Με ελάχιστες πιθανότητες για εξεύρεση ειρηνικής λύσης ξεκινά αύριο στο Μοντρέ της Ελβετίας η διάσκεψη για τη Συρία, καθώς απουσιάζουν εκπρόσωποι της Τεχεράνης, του «Εθνικού Συριακού Συμβουλίου» αλλά και ο ίδιος ο Ασαντ

Του Νικόλα Ζηργάνου

Χωρίς πολλές ελπίδες για πολιτική λύση και με ακόμα λιγότερες (μηδενικές στην πράξη) για παύση των εχθροπραξιών, αρχίζει αύριο στο Μοντρέ της Ελβετίας η ειρηνευτική διάσκεψη για τη Συρία (Γενεύη 2) ως συνέχεια της πρώτης Διάσκεψης (Γενεύη 1) που είχε διεξαχθεί τον Ιούνιο του 2012. Οι παρουσίες πολλές, ίσως πάρα πολλές, με σχεδόν 40 χώρες και διεθνείς οργανισμούς να παίρνουν μέρος στην πανηγυρική αυριανή τελετουργική έναρξη των εργασιών, όμως οι απουσίες, αν και λιγότερες, είναι πολύ σημαντικές.

Το Ιράν αποκλείστηκε την τελευταία στιγμή, ύστερα από γκάφες και παλινωδίες του Μπαν Κι Μουν, ο οποίος αναγκάστηκε από την Ουάσινγκτον να αποσύρει την πρόσκληση που είχε στείλει την τελευταία στιγμή στον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών, Μοχάμεντ Ζαρίφ.

Καυστική ανακοίνωση

Ο Ζαρίφ ανακοίνωσε καυστικά και καθόλου διπλωματικά πως «το Ιράν λυπάται για το ότι ο γ.γ. του ΟΗΕ απέσυρε την πρόσκληση όντας υπό πίεση και δεν είχε το θάρρος να αποκαλύψει τους πραγματικούς λόγους που τον οδήγησαν σε αυτή την ενέργεια». Στον απόηχο της δήλωσης Ζαρίφ, ο Μπαν Κι Μουν έφτασε χθες στη Γενεύη κάτω από κλοιό ασφαλείας που δεν επέτρεψε στους δημοσιογράφους να του κάνουν ενοχλητικές ερωτήσεις.

Η απουσία της Τεχεράνης θεωρείται από τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, «λάθος, όχι όμως και καταστροφή». Ο Ρώσος υπουργός συμπλήρωσε πως «τα γεγονότα (για την αποσυρθείσα πρόσκληση) δεν συνέβαλαν στην αύξηση της εξουσίας του ΟΗΕ», μια κομψή κριτική για τον γενικό γραμματέα που ενέδωσε μάλλον ταπεινωτικά στις αμερικανικές πιέσεις. Μια Τεχεράνη απούσα -και μάλιστα εξοβελισμένη- από τον διάλογο δεν θα ασκήσει την επιρροή της στον Ασαντ για να βρεθεί λύση, ενώ την ίδια στιγμή θα θεωρεί -και δικαίως- ότι η πολιτική της στην περιοχή είναι αποκλίνουσα από εκείνη της Ουάσινγκτον. Χαρακτηριστική ήταν και η δήλωση του υφυπουργού Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί: «Ολοι ξέρουν ότι χωρίς το Ιράν, οι πιθανότητες επίτευξης πραγματικής λύσης για τη Συρία δεν είναι τόσο μεγάλες».

Ο άλλος μεγάλος απών από τη Γενεύη είναι ο ίδιος ο συριακός λαός. Η σύνθεση της αντιπολίτευσης είναι ελάχιστα αντιπροσωπευτική, ασκεί ελάχιστο αν όχι μηδενικό έλεγχο στις εξελίξεις στο έδαφος και δεν έχει τη δύναμη και την επιρροή να επιβάλει τις όποιες αποφάσεις ληφθούν στη Γενεύη, αν ληφθούν τελικά συγκεκριμένες αποφάσεις.

Επίσης η αντιπολίτευση, παρά το γεγονός ότι στην αντιπροσωπεία της συμμετέχουν ορισμένες ανεξάρτητες προσωπικότητες κύρους όπως ο Μισέλ Κιλό, θεωρείται πως επηρεάζεται και κατηγορείται πως εκπροσωπεί κυρίως τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις της Ουάσινγκτον ή άλλων κρατών της περιοχής, όπως η Τουρκία, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, χώρες που έχουν αναλάβει και το μεγαλύτερο βάρος της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής υποστήριξης των ανταρτών.

Από την οργάνωση-ομπρέλα του φιλοδυτικού «Εθνικού Συριακού Συνασπισμού» θα απουσιάζει η βασική του συνιστώσα, το «Εθνικό Συριακό Συμβούλιο» (SNC), το οποίο αποχώρησε καταγγέλλοντας τον συνασπισμό ότι «αποκήρυξε τις δεσμεύσεις του απέναντι στη συριακή εξέγερση». Οι «αντάρτες» αρνούνται να διαπραγματευτούν με τη Δαμασκό καθώς υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν εγγυήσεις για την απομάκρυνση του Μπασάρ αλ Ασαντ από την εξουσία.

Προβλήματα υπάρχουν και με τη συμμετοχή των Κούρδων, που αποτελούν το 9% του πληθυσμού της Συρίας. Το «Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας», (PYD), αδελφό κόμμα του ΡΚΚ, ανακοίνωσε ότι δεν θα πάει στο Μοντρέ, καθώς Αμερικανοί, Τούρκοι και Καταριανοί απέκλεισαν κάθε συζήτηση για το κουρδικό ζήτημα της Συρίας.

Αντίθετα, το Κουρδικό Εθνικό Συμβούλιο, που επηρεάζεται από το Δημοκρατικό Κόμμα των Κούρδων του Ιράκ και τον πρόεδρο Μπαρτζανί, θα πάει -με μισή καρδιά- και θα έχει περιθωριακό ρόλο.

Οι απόντες

Απόντες είναι φυσικά και οι πολυάριθμοι ισλαμιστές πολέμαρχοι που κυριαρχούν μέσα στις τάξεις των ανταρτών και έχουν καταγγείλει τη Γενεύη ως «προδοσία».

Απών, ως φυσική παρουσία, αλλά παρών ουσιαστικά, θα είναι ο Μπασάρ αλ Ασαντ, την αποκαθήλωση του οποίου από την εξουσία επιζητούν διακαώς κυρίως οι μοναρχίες του Κόλπου, η Τουρκία και η Γαλλία. Η αντιπολίτευση που πάει στο Μοντρέ ανεβάζει συνεχώς τους τόνους και εξαγγέλλει την έξοδο Ασαντ ως το μόνο επιθυμητό αποτέλεσμα της διαδικασίας των συνομιλιών, οι οποίες κινδυνεύουν, αντί να συζητούν τα ουσιαστικά θέματα, να καταλήξουν σε μια πόλωση κυρίως γύρω από το μέλλον του Σύρου προέδρου.

Πάντως, η αντιπροσωπεία της κυβέρνησης της Δαμασκού, με επικεφαλής τον αντιπρόεδρο και υπουργό Εξωτερικών, Ουαλίντ Μουάλεμ, κυριαρχείται από πιστούς στο προεδρικό περιβάλλον, με ισχυρή περσόνα την Μπουτάινα Σααμπάν, πολιτική σύμβουλο του Σύρου προέδρου. Τελικά, η Γενεύη 2 κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα μπρα ντε φερ μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας, με μεγάλο απόντα τον συριακό λαό στο σύνολό του.

…………………………………………………………………………………………………………………………..

Αναμονή στην Αθήνα

Μετά από τρεις ώρες και δέκα λεπτά αναμονή ανεφοδιάστηκε με καύσιμα και αναχώρησε τελικά χθες, στις 17.10, από τον διεθνή αερολιμένα Αθηνών το συριακό αεροσκάφος που μετέφερε την κυβερνητική αντιπροσωπεία και τον υπουργό Εξωτερικών από τη Δαμασκό στη Γενεύη. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι η καθυστέρηση έγινε γιατί έπρεπε να τηρηθούν οι διεθνείς κανονισμοί και οι διαδικασίες που προβλέπονται σε περιπτώσεις επιβολής διεθνών κυρώσεων.