Τι έχει αλλάξει και τι παραμένει ίδιο ώστε να μπορέσει, σαράντα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, να λυθεί τελικά ο γόρδιος δεσμός του Κυπριακού. Παιχνίδι ερμηνειών από Αναστασιάδη και Ερογλου πάνω στα επτά σημεία του κοινού ανακοινωθέντος

 

Του Τάσου Τσακίρογλου

 

Η νέα προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού, σαράντα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, φέρνει στην επιφάνεια όλα τα αδιέξοδα και τα πάθη που καλλιεργήθηκαν όλο αυτό το διάστημα, κακοφορμίζοντας μια πληγή που παραμένει ανοιχτή. Οι συζητήσεις περί επαναφοράς του σχεδίου Ανάν είναι φυσικό να αναζωπυρώνονται, καθώς ήταν η πιο πρόσφατη απόπειρα να λυθεί ο γόρδιος δεσμός.

 

Πολλά έχουν μεσολαβήσει από το 2004 στο διεθνές γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Εάν θέλουμε να συνοψίσουμε τα δεδομένα, μακριά από συνωμοσιολογικά σενάρια και αβάσιμες εικασίες, μπορούμε να επικεντρώσουμε στα παρακάτω:

 

1. Ο εντοπισμός σημαντικών ποσοτήτων υδρογονανθράκων στην Αν. Μεσόγειο την κατέστησε το hot spot πολυεθνικών συμφερόντων, κυρίως αμερικανικών και ευρωπαϊκών. Στην εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων συμμετέχουν αμερικανικές, ισραηλινές και ευρωπαϊκές εταιρείες.

 

Κινητικότητα

 

Εξ ου και το ανανεωμένο ενδιαφέρον της Ε.Ε για το «Ενεργειακό» και την «ευρωπαϊκή ΑΟΖ», όσο και η έντονη αμερικανική διπλωματική κινητικότητα του τελευταίου διαστήματος, ακόμη και χωρίς προσχήματα. Επιπρόσθετα, τώρα η Κύπρος είναι μέλος της Ε.Ε, κάτι που δίνει το δικαίωμα στην τελευταία να έχει περισσότερο ενεργό ανάμιξη σε όποια προσπάθεια επίλυσης, κάτι που θεσμοθετείται τώρα.

 

2. Ελλάδα και Κύπρος δεν βιώνουν την επίπλαστη (με δάνεια) ευφορία των αρχών της δεκαετίας του 2000, αλλά βρίσκονται βυθισμένες σε μια πρωτοφανή οικονομική κρίση, με υποθηκευμένο το μέλλον τους και ευάλωτες σε εξωτερικές πιέσεις κάθε είδους.

 

Για τον λόγο αυτό δεν είναι αμελητέος και ο ρόλος του οικονομικού ανταγωνισμού με την Τουρκία για την εξόρυξη και μεταφορά των υδρογονανθράκων, οι οποίοι τείνουν (τουλάχιστον για την ελληνική πλευρά) να παίξουν τον ρόλο εικονικού βάλσαμου στα δεινά των μνημονίων.

 

3. Η Τουρκία δεν αποτελεί πλέον για τη Δύση το πρότυπο ενός μετριοπαθούς Ισλάμ και τον πολύτιμο σύμμαχο, αλλά μια χώρα που, υπό τον αλαζόνα Ερντογάν, δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη, ενώ υπάρχουν υποψίες και για στήριξη των ακραίων ισλαμιστών της Συρίας.

 

4. Η κάποτε «μπετοναρισμένη» συμμαχία Τουρκίας-Ισραήλ ανήκει στο παρελθόν, με το Τελ Αβίβ να έχει προσεγγίσει τον άξονα Αθήνας-Λευκωσίας σε πολιτικό, ενεργειακό και στρατιωτικό επίπεδο.

 

5. Υπάρχουν διαφορετικές ηγεσίες σε Ελλάδα και Κύπρο. Το 2004 ο Κ. Σημίτης έλεγε «ναι» και ο Τ. Παπαδόπουλος «όχι». Τώρα ο Ν. Αναστασιάδης (διατηρώντας τη στάση του) τάσσεται υπέρ του «ναι» και ο Αντ. Σαμαράς (ο οποίος ήταν αναφανδόν υπέρ του «όχι») προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σ’ εκείνη τη θέση και τη σημερινή αδύναμη πολιτικά θέση του.

 

Η ελληνική στάση

 

Είναι χαρακτηριστικό ότι στις δηλώσεις του, μετά τη συνάντηση με τον Κύπριο Πρόεδρο προ ημερών, περιορίστηκε στην έκφραση κάποιων επιφυλάξεων. «Πρέπει να αντλήσουμε και διδάγματα από πρόσφατες φάσεις της πορείας του Κυπριακού και να διαφυλάξουμε τις προϋποθέσεις ευρύτατης εθνικής συναίνεσης» τόνισε, σε μια έμμεση αναφορά στο σχέδιο Ανάν.

 

6. Στην Κύπρο παραμένουν δεκάδες χιλιάδες Τούρκοι κατοχικοί στρατιώτες και το σχέδιο Ανάν προέβλεπε παραμονή μέρους τους ως προσωρινής αστυνομικής δύναμης. Τώρα;

 

7. Μετά από σαράντα χρόνια εκκρεμότητας, στη διεθνή κοινότητα, στον ελληνικό και κυπριακό λαό, αλλά και στους Τουρκοκύπριους υπάρχει μια φυσική κόπωση και επιθυμία για εξεύρεση λύσης. Για τον λόγο αυτό, φυσικά απαιτείται ιδιαίτερη εγρήγορση και προσοχή στη διαπραγμάτευση που μόλις τώρα αρχίζει.

 

Είναι γνωστό ότι ο Διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες και ως εκ τούτου οι διαπραγματευτές, κύριοι Ανδρέας Μαυρογιάννης και Κουντρέτ Οζερσάι, οι οποίοι συναντώνται σήμερα για να συζητήσουν τη μεθοδολογία που θα υιοθετήσουν για να προχωρήσει η διαδικασία, αναμένεται να επιδοθούν σε μια επιχείρηση ερμηνείας της κάθε παραγράφου τού επτά σημείων κοινού ανακοινωθέντος. Ηδη Αναστασιάδης και Ερογλου άρχισαν το παιχνίδι των ερμηνειών.

 

* Ο Κύπριος Πρόεδρος, σε διακαναλική του συνέντευξη, ως προς τον ισχυρισμό ότι υιοθετείται η τουρκική θέση για τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, με την ενωμένη Κύπρο να είναι αποτέλεσμα συνένωσης δύο συνιδρυτικών κρατών, υποστήριξε ότι «πουθενά στο κοινό ανακοινωθέν δεν υπάρχει η όποια μνεία για προϋπάρχοντα ή ιδρυτικά ή συνιδρυτικά κράτη» και πρόσθεσε ότι υπάρχει ρητή πρόνοια ότι η ομοσπονδία θα αποτελείται από δύο συνιστώσες πολιτείες. Ακόμη, απέρριψε τη θέση για «παρθενογένεση» αναφορικά με τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, λέγοντας ότι διασφαλίζεται η συνέχειά της.

 

* Αντίθετα, ο Ντερβίς Ερογλου ανέφερε πως «τα κρατίδια που θα ιδρυθούν θα είναι κυρίαρχα και αυτό δεν μπορεί να σημαίνει ότι θα είναι ένα και αδιαίρετο κράτος». Ακύρωσε, δηλαδή, την ερμηνεία που δίνεται από την ελληνοκυπριακή πλευρά για μια κυριαρχία και επέμεινε σε «παρθενογένεση». Επισήμανε μάλιστα πως επιθυμία της τουρκικής πλευράς είναι να γίνει αποδεκτή η ύπαρξη δύο ιδρυτικών κρατιδίων. Το σημαντικό, είπε, είναι ο τουρκοκύπριακός «λαός» και τα συμφέροντα της Τουρκίας.

 

* Ο κατοχικός ηγέτης θεωρεί πως κάποια θέματα, όπως το εδαφικό, δεν πρέπει να είναι ψηλά στην ατζέντα. Οπως έχει διαμηνύσει, το εδαφικό το οποίο ενδιαφέρει την ελληνοκυπριακή πλευρά, θα πρέπει να συζητηθεί τελευταίο. Αυτό αναμένεται να είναι και η πρώτη διαφωνία.

 

* Αλλα σημεία που χρήζουν διευκρίνισης, καθώς αναφέρονται επιγραμματικά στο ανακοινωθέν, είναι αυτά της «εσωτερικής ιθαγένειας», η οποία θα υπάρχει παράλληλα με την ιθαγένεια της ενωμένης Κύπρου, αλλά και της ύπαρξης «ξεχωριστής κυριαρχίας» των συνιστώντων κρατών.

 

Εν κατακλείδι, η διαπραγμάτευση γίνεται υπό δυσμενείς και πιεστικούς όρους και μένει να αποδειχτεί από την εξέλιξη των συνομιλιών εάν αυτό το δεδομένο θα έχει καταλυτική επίδραση και στο αποτέλεσμά τους.

 

Η Αθήνα, επί του παρόντος, παρακολουθεί και στηρίζει, έχοντας ταυτόχρονα τον φόβο μήπως στα όλα εσωτερικά προβλήματα προστεθεί ακόμα ένα και μάλιστα μη διαχειρίσιμο, όπως μια αρνητική διευθέτηση του Κυπριακού, κάτι το οποίο, επιπροσθέτως, θα είναι βούτυρο στο ψωμί της Χρυσής Αυγής.

 

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

Ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου στηρίζει Αναστασιάδη

 

Λευκωσία Ανταπόκριση: Ακης Φάντης

 

Στήριξη στις προσπάθειες που καταβάλλει ο πρόεδρος της Δημοκρατίας για επίλυση του Κυπριακού δίνει ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος. Σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον πρόεδρο Αναστασιάδη, ο προκαθήμενος της Εκκλησίας ανέφερε ότι το κοινό ανακοινωθέν είναι ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινούνται οι συνομιλητές. Δεν είναι, είπε, το τέλος του κυπριακού προβλήματος.

 

Σημείωσε ότι η κυβέρνηση προσπάθησε όσο μπορούσε να το κάνει καλύτερο. Διευκρίνισε ωστόσο ότι ο ίδιος εντόπισε κάποια σημεία του ανακοινωθέντος τα οποία δεν τον είχαν ικανοποιήσει. Οταν όμως ενημερώθηκε από διεθνολόγους και συνταγματολόγους, οι εξηγήσεις που πήρε τον ικανοποίησαν. «Μου είπαν επί λέξει ότι αν αυτό το έγγραφο ανήκε σε κάποια άλλη χώρα, θα περνούσε απαρατήρητο» επισήμανε ο αρχιεπίσκοπος.

 

Πρόσθεσε ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες του κόσμου και υπέδειξε να επιδειχθεί ενότητα από όλες τις πολιτικές δυνάμεις για να συμπαρασταθούν στην κυβέρνηση και στον συνομιλητή και να υπάρξει ομογνωμία για στήριξη του προέδρου. Δεν πρέπει, υπέδειξε, να περάσει οτιδήποτε αρνητικό και να τεθεί στο δημοψήφισμα. Κάτι τέτοιο, τόνισε, θα είναι τραγικό. «Χρειάζεται εθνική εγρήγορση όλων» σημείωσε ο αρχιεπίσκοπος και αποκάλυψε ότι είχε συνάντηση με τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ, Νικόλα Παπαδόπουλο, προς τον οποίο έκανε τις υποδείξεις αυτές.

 

Πρόσθεσε ότι «αν θα φύγει ή όχι από την κυβέρνηση το ΔΗΚΟ, είναι δουλειά του ιδίου του κόμματός τους. Αυτό που θα συμβούλευα όλους είναι να υπάρξει ενότητα».

 

Η Εκκλησία στηρίζει τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, τόνισε, και κάλεσε να ενωθούν όλοι και να επικεντρώσουν το ενδιαφέρον τους στις συνομιλίες για να μην περάσει οτιδήποτε αρνητικό.