Αυτός ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός δεν θα μείνει στα συρτάρια. Το Ιδρυμα Ωνάση και οι κορυφαίοι επιστημονικοί συνεργάτες του προβλέπουν ολοκλήρωση του έργου στα τέλη του 2016. Δεν έλειψαν οι αιχμές για καθυστερήσεις από την πολιτεία

 

Της Χαράς Τζαναβάρα

 

Σε «αγορά του δήμου», με την αρχαία έννοια του όρου, φιλοδοξεί να αναδειχθεί η Στοά Βιβλίου, στα «σπλάχνα» του Αρσάκειου. Εκεί εκτίθενται ώς τις 10 Μαρτίου οι 33 μελέτες που έχουν εκπονηθεί για την ανασυγκρότηση του κέντρου με άξονα την Πανεπιστημίου για το πρόγραμμα «Rethink Athens», που χρηματοδότησε το Ιδρυμα Ωνάση. Η έκθεση αποτελεί μια ανοιχτή πρόσκληση για τους πολίτες -και κυρίως τους ειδικούς- να γνωρίσουν, να ελέγξουν, να κρίνουν και να αντιπροτείνουν, συμβάλλοντας σε ένα σχέδιο που θα αλλάξει την εικόνα της Αθήνας.

 

Η επιλογή του χώρου δεν έγινε τυχαία, καθώς η πρόταση με τίτλο «Ενα βήμα μπροστά» του ολλανδικού γραφείου ΟΚΡΑ και του ελληνικού «Studio 75», που ομόφωνα κέρδισαν πριν από έναν χρόνο το πρώτο βραβείο στον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, έχει ως βασική ιδέα τα «1.000 δωμάτια». Πρόκειται για οικιστικές νησίδες σε κλειστά σήμερα καταστήματα και χώρους του κέντρου, όπου προτείνεται να φιλοξενούνται πολιτιστικές και άλλες εκδηλώσεις με στόχο το ζωντάνεμα του κέντρου αλλά και τη διάχυση του δημόσιου στον ιδιωτικό χώρο. Η πρωτοποριακή ιδέα ταιριάζει «γάντι» στη στοά με τα 19 μαγαζιά, που διαμορφώθηκαν για να υποδεχθούν τις μελέτες.

 

Το χρονοδιάγραμμα, όπως παρουσιάστηκε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου με αφορμή τη δημόσια παρουσίαση των μελετών, προβλέπει ολοκλήρωση των παρεμβάσεων στα τέλη του 2016. Η αρχή θα γίνει από τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, αφού ώς τον Απρίλιο θα προχωρήσει η δημοπράτηση της επέκτασης του τραμ από το Σύνταγμα ώς την πλατεία Αιγύπτου, στη διασταύρωση της Πατησίων με τη λεωφόρο Αλεξάνδρας. Στα κυβερνητικά σχέδια περιλαμβάνεται η συνέχιση της γραμμής ώς τα Ανω Πατήσια. Την περασμένη εβδομάδα εγκρίθηκε η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενώ έχουν εξασφαλιστεί περίπου 90 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ και το ΣΕΣ (το νέο ΕΣΠΑ), για τη χρηματοδότηση των έργων.

 

Ο Αντώνης Παπαδημητρίου, πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, που πήρε πρώτος τον λόγο, αναφέρθηκε στο ιστορικό της πρωτοβουλίας, αλλά άφησε με κομψότητα τις αιχμές του προς την πολιτεία για τις καθυστερήσεις, που παρατηρούνται ώς τώρα στην υλοποίηση της παρέμβασης. Απαντώντας εμμέσως στους επικριτές της ιδέας, παρουσίασε τις νέες δράσεις που χρηματοδοτεί το ίδρυμα. Τις επόμενες ημέρες παραδίδονται οι «101 ιδέες» που αφορούν παρεμβάσεις στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας και συμπληρώνουν τα έργα στην Πανεπιστημίου, ενώ το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ετοιμάζει πολεοδομικά και οικονομικά μέτρα για την αναζωογόνηση του κέντρου της πρωτεύουσας.

 

Ο Χρήστος Τσίτουρας, ο οποίος ως πρόεδρος της Αττικό Μετρό θα έχει τον συντονισμό των έργων, διαβεβαίωσε ότι ώς τις αρχές του 2015 θα ξεκινήσει η κατασκευή του τραμ. «Ο βασικός στόχος είναι η ανάδειξη του δημόσιου χώρου», τόνισε ο καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πολυτεχνείου Παναγιώτης Τουρνικιώτης, που είναι ο επιστημονικός υπεύθυνος του Rethink Athens. «Συνηθίζεται στον τόπο μας τα αποτελέσματα των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών να μπαίνουν στα συρτάρια», άνοιξε τη συζήτηση ο Γ. Πατέτσος, καθηγητής αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου της Πάτρας, που συντόνισε τη χθεσινή παρουσίαση των μελετών – ευτυχώς αυτή τη φορά φαίνεται πως δεν θα μείνουν στα χαρτιά. Η οργάνωση της έκθεσης έγινε από ομάδα ειδικών, με υπεύθυνο τον αρχιτέκτονα Αριστείδη Αντονά.

 

 

*INFO: Η έκθεση στη Στοά Βιβλίου (Πανεπιστημίου 47-49) θα λειτουργεί καθημερινά ώς τις 10 Μαρτίου από τις 9 π.μ. έως τις 9 μ.μ., με ελεύθερη είσοδο.

 

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

Παρεμβάσεις στα πέριξ: η έβδομη αλλαγή της Ομόνοιας και όχι μόνο

 

Με «ραχοκοκαλιά» την Πανεπιστημίου, οι παρεμβάσεις προβλέπεται να… ξεχειλώσουν στη γύρω ζώνη, ώστε να περιλάβουν και παραγνωρισμένες πλατείες, αυξάνοντας τον δημόσιο χώρο και μάλιστα με γερή δόση πράσινου. Θα φυτευτούν 800 δένδρα συνδεδεμένα με το αθηναϊκό τοπίο και κλίμα, που θα συμπληρωθούν με αρωματικά φυτά και θάμνους. Σε συνδυασμό με την έντονη παρουσία νερού και με τη χρήση υλικών φιλικών προς το περιβάλλον, υπολογίζεται ότι η μέση θερμοκρασία που υπολογίζεται τους θερινούς μήνες στους 34 βαθμούς θα μειωθεί κατά τρεις.

 

Πέντε προβλέπεται να είναι οι σημαντικότερες «στάσεις»:

 

■ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ΜΕ Β. ΣΟΦΙΑΣ: Προβλέπεται να αναδειχθούν αρχαιότητες που βρίσκονται κρυμμένες λίγα εκατοστά κάτω από την άσφαλτο και θα είναι ορατές από τους περαστικούς.

 

■ ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΣ ΚΟΡΑΗ: Ο απρόσωπος σήμερα χώρος προβλέπεται να μετατραπεί σε πλατεία και να συνεχιστεί ώς την απέναντι πλευρά ώστε να αναδειχθεί η Αθηναϊκή Τριλογία, τα σύμπλεγμα των κτιρίων της Ακαδημίας, του Πανεπιστημίου και της Βιβλιοθήκης.

 

■ ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ: Πρόκειται για την… άγνωστη και απάτητη πλατεία, αφού λίγοι την γνωρίζουν και την χρησιμοποιούν. Με την ανάπλασή της θα δημιουργηθούν σκιασμένοι χώροι, όπου θα μπορούν να στέκονται οι επισκέπτες.

 

■ ΠΛΑΤΕΙΑ ΟΜΟΝΟΙΑΣ: Θα είναι η έβδομη αλλαγή της από τη δεκαετία του 1950, με επιστροφή του πράσινου και του υδάτινου στοιχείου. Θα αποκτήσει τετράγωνο σχήμα, ενώ η οδός Αγίου Κωνσταντίνου θα γίνει άνοδος. Σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων, ετοιμάζονται προγράμματα για την αξιοποίηση ιστορικών κτιρίων, όπως τα ξενοδοχεία «Μέγας Αλέξανδρος» και «Μπάγκειο».

 

■ ΜΟΥΣΕΙΟ: Προβλέπεται ανάπλαση του χώρου μπροστά στο εντυπωσιακό κτίριο, όπου θα προστεθούν πράσινο και και χώροι συγκέντρωσης νερών της βροχής.

 

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

Κυκλοφοριακό Πανεπιστημίου: ριζικές αλλαγές

 

Η κυκλοφορία θα κρίνει, σε μεγάλο βαθμό, το «στοίχημα» της παρέμβασης. Η Πανεπιστημίου αποτελεί βασικό άξονα της πρωτεύουσας, με μέση κυκλοφορία που, ακόμα και την εποχή της οικονομικής κρίσης, δεν πέφτει κάτω από τις 90.000 διελεύσεις την ημέρα. Το θετικό είναι ότι σχεδόν το 50% χαρακτηρίζεται διαμπερής κυκλοφορία, που σημαίνει ότι τα μισά οχήματα τη διασχίζουν με τελικό προορισμό τις δυτικές περιοχές της πρωτεύουσας και επομένως μπορούν να αναζητήσουν εναλλακτικές διαδρομές εκτός κέντρου.

 

Οι μεγάλες αλλαγές αφορούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς και κυρίως τα τρόλεϊ. Δεκατρείς γραμμές τρόλεϊ θα σταματήσουν να διασχίζουν την Πανεπιστημίου και θα φτάνουν ώς την Ομήρου ή τη Χαλκοκονδύλη (ανάλογα με την περιοχή προέλευσης), όπου θα κάνουν αναστροφή. Οι επιβάτες θα συνεχίζουν με το τραμ. Επηρεάζονται, σε διαφορετικούς βαθμούς, όλες οι γραμμές που διασχίζουν το κέντρο ή έχουν αφετηρίες στην ευρύτερη περιοχή, ενώ καταργείται η γραμμή «100», που ενώνει την αγορά με το Κολωνάκι.

 

Δύο είναι οι ανατροπές που ετοιμάζονται σ' αυτόν τον τομέα:

 

■ Αντιδρομείται η οδός Ακαδημίας, η οποία σε συνδυασμό με τη Χαλκοκονδύλη θα αναλάβει μεγάλο μέρος της κίνησης της Πανεπιστημίου, εξυπηρετώντας όσους έρχονται από τη Βασ. Σοφίας ή τη Βασ. Αμαλίας και κινούνται προς τα δυτικά ή τα βορειοδυτικά. Θεωρείται θετική αλλαγή για το περιβάλλον, αφού η μετατροπή της από άνοδο σε κάθοδο θα φέρει σοβαρή μείωση στις εκπομπές καυσαερίων. Προβλέπεται μείωση των λωρίδων κυκλοφορίας στη Βασ. Αμαλίας, καθώς και στο πρώτο τμήμα της Βασ. Σοφίας (ώς τα φανάρια της Ακαδημίας), ενώ θα παραμείνει ως έχει η Βασ. Γεωργίου, στη βόρεια πλευρά της πλατείας Συντάγματος.

 

■ Δημιουργούνται δύο ζεύγη δρόμων, που θα «κόβουν» την Πανεπιστημίου και θα εξασφαλίζουν την επικοινωνία μεταξύ τής πάνω και κάτω πλευράς της. Στις οδούς Αμερικής και Μπενάκη υπάρχει πρόβλεψη για την κίνηση των Ι.Χ., ενώ στις Σίνα και Ομήρου για τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Οι ειδικοί αυτοί διάδρομοι θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα ταξί.

 

«Κάποιοι οδηγοί θα ταλαιπωρηθούν, αλλά πιστεύουμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία θα έχει καλύτερες συνθήκες», δήλωσε στην «Εφ.Συν.» ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης, που ποντάρει στην αλλαγή συμπεριφοράς των επισκεπτών του κέντρου, αφού όπως επισημαίνει «το κέντρο έχει ήδη άριστη εξυπηρέτηση από το μετρό, που θα ενισχυθεί με την επέκταση του τραμ».

 

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

Καινοτομίες: αξιοποίηση βροχής, τέρμα η άσφαλτος και τα περίπτερα

 

Τα έργα στον άξονα Πανεπιστημίου – Πατησίων συνοδεύονται και από καινοτόμες λύσεις:

 

■ ΝΕΡΟ: Το καλοκαίρι είναι ένα αγαθό που λείπει από την πρωτεύουσα και τον χειμώνα είναι απειλή για τους πολίτες και τις περιουσίες τους. Το πρόγραμμα προβλέπει ότι το βρόχινο νερό, που σήμερα καταλήγει αναξιοποίητο στους υπονόμους, θα συγκεντρώνεται σε υδάτινες ζώνες, οι οποίες θα κατασκευαστούν στην Ομόνοια, την πλατεία Δικαιοσύνης, μπροστά στο Αρχαιολογικό Μουσείο και σε εδικά αυλάκια κατά μήκος του οδικού άξονα. Θα υπάρχει η δυνατότητα να αποθηκεύονται 14 εκατ. λίτρα νερού τον χρόνο, που θα διατίθενται για τη συντήρηση του πράσινου και για την καθαριότητα των χώρων. Είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα επανάχρησης βρόχινου νερού σε ευρωπαϊκή κλίμακα, που θα συμβάλει στην εξοικονόμηση 24 εκατ. λίτρων νερού -και μάλιστα πόσιμου- που θα έπρεπε να διατεθούν γι' αυτό τον σκοπό.

 

■ ΤΡΑΜ: Με πρωτοβουλία της Αττικό Μετρό θα δοκιμαστεί ένα καινούργιο σύστημα ηλεκτροδότησης των συρμών, ώστε να μειωθούν στο ελάχιστο τα αντιαισθητικά εναέρια καλώδια τροφοδοσίας που υποβαθμίζουν σήμερα τις περιοχές από τις οποίες διέρχονται οι γραμμές του τραμ. Ανάλογα συστήματα έχουν εφαρμοστεί σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, σε σημεία που το δίκτυο συνορεύει με περιοχές αρχαιολογικού ή άλλου ενδιαφέροντος.

 

■ ΑΣΦΑΛΤΟΣ: Θα καταργηθεί το συγκεκριμένο υλικό, που λειτουργεί σήμερα ως «θερμοσυσσωρευτής» τους καλοκαιρινούς μήνες. Για το στρώσιμο του άξονα του τραμ, αλλά και των τμημάτων που θα χρησιμοποιούν πεζοί και ποδηλάτες, θα χρησιμοποιηθούν σύγχρονα υλικά, φιλικά προς τους χρήστες και το περιβάλλον, όπως πέτρα, γνεύσιο και μάρμαρο που έχει υποστεί ειδική επεξεργασία ώστε να μη γλιστράει.

 

■ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ: Θα είναι το τέλος των σημερινών υπαίθριων… μίνι μάρκετ που καταλαμβάνουν ανεξέλεγκτα τα πεζοδρόμια. Τα νέα περίπτερα θα είναι ομοιόμορφα και σε μοντέρνες γραμμές, που θα εναρμονίζεται με τον υπόλοιπο δημόσιο χώρο.

 

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

* Εχουν εξασφαλιστεί 90 εκατ. ευρώ (από ΕΣΠΑ και ΣΕΣ)

 

*Εγκρίθηκε η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων

 

*Δημοπρατείται ώς τον Απρίλιο η επέκταση του τραμ από Σύνταγμα σε πλατεία Αιγύπτου

 

*Παραδίνονται άμεσα οι «101 ιδέες» για παρεμβάσεις στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου

 

*Η Ακαδημίας θα αντιδρομηθεί παίρνοντας μέρος της κίνησης από την Πανεπιστημίου

 

*Οκτακόσια δέντρα και έντονη παρουσία νερού θα μειώσουν κατά 3 βαθμούς τη μέση θερμοκρασία το καλοκαίρι

 

*Η Ομόνοια θα αποκτήσει πάλι τετράγωνο σχήμα, πράσινο και νερά