Ενα μυθιστόρημα έμενε στα αζήτητα στο αρχείο του για δεκαετίες. Η ίδια του η οικογένεια, για να τον προστατεύσει, δεν τον ενθάρρυνε να το δημοσιεύσει και αυτός το είχε γράψει μόνο για τον εαυτό του. Είχε άλλωστε πάει στο σχολείο μόνο για έξι μήνες! Επειδή όμως ο συγγραφέας δεν είναι άλλος από τον Τσάρλι Τσάπλιν, οι 34 χιλιάδες λέξεις που είχε γράψει και είχε βαφτίσει «Footlights» («Τα φώτα της σκηνής») κάποια στιγμή θα έβγαιναν στο φως. Το μοναδικό μυθιστόρημα της κινηματογραφικής ιδιοφυΐας εκδίδεται αυτή την εβδομάδα από την Cineteca di Bologna, που ειδικεύεται στη συντήρηση και αποκατάσταση παλιών ταινιών και έχει αναλάβει την ψηφιοποίηση του έργου του.

Το μυθιστόρημα ήταν ένα μείγμα χειρογράφων και δακτυλογραφημένων σελίδων. Ανέλαβε να το βάλει σε μια τάξη ο βιογράφος του Τσάπλιν, Ντέιβιντ Ρόμπινσον. Για να ανακαλύψει ότι δεν είναι τίποτα άλλο από ένα είδος προσχεδίου της περίφημης ταινίας του «Τα φώτα της ράμπας», της τελευταίας που γύρισε στην Αμερική (1952) πριν αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη χώρα του Τζ. Εντγκαρ Χούβερ, η οποία είχε αρχίσει να τον μισεί και να τον θεωρεί ανεπιθύμητο κομμουνιστή. Στην ταινία, που τοποθετείται στο Λονδίνο του 1914, ο Τσάπλιν παίζει έναν ξεπεσμένο και αλκοολικό κλόουν, τον Κάλβερο, που σώζει τη νεαρή χορεύτρια Τέρι (Κλερ Μπλουμ) από την αυτοκτονία και τη βοηθά να ανακτήσει την αυτοπεποίθησή της και την καριέρα της. Κάνει και ο ίδιος ένα θριαμβευτικό comeback, αλλά αμέσως μετά πεθαίνει από καρδιακή ανακοπή.

Το μυθιστόρημα, που γράφτηκε το 1948, πριν από το σενάριο, φωτίζει την ψυχική κατάσταση του Τσάπλιν εκείνη τη δύσκολη εποχή. «Ενας κωμικός ηθοποιός που είχε χάσει το κοινό του, που οι αμερικανικές εφημερίδες τον ανέφεραν σαν “πρώην επιτυχημένο σκηνοθέτη”, γράφει την ιστορία ενός κωμικού ηθοποιού που έχει χάσει το κοινό του», λέει στην «Γκάρντιαν» η Τσεσίλια Τσεντσιαρέλι, συνδιευθύντρια της Cineteca. «Είναι ένα είδος προοιμίου των “Φώτων της ράμπας” γιατί αναλύει και εξηγεί τους εφιάλτες του Κάλβερο, γιατί είναι τόσο απογοητευμένος από την καριέρα του και το κοινό. Το βιβλίο ασχολείται περισσότερο από ό,τι η ταινία με τη σχέση του καλλιτέχνη με τους θεατές, με την ίδια την έννοια της τέχνης».

«Ο Τσάπλιν περνούσε πολύ δύσκολα όταν το έγραφε», συμπληρώνει ο Ντέιβιντ Ρόμπινσον. «Γι’ αυτόν ήταν ένα τεράστιο σοκ το γεγονός ότι η μεγάλη μερίδα των μέσων Αμερικανών, που για 30 ολόκληρα χρόνια τον λάτρευαν, είχε στραφεί εναντίον του. Αυτό το αίσθημα κυριαρχεί στην ιστορία του Κάλβερο».

Το βιβλίο θα παρουσιαστεί πρώτη φορά σε εκδήλωση στο British Film Institute του Λονδίνου από τον Ρόμπινσον και την Κλερ Μπλουμ, στην οποία είναι άλλωστε αφιερωμένο. Θα μπορεί κανείς να το αγοράσει από το σάιτ της Cineteca και το Amazon, αφού ακόμα δεν έχει βρει Βρετανό ή Αμερικανό εκδότη.

Επιμ.: Β. Γεωργ.