Του Σταύρου Δήμα*

Εκτός από την οικονομική κρίση και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε καθημερινά και που λογικό είναι να αποσπούν σχεδόν αποκλειστικά την προσοχή μας, υπάρχουν και άλλα θέματα για τα οποία θα ληφθούν αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τα οποία έχουν σοβαρές μεσο-μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.

Σήμερα το απόγευμα οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα κληθούν να αποφασίσουν για ένα σημαντικό θέμα για την υγεία, το περιβάλλον και την οικονομία στα κράτη-μέλη: αν θα δεχθούν ή θα απορρίψουν την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έγκριση της καλλιέργειας του γενετικά τροποποιημένου αραβοσίτου 1507 της εταιρείας Παϊονίρ. Σε περίπτωση έγκρισης, θα ανοίξει η πόρτα και για άλλα μεταλλαγμένα προϊόντα και τη μεγαλύτερη εισαγωγή τους στην τροφική αλυσίδα.

Μέχρι σήμερα στην Ευρώπη έχουν δοθεί δύο άδειες για μεταλλαγμένα: μία για έναν τύπο αραβοσίτου πριν από έντεκα χρόνια, το 2003, και η άλλη για πατάτα το 2010, έναν μήνα μετά την αποχώρησή μου από την Επιτροπή.

Οσο παράδοξο και αν ακούγεται, είναι πολύ πιθανόν, παρά την αντίθεση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, της πλειοψηφίας των κρατών-μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να επιτραπεί και να μας επιβληθεί η καλλιέργεια του μεταλλαγμένου αυτού προϊόντος.

Σε επίπεδο κρατών-μελών υπάρχει ισχυρή πλειοψηφία εναντίον της πρότασης της Επιτροπής, αλλά ίσως όχι η ειδική πλειοψηφία που απαιτείται για να απορριφθεί η πρόταση.

Αν δεν απορριφθεί η πρόταση αλλά ούτε εγκριθεί, δηλαδή αν δεν ληφθεί απόφαση, τότε ο φάκελος θα επιστρέψει στην Επιτροπή, η οποία μάλλον με νομικίστικα επιχειρήματα θα επικυρώσει την αρχική της πρόταση.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ήδη διατυπώσει, με ψήφισμά του τον περασμένο Ιανουάριο, την αντίθεσή του στην πρόταση αυτή. Με το ψήφισμα καλεί το Συμβούλιο να απορρίψει την πρόταση της Επιτροπής και επιπλέον καλεί την τελευταία να μην επαναφέρει προς έγκριση αιτήσεις για νέα μεταλλαγμένα προϊόντα.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατ’ αυτόν τον τρόπο δείχνει ότι σέβεται τη γνώμη της μεγάλης πλειοψηφίας των Ευρωπαίων πολιτών. Σύμφωνα με το ευρωβαρόμετρο, πάνω από το 60% των Ευρωπαίων είναι αντίθετοι με την ανάπτυξη γενετικά τροποποιημένων τροφίμων και καλλιεργειών.

Η Ελλάδα δεν επιτρέπει την καλλιέργεια των μεταλλαγμένων σε ολόκληρη την επικράτειά της και ψηφίζει σταθερά κατά της σχετικής ευρωπαϊκής αδειοδότησης. Θα είναι λοιπόν συνεπής η ελληνική προεδρία και θα έχει την ευκαιρία να ηγηθεί, όπως ζητά μεταξύ άλλων και η Γκρίνπις, της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας να αποτραπεί η προτεινόμενη έγκριση.

Η επιχειρούμενη «εθνικοποίηση» των αρμοδιοτήτων σε θέματα εγκρίσεων, δηλαδή να επιτρέπεται στα κράτη-μέλη να θέτουν περιορισμούς στην καλλιέργεια, ακόμη και αν υπάρχει θετική απόφαση της Επιτροπής, θα λειτουργήσει ως Δούρειος Ιππος για την αθρόα είσοδο των μεταλλαγμένων στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Στο Συμβούλιο Περιβάλλοντος του Μαρτίου θα γίνει γενικότερη συζήτηση για τη διαδικασία και το νομικό πλαίσιο έγκρισης καλλιέργειας μεταλλαγμένων προϊόντων και υπάρχει η ελπίδα σωστών αποφάσεων.

…………………………………………………………………………………………………………

* Τέως επίτροπος Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής της Ε.Ε.