Με ένα εξόφθαλμα πλαστό σουρεαλιστικό νόμισμα και μπόλικη δόση χιούμορ, οι Βραζιλιάνοι αντιστέκονται στην αισχροκέρδεια, υιοθετώντας ένα ευφάνταστο λογοπαίγνιο για να εγκαινιάσουν μέσω facebook το διαδικτυακό κίνημα «Ρίο $urreal – Δεν πληρώνω»

Της Βίκυς Καπετανοπούλου

Εξωπραγματικές οι τιμές; «Πληρωμένη» η απάντηση, ενίοτε και σουρεαλιστική. Ακόμα και με τη μορφή ενός εξόφθαλμα πλαστού χαρτονομίσματος! Με μπόλικη δόση χιούμορ, χιλιάδες Βραζιλιάνοι αντιστέκονται στην πανταχού παρούσα αισχροκέρδεια, υιοθετώντας ένα ευφάνταστο λογοπαίγνιο για να εγκαινιάσουν μέσω facebook το διαδικτυακό κίνημα «Ρίο $urreal – Δεν πληρώνω». Οπου »$urreal» (σουρεάλ), βλέπε το… αντίπαλον δέος του εθνικού νομίσματος ρεάλ, στο οποίο φιγουράρει ένα ιερό τέρας του σουρεαλισμού, ο Σαλβαντόρ Νταλί. Οπου «Δεν πληρώνω», βλέπε ξεμπροστιάζω και μποϊκοτάρω κάθε μαγαζί, εστιατόριο, μπαρ ή πλανόδιο πωλητή, που «γδέρνει» τους πελάτες, πουλώντας τους αγαθά κι υπηρεσίες σε ληστρικές τιμές.

Η αφορμή δόθηκε όταν η «O Globo», η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα του Ρίο ντε Zανέιρο, πρότεινε χάριν αστεϊσμού την κυκλοφορία ενός τοπικού νομίσματος ως αντίδοτο στον διογκούμενο πληθωρισμό και την αθέμιτη κερδοσκοπία εμπόρων και επιχειρήσεων σε βάρος των καταναλωτών, που χτυπάει κόκκινο εν όψει του Καρναβαλιού, αλλά κυρίως του Μουντιάλ το καλοκαίρι. Βάζουν που βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη οι φορολογούμενοι για να καλύψουν τα ιλιγγιώδη κόστη της διοργάνωσης. Να πληρώνουν χρυσάφι έναν καφέ ή μία σαλάτα, πάει πολύ…

Μ’ αυτό το σκεπτικό κατά νου, η 48χρονη Αντρέα Καλς, παρουσιάστρια και αρχισυντάκτρια τηλεοπτικής εκπομπής, αποφάσισε να αναλάβει δράση. Πόσταρε στο facebook την απόδειξη πληρωμής ενός πανάκριβου… τοστ και κάλεσε τους συμπολίτες της να συμμετάσχουν σε μια άτυπη σταυροφορία κατά της αισχροκέρδειας και να μποϊκοτάρουν τα καταστήματα-«φαρμακεία».

Μαζί με δυο φίλους της, έστησε άμεσα στο facebook την ιστοσελίδα «Ρίο $urreal – Δεν πληρώνω» (Rio $urreal – Nao Pague), η οποία μέσα σ’ ένα 24ωρο έκανε θραύση και σήμερα αριθμεί πάνω από 172.000 εικονικούς «φίλους» στο Ρίο ντε Zανέιρο, βρίσκοντας μιμητές και σε άλλες μεγάλες πόλεις, όπως η Μπραζίλια, το Σάο Πάολο και το Μπέλο Οριζόντε. Εκτός από χρηστικές συμβουλές για το πώς μπορεί κάποιος να περιορίσει τα περιττά έξοδα, υπάρχει και φόρουμ παραπόνων, όπου ο καθένας έχει τη δυνατότητα να ανεβάζει αποδείξεις πληρωμών και να δυσφημεί δημόσια όσους τον «έγδυσαν», από ταξιτζήδες και υπαίθριες καντίνες, μέχρι εστιατόρια και κέντρα διασκέδασης.

«Δεν γίνεται να ενεργούμε σαν τυπικοί Βραζιλιάνοι, να συμφωνούμε πως κάτι είναι λάθος, να λέμε ένα αστείο και μετά να το καταπίνουμε. Πρέπει να το σταματήσουμε, γιατί γίνεται σοβαρό. Δεν είναι ανέκδοτο ότι ξοδεύω πολύ περισσότερα απ’ όσα κερδίζω» δηλώνει η Αντρέα Καλς στο πρακτορείο Bloomberg. Με νωπά τα μαζικά συλλαλητήρια του περασμένου Ιουνίου, που ανάγκασαν την κυβέρνηση Ρούσεφ να πάρει πίσω τις αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων των μέσων μαζικής μεταφοράς, και τις προεδρικές εκλογές του Οκτώβρη να επίκεινται, πολλοί Βραζιλιάνοι εμφανίζονται πλέον αποφασισμένοι να μην ανεχτούν άλλο στις πλάτες τους την ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία, που ολοένα συρρικνώνει το εισόδημά τους.

Σταθερά τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι τιμές στο Ρίο ντε Ζανέιρο ξεπερνούν τον τρέχοντα πληθωρισμό του 6%, έχοντας αυξηθεί κατά μέσον όρο 6,6%.

Σε ό,τι αφορά δε τις τιμές των ακινήτων, οι αυξήσεις εδώ και δύο χρόνια έχουν φουσκώσει κατά 15%–20%, με τα ενοίκια να απογειώνονται κατά 133% (!) σε σχέση με το 2008, σύμφωνα με τον δείκτη FIPE Zap. Ο πληθωρισμός έκλεισε πέρσι στο 5,91%, ξεπερνώντας κατά πολύ τον κυβερνητικό στόχο του 4,5%. Σε ποσοστό 63%, οι Βραζιλιάνοι δηλώνουν δυσαρεστημένοι από την οικονομική πολιτική, που εφαρμόζει η Ντίλμα Ρούσεφ σ’ αυτόν τον τομέα. Ενδεικτικά το Bloomberg αναφέρει ότι το 2013 το κόστος εστίασης στη βραζιλιάνικη μητρόπολη αυξήθηκε κατά 9,8%, η τιμή της μπίρας 12,2% και των αλκοολούχων ποτών 11%. Τα μεγαλύτερα θύματα της αισχροκέρδειας παραμένουν βέβαια οι τουρίστες, που συχνά πληρώνουν επιπλέον «καπέλο», που αγγίζει το 67%. Μια κρύα καρύδα από πλανόδιο πωλητή κοστίζει σήμερα πέντε ρεάλ, έναντι ενός ρεάλ πριν από δύο χρόνια. Πραγματικά, σουρεάλ!

Ακτιβιστές

Σαν μανιτάρια ξεφυτρώνουν τώρα κι άλλα ακτιβιστικά κινήματα, που καλούν τον κόσμο π.χ. να πηγαίνει στις παραλίες με τη δική του καρέκλα και ομπρέλα, να κουβαλά μαζί του το δικό του φορητό ψυγείο, αντί να πληρώνει σε εξωφρενική τιμή ένα παγωμένο ρόφημα ή ποτό στην παραλία ή στο μπαρ. Με τέτοιες αφορμές και το σύνθημα να δίνεται μέσω Ιντερνετ, οργανώνονται όλο και συχνότερα αυθόρμητες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας αγανακτισμένων καταναλωτών. Παρότι οι Καριόκας, οι κάτοικοι του Ρίο ντε Ζανέιρο, μοιάζει να έχουν πλέον… αγριέψει για τα καλά με το θέμα των τιμών, ο δήμαρχος εξήγγειλε αύξηση στα εισιτήρια των λεωφορείων κατά 0,25 ρεάλ, που τίθεται σε ισχύ από τις 8 Φεβρουαρίου.