Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος οργανώνει ρετροσπεκτίβα του μεγάλου σκηνοθέτη και προβάλλει για πρώτη φορά στην Ελλάδα και τρεις άγνωστες μικρού μήκους. Το συγκινητικό είναι ότι κάθε ταινία του θα παρουσιαστεί από έναν σκηνοθέτη ή καλλιτέχνη της νεότερης γενιάς, ακόμα και από σπουδαστές σινεμά

 

Της Βασιλικής Τζεβελέκου

 

Την Παρασκευή (24 Ιανουαρίου) συμπληρώνονται δύο χρόνια από τον θάνατο του Τεό των Γάλλων, του αγαπημένου Θόδωρου των φίλων, των συνεργατών, των συνδημιουργών από τον Βούλγαρη, τον Παναγιωτόπουλο, τον Νικολαΐδη, τον Λαμπρινό μέχρι τον Κουροσάβα, τον Οσιμα, τον Αντονιόνι, τον Ολιβέιρα, τον Βέντερς.

 

Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος προσφέρει «αντίδωρο» στους θεατές την προβολή όλων των ταινιών του «Μέσα από τα μάτια των Νέων» κι επιπλέον τρεις μικρού μήκους σε πρώτη προβολή στην Ελλάδα. Κάθε βράδυ από τις 23 έως τις 29 Ιανουαρίου στις αίθουσες της «Λαΐδας», θα προλογίζουν τις ταινίες του νέοι μουσικοί, ποιητές, σκηνοθέτες, αλλά και φοιτητές και σπουδαστές από τα Τμήματα ΕΜΜΕ και Θεατρικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, της Σχολής Σταυράκου, των ΙΕΚ ΑΚΜΗ, του New York College κ.ά.

 

Τέσσερις από τους καλλιτέχνες αυτούς μοιράζονται με τους αναγνώστες της «Εφ.Συν.» τις σκέψεις και τις εμπειρίες τους από το αγγελοπουλικό σύμπαν, με μικρά κείμενα που έγραψαν για τις ταινίες που θα προλογίσουν.

 

……………………………………………………………………………………….

 

Αλέξης Καλοφωλιάς, μουσικός των «LAST DRIVE»

«Πήρε τραγούδια μιας γκαραζομπάντας»

 

«Το 1987 ο Θόδωρος Αγγελόπουλος επέλεξε δύο κομμάτια των «Last Drive» για την ταινία του «Τοπίο στην ομίχλη». Ηταν μια κίνηση που μας έκανε να αισθανθούμε περήφανοι, αν και μας ξάφνιασε. Δεν ήταν συνηθισμένο πράγμα για την Ελλάδα ένας κορυφαίος κινηματογραφιστής με διεθνή απήχηση να χρησιμοποιεί σε μία ταινία του τραγούδια μιας γκαραζομπάντας που έκανε τα πρώτα της βήματα. Ομως γνωρίζαμε πως όσο μακριά και να ήταν οι κόσμοι μας εκ πρώτης, το βλέμμα του μπορούσε να καταργήσει τις διαχωριστικές γραμμές. Υπήρξε ένα κομμάτι από την υπέροχη περιπέτεια του παγκόσμιου κινηματογράφου που διαμόρφωσε την κουλτούρα της εποχής μας και εμάς τους ίδιους. Ζωντάνευε το άγριο παρελθόν που είχε περάσει σε μας από τις χαμηλόφωνες, πικρές οικογενειακές συζητήσεις και την ίδια στιγμή ψηλάφιζε το τρικυμιώδες, αντιφατικό μέλλον που μας περίμενε με μοναδικά ποιητικό τρόπο, έτσι όπως το μπορούν οι αληθινοί δημιουργοί. Σήμερα έχουμε την ευκαιρία να του πούμε –έστω και καθυστερημένα– ένα ευχαριστώ για την τιμή που μας έκανε να συμπεριλάβει εκείνα τα δύο τραγούδια στο όραμά του» (Πέμπτη 23/1 στις 18.30 οι Αλέξης Καλοφωλιάς και Γιώργος Καρανικόλας προλογίζουν το «Τοπίο στην ομίχλη»).

 

……………………………………………………………………………..

 

Ελίνα Ψύκου, σκηνοθέτις

«Ενας παπάς θέλει να τον αφορίσει»

 

«1990. Είμαι 13 ετών. Πάω Β΄ Γυμνασίου. Κλείνομαι συχνά στο δωμάτιό μου. Ακούω στο κασετόφωνο τραγούδια με καταθλιπτικούς στίχους. Τους αντιγράφω στα σχολικά μου βιβλία. Στα Μαθηματικά. Στην Ιστορία. Στα Θρησκευτικά. Στο μυαλό μου είναι όλα ανακατεμένα. Και μαύρα. Πολύ μαύρα. Μια μέρα ακούω για έναν σκηνοθέτη που γυρίζει μια ταινία με τον παράξενο τίτλο «Το μετέωρο βήμα του πελαργού». Ενας παπάς θέλει να τον αφορίσει. Πολλές οι λέξεις που δεν είμαι σίγουρη για το νόημά τους. Σκηνοθέτης. Μετέωρο. Αφορίσει. Εχουν περάσει κοντά 24 χρόνια. Κλείνομαι συχνά στο γραφείο μου. Οι σημειώσεις στα σχολικά βιβλία έχουν αντικατασταθεί με σημειώσεις στα σενάρια. Στο μυαλό μου είναι συχνά όλα ανακατεμένα. Και κάποιες φορές μαύρα. Πολύ μαύρα. Κι ακόμη δεν είμαι σίγουρη για το νόημα κάποιων λέξεων…» ( Πέμπτη 23/1 στις 21.00 προλογίζει «Το μετέωρο βήμα του πελαργού»).

 

………………………………………………………………………..

 

Γιώργος Ζώης, σκηνοθέτης

 «Ο φόβος που σε αφηνιάζει»

 

«Πριν μερικές ημέρες βρέθηκαν διατηρημένα τρία πτώματα στρατιωτών του Α΄ Παγκοσμίου Πόλεμου στις Ιταλικές Αλπεις. Φορούσαν στρατωτικές στολές και δίπλα βρίσκονταν ακόμη τα όπλα τους. Τα σώματά τους ήταν βαθιά θαμμένα κάτω από το χιόνι για περίπου εκατό χρόνια. “Οι κυνηγοί” είναι μια ταινία που ξεχωρίζει από όλες τις υπόλοιπες του Αγγελόπουλου. Και αυτό γιατί η βάση στην οποία χτίζεται η ταινία είναι ο ανθρώπινος φόβος. Αυτό το πρωτόγονο αίσθημα, που συνδέεται άμεσα με την επιβίωση του είδους. Τον φόβο που σε ταρακουνάει από την καθημερινή εξέλιξη των πραγμάτων, που ζωντανεύει μπροστά στα μάτια σου τα παλιά σου κρυφά εγκλήματα, που στοιχειώνει την ύπαρξή σου ξανά από την αρχή. Αυτό τον φόβο που σε αφηνιάζει και δεν βρίσκεις γαλήνη πουθενά. “Οι κυνηγοί” συνομιλούν με αυτό το ενστικτώδες, το πρωτόγονο που κρύβουμε βαθιά μέσα μας. Εκείνο τον φόβο που νομίσαμε ότι τον σκοτώσαμε και τον θάψαμε χωρίς επικήδειο, για να μη λογαριαστούμε μαζί του. Εκείνο τον φόβο που τον κρύβουμε καλά κάτω από το χιόνι, αλλά αυτός συντηρείται σαν τους σορούς των στρατιωτών στις Αλπεις. Ο πάγος λιώνει σιγά σιγά και το πτώμα έρχεται ξανά στο φως. Φρικτό και ζωντανό σαν τότε που πιστέψαμε ότι τελειώσαμε με αυτό» (Παρασκευή 24/1, 21.15 προλογίζει τους «Κυνηγούς»).

 

………………………………………………………………………………

 

Θωμάς Τσαλαπάτης, ποιητής

«Σπύρο, έφαγες;»

 

«Τριάντα δύο χρόνια μετά, ο Σπύρος επιστρέφει από την εξορία στη Σοβιετική Ενωση. Ο τόπος όμως που βρίσκει είναι ο μη τόπος της ακυρωμένης οικειότητας. Ο Σπύρος βρίσκεται εξόριστος στην επιστροφή του και η εξορία στον χώρο γίνεται εξορία στον χρόνο.

 

Ο ήρωάς μας έρχεται από το πουθενά και τελικά χάνεται στην πλωτή ανάμνηση, στην ακυβέρνητη θάλασσα του ταξιδιού, συντροφιά με τη γυναίκα που τον περίμενε όλα αυτά τα χρόνια, ξεριζωμένος μα εναγκαλισμένος. Ο Αγγελόπουλος περνά από τον επικό κινηματογράφο στις εξατομικευμένες ενσαρκώσεις της ιστορίας. Το ταξίδι –το βασικό αυτό στοιχείο όλου του μετέπειτα ποιητικού πυρήνα του δημιουργού– ξεκινά ως επιστροφή, ως μια ματαίωση στο παρόν που κουβαλά την παλαιότερη ματαίωση, την παλαιότερη πληγή. Μέσα στη γενικότερη ευφορία των αρχών της δεκαετίας του ΄80, όταν οι ηττημένοι του παρελθόντος ένιωθαν λίγο-πολύ δικαιωμένοι, ο Αγγελόπουλος μας προσφέρει την πικρή ιστορία ενός ανθρώπου που γυρνά μα δεν βρίσκει τίποτα. Το πρόσωπο βγαίνει από το πλήθος, αποκτά χαρακτηριστικά, εμπειρία, παρελθόν. Μαζί έρχονται το συναίσθημα και ο λυρισμός. Ως μια από τις σπαρακτικότερες στιγμές στην προσωπική κινηματογραφική μου μνήμη, στέκει σκαλωμένη η ανάμνηση μιας σκηνής: Υστερα από 32 χρόνια απουσίας ο Σπύρος θα συναντήσει ξανά τη γυναίκα του. Αυτή, περιμένοντας στο κατώφλι του σπιτιού, θα του απευθύνει την πρώτη κουβέντα μετά τα τόσα χρόνια σιωπής, σχεδόν τρέμοντας: Εφαγες;»

 

(Δευτέρα 27.01, 21.30, προλογίζει το «Ταξίδι στα Κύθηρα).

 

……………………………………………………………………………………..

 

•Επίσης θα μιλήσουν, η Εύα Στεφανή («Αναπαράσταση»), η Κατερίνα Πατρώνη («Αθήνα, επιστροφή στην Ακρόπολη»), ο Γιάννης Σακαρίδης («Σκόνη του χρόνου»), ο Κωστής Ζουλιάτης («Το βλέμμα του Οδυσσέα») κ.ά.

 

* ΙΝFΟ: «Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος με τα μάτια των νέων». Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Ιερά Οδός 48 & Μεγ. Αλεξάνδρου 134-136, Μετρό Κεραμεικός. 23 έως 29 Ιανουαρίου. Είσοδος 5 € ανά προβολή, 10 € ενιαία κάρτα σε όλες τις προβολές για φοιτητές, μαθητές, ανέργους και νέους 18 έως 26 ετών.

 

……………………………………………………………………………………………

 

*Προβολή στο Σύνταγμα

 

Εκδήλωση μνήμης με τίτλο «Οι Αθηναίοι βλέπουν Αγγελόπουλο» οργανώνεται την Παρασκευή, 24 Ιανουαρίου στην πλατεία Συντάγματος, τη μέρα που συμπληρώνονται δύο χρόνια από τον θάνατό του. Θα γίνει ανοιχτή προβολή του ντοκιμαντέρ του για την Αθήνα «Επιστροφή στην Ακρόπολη» (20.00, 21.00, 22.00, 23.00). Συν-διοργάνωση με τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων). Την τελευταία ημέρα των προβολών, η Ταινιοθήκη καλεί σε μια ανοιχτή συζήτηση-έκπληξη για το έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Θα τη συντονίσει ο σκηνοθέτης Θάνος Αναστόπουλος (Τετάρτη 29 Ιανουαρίου στις 20.30).

 

……………………………………………………………………………………………………………

 

Τρεις ταινίες σε πρώτη προβολή

 

•«Lumière et compagnie: Οδυσσέας» (Μυθοπλασία, Γαλλία-Ελλάδα, 1995, 52΄΄)

 

Μετά από πρωτοβουλία του Φεστιβάλ Κανών για τον εορτασμό των 100 χρόνων κινηματογράφου 41 σκηνοθέτες έκαναν από μία μικρή ταινία χρησιμοποιώντας τη «Cinématographe», την κάμερα που επινόησαν οι αδελφοί Λιμιέρ και κάτω από συνθήκες παρόμοιες με αυτές του 1895. Ο Αγγελόπουλος φιλμογραφεί μια σκηνή από την Οδύσσεια του Ομήρου. Με μια κάρτα-τίτλο «Ο Οδυσσέας συλλογίζεται: «Είμαι χαμένος. Σε ποια ξένη χώρα έχω φτάσει!»». Ο Οδυσσέας έχει έρθει στην ξένη γη του κινηματογράφου. Ηθοποιός: Νίκος Χαραλάμπους.

 

•«Ο καθένας και το σινεμά του: τρία λεπτά» (Μυθοπλασία, Γαλλία-Ελλάδα, 2007, 3΄ 12΄΄).

 

Ανάθεση από το Φεστιβάλ των Κανών με αφορμή την 60ή του επέτειο σε 34 σκηνοθέτες να γυρίσουν από μια μικρού μήκους, διάρκειας τριών λεπτών. Ο Αγγελόπουλος διάλεξε μια συνάντηση ανάμεσα σε δυο ταινίες: μερικά καρέ από τα σκάρτα του «Μελισσοκόμου» (1985) και τον μονόλογο του φινάλε από τη «Νύχτα» του Αντονιόνι (1962). Μια συνάντηση ανάμεσα σε δυο ηθοποιούς: τη Ζαν Μορό και τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννι, στη μνήμη του οποίου είναι αφιερωμένη η ταινία. Παίζει η Ζαν Μορό.

 

•«Sous-ciel» (Μυθοπλασία, Βραζιλία-Ελλάδα, 2011, 5΄ 50΄΄)

 

Αποτελεί μέρος του Mundo Invisivel / Αθέατου Κόσμου, μιας σπονδυλωτής ταινίας με θέμα την αναπαράσταση του σημερινού κόσμου μέσα από την πόλη του Σάο Πάολο, σκηνοθετημένης από δέκα διεθνούς φήμης σκηνοθέτες (Ολιβέιρα, Βέντερς κ.ά.). Ο Αγγελόπουλος σημειώνει τις αόρατες αντιθέσεις της πόλης. Τα λόγια ενός ιεροκήρυκα στο υπόγειο μετρό της, που εναγωνίως προειδοποιεί για τις επιπτώσεις της απομάκρυνσης από τον λόγο του Χριστού, τα πολύχρωμα γκράφιτι στους δρόμους, σκηνικό της φτώχειας. Προβλήθηκε στα φεστιβάλ Σάο Πάολο και Ρώμης.