Του Γιάννη Παντελάκη

Tα κομματικά μυαλά είδαν δύο δημοσκοπήσεις και πανηγύρισαν. Ο ΣΥΡΙΖΑ στη μια (που δημοσιεύτηκε στην «Εφ.Συν.») προηγείται κατά 3,5% και στη δεύτερη (που δημοσιεύτηκε στο «Ποντίκι») κατά 3%. Προφανώς, αν σκέφτεσαι έτσι, έχεις κάθε λόγο να χαίρεσαι επειδή πέρασες μπροστά από τον βασικό αντίπαλο, επειδή παγιώνεις την πρωτιά, επειδή βλέπεις ότι οι επικείμενες εκλογές (ευρωπαϊκές και αυτοδιοίκησης) σου δίνουν μια καλή ευκαιρία να αποτυπώσεις αυτή την πρωτιά και με πραγματικό δείγμα. Μέσω κάλπης δηλαδή.

Αν δεν ανήκεις στα μυαλά αυτά, δεν βλέπω τι πραγματικά μπορεί να σου χαρίσει αισιοδοξία από τις δύο αυτές μετρήσεις. Η πρωτιά; Η μικρή πρωτιά απέναντι σε μια συγκυβέρνηση που έχει πάρει τέτοια μέτρα που λογικά θα έπρεπε να είχαν μηδενίσει τα ποσοστά των κομμάτων που την απαρτίζουν; Και αν όχι αυτό, αν δεν το βλέπουν αυτό, παρατήρησαν άραγε τις άλλες παραμέτρους των δύο μετρήσεων;

Υπάρχει μια που δείχνει ότι το 55% των ερωτώμενων δεν εμπιστεύεται κανένα απολύτως κόμμα για τη διακυβέρνηση της χώρας. Κάποιο σχόλιο υπάρχει επ’ αυτού; Υπάρχει μια δεύτερη παράμετρος που δείχνει ότι το 84% απ’ όσους ρωτήθηκαν είναι δυσαρεστημένο από τη λειτουργία της κυβέρνησης, ενώ το 85% δηλώνει ανάλογη δυσαρέσκεια από την αξιωματική αντιπολίτευση! Δεν σημαίνει τίποτα αυτό; Μια πιο προσεκτική ματιά στις ίδιες έρευνες θα μας δείξει ότι ποσοστά από 10 έως 11% των ψηφοφόρων επιμένουν να θεωρούν ως καλή επιλογή το ναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής. Υπάρχει κανένα μήνυμα που στέλνουν όλοι αυτοί; Και, τέλος, αν κάποιος παρατηρήσει τα ποσοστά απαισιοδοξίας της ελληνικής κοινωνίας για το μέλλον, το μέλλον της, μάλλον θα μιλήσει για συλλογική κατάθλιψη.

Ενδεχομένως, ο αντίλογος θα ήταν πως ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται και αυτό αποτελεί μια καλή αφετηρία για αλλαγές στο άμεσο μέλλον. Δεν μου φαίνεται καλό επιχείρημα. Η πρωτιά του συγκεκριμένου κόμματος δεν συνοδεύεται από ένα κλίμα ευρύτερης αλλαγής στην κοινωνία. Νομίζω πως η πρωτιά οφείλεται περισσότερο στη φθορά της συγκυβέρνησης. Πέφτει λίγο αυτή, κερδίζει λίγο ο αντίπαλος. Η κυβέρνηση ακολουθεί χωρίς τη θέλησή της την πορεία του «ώριμου φρούτου». Προφανώς θα συνεχίσει να πέφτει, προφανώς θα αυξάνεται η διαφορά του ΣΥΡΙΖΑ από τη Ν.Δ.

Το βασικό ερώτημα περικλείεται σε μία μόνο λέξη και ένα ερωτηματικό: «Μετά;» Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι η πορεία των πραγμάτων θα είναι αυτή που παρατηρούμε το τελευταίο χρονικό διάστημα. Και αργά ή γρήγορα, έρχεται η στιγμή εκείνη που ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίζει και μέσω κάλπης εθνικών εκλογών την πρωτιά. Αρκεί η πρωτιά; Νομίζω πως όχι. Δεν αρκεί, όχι μόνο γιατί θα υπάρχει το μεγάλο πρόβλημα των αναγκαίων συμμάχων για να σχηματιστεί κυβέρνηση. Αλλά και επειδή η κοινωνία θα έχει ανεβάσει σημαντικά τον πήχη των προσδοκιών. Υπάρχουν άραγε έτοιμες απαντήσεις γι’ αυτά τα δύο;

Στο θέμα των συμμαχιών, τα πράγματα είναι ιδιαίτερα θολά. Οι γενικές ενέσεις αισιοδοξίας του τύπου «στοχεύουμε στην αυτοδυναμία», που πετάνε κατά καιρούς στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι πειστικές. Και σίγουρα δεν συμφωνούν με αυτές οι καμπύλες των δημοσκοπήσεων. Η επίτευξη αυτοδυναμίας από το πρώτο κόμμα και γενικά οι αυτοδυναμίες έχουν περάσει στην πολιτική ιστορία της χώρας. Δεν ξέρω για πόσο, αλλά σίγουρα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το ζητούμενο είναι αν ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επεξεργαστεί μία ή περισσότερες εναλλακτικές λύσεις στο θέμα αυτό. Αν υπήρχε κάτι τέτοιο, φαντάζομαι θα το είχαμε πληροφορηθεί.

Εξίσου σημαντικό και μάλλον σημαντικότερο είναι το ζήτημα της κοινωνίας. Μια κοινωνία ρημαγμένη, με πρωτοφανή ποσοστά φτώχειας και ανέχειας, χωρίς προσδοκίες και ελπίδες και με μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης στο πολιτικό προσωπικό της χώρας, θα δει ότι κάποιος άλλος ήρθε στην εξουσία. Δεν είμαι σίγουρος ότι έχει μεγάλες δυνατότητες ανοχής για το νέο σχήμα – το αντίθετο συμβαίνει. Θα αναζητήσει απαντήσεις από αυτούς που έδιναν τις υποσχέσεις όλα αυτά τα χρόνια. Απαντήσεις συγκεκριμένες, απαντήσεις ρεαλιστικές, απαντήσεις που θα δημιουργούν έστω μια μικρή προοπτική. Είναι έτοιμος ο ΣΥΡΙΖΑ να τις δώσει αυτές; Δεν θα επικαλεστώ το προηγούμενο συμπέρασμα (αν υπήρχε κάτι τέτοιο, θα το είχαμε αντιληφθεί), για να μη θεωρηθεί ότι προτρέχω. Και ο καθένας ας δώσει τη δική του προσωπική απάντηση…