Του Βασίλη Γεώργα

Καθυστερήσεις παίζει η κυβέρνηση όσον αφορά τον περιβόητο νόμο που θα άνοιγε τον δρόμο σε καταναλωτές και επιχειρήσεις να διεκδικήσουν αποζημιώσεις από τα καρτέλ.

Παρ’ ότι υπάρχει εδώ και χρόνια έτοιμο σχετικό νομοσχέδιο, αυτό εξακολουθεί να αραχνιάζει στα συρτάρια του υπουργείου Ανάπτυξης υπό την πίεση των θιγόμενων επιχειρήσεων, με τον αρμόδιο υπουργό Κωστή Χατζηδάκη να εξαγγέλλει μάλιστα χθες ότι θα θεσμοθετήσει τη δυνατότητα αγωγών αποζημίωσης μόνον όταν ψηφιστεί η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία θα γίνει προσπάθεια να υιοθετηθεί στη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας της Ε.Ε.

Θεσμικό πλαίσιο για αποζημιώσεις καταναλωτών και επιχειρήσεων που θίγονται από παραβάσεις της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού είχε ετοιμάσει από το 2011 ο τότε γενικός γραμματέας Καταναλωτή Δ. Σπυράκος, ωστόσο το νομοσχέδιο δεν έφτασε ποτέ στη Βουλή για να ψηφιστεί εξαιτίας των έντονων αντιδράσεων που εκδηλώθηκαν τότε από μεγάλες εταιρείες και επιχειρηματικές ενώσεις, οι οποίες κατάφεραν όχι μόνο να μπλοκάρουν τον νόμο, αλλά κυριολεκτικά να τον θάψουν. Η Ελλάδα έχασε έτσι την ευκαιρία όχι μόνο να είναι μία από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες με εθνική νομοθεσία, αλλά και να προστατεύσει καταναλωτές και επιχειρήσεις από την αυθαιρεσία των καρτέλ στη διάρκεια της κρίσης. Σήμερα σε όλη την Ευρώπη μόνο το 25% των περιπτώσεων συμπράξεων (καρτέλ) οδηγούν σε αγωγές αποζημίωσης, ενώ στην Ελλάδα δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα.

Αυτή καθ’ αυτή η ευρωπαϊκή οδηγία για τις αποζημιώσεις «σέρνεται στην ευρωπαϊκή γραφειοκρατία για τους ίδιους λόγους εδώ και περισσότερο από οκτώ χρόνια, και ακόμη κι αν ψηφιστεί τους επόμενους μήνες, θα περάσουν τουλάχιστον δύο χρόνια για να υιοθετηθεί από τα κράτη-μέλη.

Μεγαλύτερο αγκάθι, που μέχρι σήμερα εμποδίζει την ολοκλήρωση της οδηγίας, είναι αν θα περάσει τελικά ή όχι η δυνατότητα συλλογικών αγωγών αποζημίωσης από καταναλωτικές οργανώσεις και επιχειρήσεις. Η σχετική ρύθμιση δεν έχει ενσωματωθεί ούτε στην τελευταία έκδοση της πρότασης οδηγίας που ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο και πρόκειται να συζητηθεί στις 27 Ιανουαρίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η ρύθμιση να ενταχθεί σε δεύτερο χρόνο.

Αν ποτέ περάσει τελικά η οδηγία για αποζημιώσεις από τα καρτέλ, αυτή θα προβλέπει μεταξύ άλλων πως οποιαδήποτε καταδικαστική απόφαση για εναρμονισμένες πρακτικές ή κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης θα ανοίγει αυτομάτως τον δρόμο προσφυγής με στόχο τη διεκδίκηση αποζημίωσης, καθώς δεν θα χρειάζεται να αποδειχτεί πάλι υπαιτιότητα της επιχείρησης.