Μια Γιαπωνεζούλα από το Τόκιο, που ψάχνει κινηματογραφικό θησαυρό στα χιόνια της Μινεσότα, αλλά και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για νέους σκηνοθέτες, που έστησε στο Σαράγεβο ο μέγας Μπέλα Ταρ, αποδεικνύουν ότι η Μπερλινάλε δεν είναι μόνο γκλάμουρ

Tης Λήδας Γαλανού

Οι μαγικότερες στιγμές σ’ ένα διεθνές φεστιβάλ είναι όταν διαπιστώνεις ότι με αφορμή τις ταινίες ο κόσμος γίνεται εξωφρενικά μικρός κι η απόσταση από την Απω Ανατολή στα βόρεια αμερικανικά τοπία γίνεται μια ανάσα. Μια τέτοια στιγμή προκύπτει στο Forum, με αφορμή την ταινία του Ντέιβιντ Ζέλντερ, «Kumiko, The Treasure Hunter / Κουμίκο, Η Κυνηγός του Θησαυρού», που έκανε την πρεμιέρα της στο φετινό Σάντανς και συστήνεται τώρα στο διεθνές κοινό. Σ’ αυτήν την ταινία, αμερικανική παραγωγή γυρισμένη στην Ιαπωνία, με πρωταγωνίστρια ένα από τα δημοφιλέστερα νέα ονόματα του ασιατικού σινεμά, τη Ρίνκο Κικούτσι του «Βαβέλ» και του «Pacific Rim», βρίσκεται ο Αλεξάντερ Πέιν ως executive producer, χαρίζοντάς της τη σφραγίδα του ενδιαφέροντός του για όσους ατυχείς την αγνοήσουν στην πρώτη ματιά!

Η ιστορία παρακολουθεί την Κουμίκο, μια 29χρονη κοπέλα που ζει στο Τόκιο, περνώντας μια ζωή ασήμαντη: δεν έχει φίλους, η μόνη φωνή που ακούει είναι της μητέρας της, στο τηλέφωνο, που της γκρινιάζει γιατί δεν έχει παντρευτεί, η μοναδική ύπαρξη για την οποία νοιάζεται είναι το κανελί κουνέλι της, κυρίως γιατί είναι σιωπηλό και βολικό. Αλλά η Κουμίκο έχει μεγάλα σχέδια για τη ζωή της: ως άλλος αποφασισμένος κονκισταδόρ, κρατά στα χέρια της έναν χάρτη ιδιόμορφο, κεντημένο σταυροβελονιά σ’ ένα κομμάτι ύφασμα, έναν χάρτη που έχει μόνη της κατασκευάσει και που θα την οδηγήσει σ’ έναν μεγάλο θησαυρό. Στη Μινεσότα.

Γιατί ο θησαυρός που αναζητά η Κουμίκο δεν είναι άλλος από τη βαλίτσα με τα λεφτά που είχε κρύψει μέσα στο χιόνι ο Στιβ Μπουσέμι στο «Fargo» των αδελφών Κοέν, που βλέπει ξανά και ξανά σε μια χαλασμένη βιντεοκασέτα, προσπαθώντας να υπολογίσει ακριβώς τις συντεταγμένες του: αφού το «Fargo» γράφει στην αρχή ότι πρόκειται για… πραγματική ιστορία κι αφού, απ' όσο ξέρει, κανείς δεν έχει αναζητήσει ώς τώρα τον θησαυρό, γιατί να μην πάει ώς εκεί η Κουμίκο, σ’ ένα ταξίδι κόντρα στα δεδομένα και να τον διεκδικήσει; Κι έτσι, ένα κεφάλαιο της δικής μας ποπ κουλτούρας, το «Fargo» κι όχι ένας ημικατεστραμμένος πάπυρος, γίνεται ο φάρος που θα οδηγήσει μια πρόθυμη ηρωίδα στο ταξίδι της ζωής της.

Εχουν περάσει τρία χρόνια απ’ όταν ο σπουδαίος Ούγγρος σκηνοθέτης Μπέλα Ταρ παρουσίασε στο Φεστιβάλ Βερολίνου το «Αλογο του Τορίνο» και βραβεύτηκε με την Αργυρή Αρκτο – αυτή επρόκειτο να είναι η τελευταία ταινία του μια και, απογοητευμένος από την πορεία της βιομηχανίας του κινηματογράφου, αποφάσισε, λίγους μήνες αργότερα, να αποσυρθεί από το σινεμά, τουλάχιστον με την ιδιότητα του σκηνοθέτη.

Αυτό σημαίνει ότι ο Μπέλα Ταρ εξαφανίστηκε από τα πράγματα; Κάθε άλλο. Με μια διαφορετική πρωτοβουλία, ο δημιουργός βρίσκεται και πάλι στο Βερολίνο, αυτή τη φορά όχι για να διεκδικήσει τα φώτα, αλλά για να προσφέρει στους άλλους. Ως διευθυντής του Film Factory, φέρνει τη δουλειά και τις… γνωριμίες του για λίγες μέρες από το Σαράγεβο στο Βερολίνο, διοργανώνοντας μια μεγάλη συνάντηση που στόχο έχει την κινηματογραφική επικοινωνία κι εξέλιξη, ώστε η κεκτημένη γνώση κι εμπειρία να μεταμορφωθεί σ’ ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τις νέες γενιές κινηματογραφιστών. Το Film Factory είναι το πρότζεκτ που έχει στήσει στην Κινηματογραφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Σαράγεβο, σε συνεργασία με ξεχωριστούς εκπροσώπους του παγκόσμιου σινεμά, από την Τίλντα Σουίντον και τον Κάρλος Ρεϊγάδας, μέχρι τον Γκάι Μάντιν και τον Γκας Βαν Σαντ.

«Ενώ γύρω μας υπάρχουν παντού όλο και περισσότερες εικόνες», εξηγεί ο Μπέλα Ταρ, «παραδόξως, παρατηρούμε την προοδευτική υποτίμηση αυτής της πανέμορφης γλώσσας μέρα με την ημέρα. Σ’ αυτό το πλαίσιο προσπαθούμε να κάνουμε σαφή, με έμφαση και πείσμα, τη σημασία της εικαστικής κουλτούρας και την αξιοπρέπεια της εικόνας στην επόμενη γενιά των κινηματογραφιστών. Η πρόθεσή μας είναι να συνεργαζόμαστε με ώριμους δημιουργούς που σκέφτονται υπεύθυνα, καθοδηγούμενοι από το πνεύμα του ανθρωπισμού, καλλιτέχνες με μια ιδιαίτερη οπτική, έναν προσωπικό τρόπο έκφρασης, που χρησιμοποιούν τις δημιουργικές δυνάμεις τους για να υπερασπίζονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια μέσα στην πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Τα αιχμηρά ερωτήματα που αφορούν τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο και την κατάσταση του πολιτισμού μας επιδρούν στο νέο πρόγραμμα που εξελίσσεται στο Σαράγεβο κι επισκέπτεται ολόκληρο τον κόσμο».