Για συνομιλίες με Ρομπάι, Μπαρόζο και Σουλτς, υπό τη «βαριά» σκιά της κρίσης στην Τουρκία, την οποία υποδαυλίζει με τους χειρισμούς της η ίδια η κυβέρνηση

Της Μαργαρίτας Βεργολιά

Εχουν περάσει πέντε ολόκληρα χρόνια από την προηγούμενη επίσκεψή του στις Βρυξέλλες. Και σήμερα που ξαναπατά και πάλι επίσημα το πόδι του στην «καρδιά» της Ε.Ε., ο Ταγίπ Ερντογάν καταφθάνει με διπλωματική… φούρια και «βαρύς»!

Παρά τα πολλαπλά «αγκάθια» στις διμερείς σχέσεις μεταξύ των «28» και της Αγκυρας, το κλίμα στη βελγική πρωτεύουσα προβλεπόταν εθιμοτυπικά εορταστικό, μετά το «ξεπάγωμα» της προενταξιακής πορείας της Τουρκίας και το άνοιγμα του κεφαλαίου «Περιφερειακή πολιτική», τον περασμένο Νοέμβριο, σε μια εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία για το Κυπριακό…

Οσα όμως μεσολάβησαν έκτοτε στην Αγκυρα έχουν αλλάξει την ημερήσια διάταξη στις συνομιλίες που θα έχει σήμερα ο Τούρκος πρωθυπουργός με την ευρωπαϊκή ηγεσία: τους προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Βαν Ρομπάι, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μπαρόζο και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς. Αυτές θα διεξαχθούν τώρα υπό τη «βαριά» πια σκιά της εν εξελίξει θεσμικής κρίσης στην Τουρκία, την οποία υποδαυλίζει με τους χειρισμούς της στην εγχώρια πολιτική κρίση η ίδια η κυβέρνηση Ερντογάν, καθώς βυθίζεται στη δίνη των σκανδάλων.

Ηδη, υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν επικρίνει εμμέσως, πλην σαφώς την Αγκυρα ότι καταστρατηγεί τον διαχωρισμό των εξουσιών, επιδιώκοντας χειραγώγηση της Δικαιοσύνης, την ώρα που έχει ήδη επιβάλει νέους περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης, ως συνέχεια της βίαιης καταστολής των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, στον περασμένο Ιούνιο…

Πλέον αμφιλεγόμενο απ' όλα τα νέα μέτρα θεωρείται η επονομαζόμενη δικαστική μεταρρύθμιση, που το κυβερνών ΑΚΡ φέρνει από σήμερα προς συζήτηση στην ολομέλεια της τουρκικής Βουλής. Εφόσον τελικά περάσει, τότε η λειτουργία του Ανώτατου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων τίθεται ουσιαστικά υπό τον έλεγχο της τουρκικής κυβέρνησης (πρακτικά, ο υπουργός Δικαιοσύνης θα έχει τον τελευταίο λόγο στον διορισμό δικαστών). Οχι τυχαία, σχεδόν σύσσωμη η τουρκική αντιπολίτευση καταγγέλλει απόπειρα συγκάλυψης των σκανδάλων διαφθοράς.

Βέτο από τον Γκιούλ;

Χθες, ακόμη μια φορά, ο πρόεδρος Γκιουλ έκανε αμφίσημες δηλώσεις ως προς το εάν θα ασκήσει τελικά βέτο, εφόσον η τροποποίηση ψηφιστεί. Λίγο πάντως πριν αναχωρήσει μαζί με τον Ερντογάν για τις Βρυξέλλες, ο νέος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, υποστήριξε ότι η δικαστική μεταρρύθμιση «είναι σύμφωνη με τα ευρωπαϊκά πρότυπα». Εξέφρασε την επιθυμία της Αγκυρας να αποφευχθεί οποιαδήποτε «σοβαρή κρίση με την Ε.Ε.». Και τόνισε ότι «απαιτούμε στενή συνεργασία από τους Ευρωπαίους φίλους μας. Θα τους υπογραμμίσουμε», προσέθεσε, «πως (οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις) πρέπει να βασίζονται σε ένα σαφές χρονοδιάγραμμα, με ημερομηνία λήξης».

«Λέγεται ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα ζητήσουν από τον Τούρκο πρωθυπουργό να εναρμονίσει την εθνική νομοθεσία με τις συνταγματικές τροποποιήσεις, όπως αξιώνει το δημοψήφισμα του 2010», γράφει σε χθεσινό ρεπορτάζ της η εφημερίδα «Zaman», επισημαίνοντας ότι πολλές από αυτές έχουν έκτοτε «παγώσει». Ομως η Αγκυρα από την πλευρά της -συμπληρώνει- «ασκεί πιέσεις στις Βρυξέλλες για περαιτέρω πρόοδο στις προενταξιακές διαπραγματεύσεις, ζητώντας να δοθεί “πράσινο φως” στο άνοιγμα τουλάχιστον άλλων δύο κεφαλαίων, των 23 και 24», που αφορούν «Δικαστικό τομέα και Θεμελιώδη Δικαιώματα» και «Δικαιοσύνη, ελευθερία και ασφάλεια».

Ομως, «επιδιώκει πράγματι ο Ερντογάν την ένταξη στην Ε.Ε.;» διερωτάται σε χθεσινό άρθρο του ο Ισάν Νταΐ, στην ίδια εφημερίδα. «Το κόμμα του δεν χρειάζεται πια την ευρωπαϊκή νομιμοποίηση έναντι του στρατού και των έτερων κεμαλικών αντιπάλων του» επισημαίνει. «Επιπλέον, ο πρωθυπουργός θέλει να κρατήσει την Τουρκία ανεξάρτητη από τις Βρυξέλλες και να κυβερνά μόνος του, όπως ακριβώς ήθελαν κάποτε να κάνουν οι Τούρκοι στρατηγοί. Είναι προφανές ότι ένας ολοένα και πιο πολύ αυταρχικός πολιτικός ηγέτης δεν θα ήθελε να οδηγήσει την Τουρκία στους κόλπους της Ε.Ε.», καταλήγει ο Τούρκος αρθρογράφος, «και ότι η Τουρκία, υπό την καθοδήγηση ενός τέτοιου ηγέτη, δεν θα γινόταν δεκτή στην Ε.Ε.»…