναι απαράδεκτο, μοιάζει με κωμικό σκετς» είπε ο Ρέντσι και τελικά η κυβέρνηση Λέτα αποφάσισε να πάρει πίσω το μέτρο. Υπάρχουν όμως δεκάδες άλλα θέματα που παραμένουν ανοιχτά: πρώτα από όλα η αντιμετώπιση της ανεργίας (εκείνη των νέων ξεπέρασε το 41%), η κατάργηση του αδικήματος της λαθρομετανάστευσης, η αναγνώριση των ομόφυλων ζευγαριών, ο περιορισμός της μαφιόζικης παντοδυναμίας και η μείωση του κόστους του όλου πολιτικού συστήματος κατά ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Ο χρόνος είναι λίγος και ο ενθουσιασμός των Ιταλών μοιάζει, όλο και συχνότερα, μακρινή ανάμνηση. Επείγουν απαντήσεις, όχι άλλοι ελιγμοί όσων συνήθισαν να θεωρούν την πολιτική μόνο ένα φρούριο για την άσκηση της προσωπικής τους εξουσίας.