Την ώρα που η Ισπανία βιώνει τη χειρότερη οικονομική κρίση των τελευταίων δεκαετιών και η δυσωδία των σκανδάλων πλημμυρίζει τη χώρα, η κυβέρνηση επιχειρεί να περάσει έναν σκοταδιστικό νόμο για τις αμβλώσεις

Της Κορίνας Βασιλοπούλου

^[1]Πρωτόγνωρες σκηνές διαδραματίζονται στην Ισπανία τις τελευταίες μέρες. Είναι η πρώτη φορά που ένα μέλος της βασιλικής οικογένειας, η πριγκίπισσα Κριστίνα, η κόρη του βασιλιά Χουάν Κάρλος και της Σοφίας, παραπέμπεται στη Δικαιοσύνη για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα χρήματος.

Τίποτα όμως από όλα όσα συμβαίνουν στη χώρα εδώ και καιρό δεν είναι συνηθισμένο. Η Ισπανία βιώνει τη χειρότερη οικονομική και κοινωνική κρίση των τελευταίων δεκαετιών. Η ανεργία και η φτώχεια βρίσκονται σε ύψη-ρεκόρ, ενώ η νεοφιλελεύθερη πολιτική του Μαριάνο Ραχόι στραγγαλίζει τις όποιες ελπίδες για ανάκαμψη.

Εξίσου πρωτόγνωρο είναι η ίδια κυβέρνηση, εν έτει 2014, να επιχειρεί να γυρίσει τη χώρα πολλές δεκαετίες πίσω, στα μαύρα χρόνια της χούντας του Φράνκο, με έναν νόμο που απαγορεύει ουσιαστικά τις αμβλώσεις, ακόμα και σε περιπτώσεις σοβαρών γενετικών βλαβών στο έμβρυο. Την ίδια στιγμή, η δυσωδία των σκανδάλων διαφθοράς ποτέ δεν ήταν τόσο έντονη. Τραπεζίτες, μεγαλοεπιχειρηματίες, κυβερνητικά στελέχη, πολιτικοί εν αποστρατεία, γαλαζοαίματοι, όλοι οι εμπλεκόμενοι είναι εκεί αποδεικνύοντας ότι το ψάρι δεν βρομάει, απλώς, από το κεφάλι. Είναι ήδη σάπιο.

Μέσα σε αυτή τη γενικευμένη σήψη, η ισπανική Δικαιοσύνη μοιάζει να αντεπιτίθεται. Παραμονές Χριστουγέννων, πραγματοποιήθηκε αιφνιδιαστική έρευνα στα γραφεία του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος στη Μαδρίτη, η οποία σχετιζόταν με το σκάνδαλο των «μαύρων ταμείων». Με το που έκανε ποδαρικό ο νέος χρόνος, η ινφάντα Κριστίνα καλείται να λογοδοτήσει ως συνένοχη στα οικονομικά σκάνδαλα του συζύγου της, Ινιάκι Ουρντανγκαρίν.

Αποδεικτικά στοιχεία

^[2]Αυτή τη φορά, ο δικαστής Χοσέ Κάστρο, ο οποίος είχε έξι μήνες νωρίτερα επιχειρήσει, ανεπιτυχώς, να απαγγείλει κατηγορίες κατά της πριγκίπισσας, δηλώνει ότι έχει στα χέρια του όλα τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία. Το Εισαγγελικό Σώμα κατά της Διαφθοράς δηλώνει ότι δεν θα προσβάλει την απόφαση του δικαστή, όπως είχε πράξει την περασμένη άνοιξη, ενώ και η ίδια η ινφάντα αρνείται να ασκήσει έφεση, διαθέτοντας εαυτήν στη διάθεση της Δικαιοσύνης. Σε άλλα μέτωπα, το Εφετείο της Μαδρίτης ουσιαστικά παρέλυσε με απόφασή του πριν από λίγες μέρες την επιχειρούμενη ιδιωτικοποίηση έξι νοσοκομείων της ισπανικής πρωτεύουσας, ενώ το Σάββατο το βράδυ, παρά την έντονη αντίθεση της κυβέρνησης Ραχόι, πραγματοποιήθηκε πολυπληθής διαδήλωση στο Μπιλμπάο υπέρ των φυλακισμένων μελών της ΕΤΑ, της Αυτονομιστικής Οργάνωσης των Βάσκων, και υπέρ της ανεξαρτησίας της περιοχής. Η διαδήλωση έλαβε χώρα ύστερα από δύο απανωτές και αντικρουόμενες δικαστικές αποφάσεις, μια απαγορευτική που στιγμάτιζε τους διοργανωτές της ως φίλα προσκείμενους στην τρομοκρατία και μια αθωωτική.

Θα μπορούσε να πει λοιπόν κανείς ότι οι Ισπανοί δικαστές σηκώνουν μπαϊράκι σε κυβέρνηση και παλάτι; Ενδεχομένως, αν δεν υπήρχαν τόσα κακά προηγούμενα που να κάνουν εξαιρετικά συγκρατημένο και τον πιο καλόπιστο παρατηρητή.

Στο σκάνδαλο των «μαύρων ταμείων» του Λαϊκού Κόμματος οι εμπλεκόμενοι είναι πολλοί. Τα χειρόγραφα του πρώην ταμία του κόμματος Λουίς Μπάρθενας «καίνε» πρώην και εν ενεργεία υπουργούς, στενούς συγγενείς τους, ακόμα και τον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι. Προς το παρόν όμως, ο μόνος υψηλά ιστάμενος που έχει πέσει στην τσιμπίδα της Δικαιοσύνης είναι ο Μπάρθενας. Πόσο μακριά, άραγε, θα φτάσουν οι δικαστές έχοντας απέναντί τους μια κυβέρνηση που αποποιείται κάθε ευθύνη και ενίοτε «αθωώνει» με καθαρά πολιτικές αποφάσεις ανθρώπους που έχουν καταδικαστεί από τη Δικαιοσύνη; Και πόσο «ανεξάρτητα» δρα η Δικαιοσύνη όταν πιάνεται στο δόκανο ένα μεγάλο ψάρι;

Ο μεγαλοτραπεζίτης Εμίλιο Μποτίν, πρόεδρος του ομίλου Santander, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ο τραπεζίτης κατηγορήθηκε από τις Αρχές για φοροδιαφυγή, καθώς το 2010 αποκαλύφθηκε ότι αυτός και η οικογένειά του διατηρούσαν κρυφούς λογαριασμούς στην Ελβετία. Ο Μποτίν θέλησε να κλείσει την υπόθεση καταβάλλοντας 200 εκατομμύρια ευρώ στο Δημόσιο. Το 2012, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας τον απάλλαξε από τις κατηγορίες περί φοροδιαφυγής, θεωρώντας ικανοποιητικό τον συμβιβασμό που πρότεινε. Την ίδια χρονιά, ο όμιλος Banco Santander κέρδισε τον τίτλο της «καλύτερης τράπεζας στον κόσμο» από το περιοδικό «Euromoney».

Κραυγαλέες αθωώσεις

Ενας άλλος μεγαλοτραπεζίτης, ο Μιγκέλ Μπλέσα, πρώην πρόεδρος της Caja Madrid, γλίτωσε με ακόμα πιο κραυγαλέο τρόπο. Τον περασμένο Ιούνιο, ο δικαστής Ελπίδιο Χοσέ Σίλβα διέταξε την προφυλάκισή του χωρίς εγγύηση για σειρά σοβαρών οικονομικών αδικημάτων, ορισμένα εκ των οποίων άγγιζαν και το σκάνδαλο με τα «μαύρα ταμεία» του Λαϊκού Κόμματος. Δύο εβδομάδες αργότερα, ένα περιφερειακό δικαστήριο διέταξε την αποφυλάκιση του Μπλέσα, κρίνοντας την απόφαση του δικαστή «υπερβολική».

Ο Χάουμε Μάτας, πρώην επικεφαλής της αυτόνομης περιφέρειας των Βαλεαρίδων Νήσων και πρωτοκλασάτο στέλεχος του Λαϊκού Κόμματος, είναι από τα πλέον διεφθαρμένα πολιτικά πρόσωπα της ισπανικής πολιτικής σκηνής. Το 2012 καταδικάστηκε σε έξι χρόνια φυλάκιση από δικαστήριο της Πάλμα δε Μαγιόρκα για σωρεία οικονομικών εγκλημάτων. Οι δικηγόροι του άσκησαν έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο και αφέθηκε ελεύθερος καθώς θεωρήθηκε ότι δεν υπήρχε κίνδυνος διαφυγής. Το ίδιο δικαστήριο μείωσε την ποινή του το περασμένο καλοκαίρι σε 9 μήνες!

Κι αυτές δεν είναι παρά μερικές μόνον από τις πιο κραυγαλέες υποθέσεις μη απονομής δικαιοσύνης που έχουν εξοργίσει την ισπανική κοινή γνώμη. Κάπου εδώ να υπενθυμίσουμε ότι ο διάσημος εισαγγελέας Μπαλτάσαρ Γκαρθόν βρέθηκε στο στόχαστρο της Δεξιάς και τελικά παύθηκε από τα καθήκοντά του το 2012 με την κατηγορία της υπέρβασης καθήκοντος στο πλαίσιο των ερευνών του για το σκάνδαλο των «μαύρων ταμείων», το οποίο πρώτος είχε ανακαλύψει. Παράλληλα είχε ανοίξει και άλλη ενοχλητική έρευνα για τα εγκλήματα της χούντας του Φράνκο.

«Με όλα όσα συνέβησαν στην Ισπανία μέσα στο 2013, οποιαδήποτε δημοκρατική κυβέρνηση θα είχε καταρρεύσει», σχολίαζε σε πρόσφατο κείμενό της στην αριστερή διαδικτυακή εφημερίδα «El Diario» η πολύ καλή αρθρογράφος Ρόσα Μαρία Αρτάλ. Δημοσκοπικά τουλάχιστον, η κατάρρευση φαίνεται πως επέρχεται. Σύμφωνα με γκάλοπ που δημοσίευσε χθες η «El Pais», το Λαϊκό Κόμμα έρχεται πλέον πίσω από τους σοσιαλιστές με ποσοστό 32% (12,6 μονάδες κάτω από τις εκλογές του 2011) έναντι 33,5%. Ο νέος σκοταδιστικός νόμος για τις αμβλώσεις, πέρα από τα αμέτρητα σκάνδαλα, φαίνεται ότι στοιχίζει ακριβά στον Ραχόι…