Το ΔΝΤ για να γίνει στις χώρες όπου πήγε μια «εσωτερική υποτίμηση» χρησιμοποιεί εδώ και 40 χρόνια έναν μαθηματικό τύπο. Τον τύπο αυτόν συνεχίζει να εφαρμόζει στην Ελλάδα, παρότι παραδέχεται πλέον (ανεπίσημα πάντα) ότι είναι λάθος

Της Ελένης Κωσταρέλου

Τα οικονομικά κινδυνεύουν να τινάξουν στον αέρα την Ευρωπαϊκή Ενωση; Κι όμως ένας πολλαπλασιαστής ευθύνεται για την πολιτική λιτότητας της τρόικας, η οποία έφτιαξε το μοντέλο της «εσωτερικής υποτίμησης» στα μέτρα της θέτοντας εν αμφιβόλω το ευρώ και ανοίγοντας τον δρόμο εξόδου στις ανεπιθύμητες χώρες.

Μια 43σέλιδη έκθεση του Γάλλου οικονομολόγου, επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Ολιβιέ Μπλανσάρ με τον πλέον προκλητικό τίτλο «Τα λάθη των προγνωστικών ανάπτυξης και οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές», την οποία παρουσιάζει το γαλλικό περιοδικό «Marianne», είναι η αρχή της αλήθειας για τα κατά συρροή (σ.σ. ενδεχομένως και κατά συνείδηση;) λάθη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των εισαγόμενων «σωτήρων» από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Και πώς έχει το οικονομικό λάθος;

Σύμφωνα με τον υπέρμαχο της «πολιτικής λιτότητας», επί σχεδόν 40 χρόνια –από το 1970 μέχρι και το 2007- οι προγνώστες διαπίστωσαν ότι η μείωση κατά 1% στις δημόσιες δαπάνες ή 1% επιπλέον στα έσοδα από τη φορολογία οδηγούσαν κατά μέσο όρο σε μείωση 0,5% της ανάπτυξης στις προηγμένες χώρες. Ετσι γεννήθηκε ο πολλαπλασιαστής 0,5!

Τον πολλαπλασιαστή τον οποίο χρησιμοποίησαν στις προκαταρκτικές εργασίες για τα πλέον σκληρά προγράμματα λιτότητας που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα και στην Πορτογαλία… Μόνο που τα δεδομένα αυτά ίσχυαν προ κρίσης.

Κατά ένα περίεργο τρόπο ο Ολιβιέ Μπλανσάρ ανέλαβε καθήκοντα στο ΔΝΤ τον Σεπτέμβριο του 2008. Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη στιγμή;

Χρειάστηκαν τρία χρόνια για να αναγνωρίσει το ΔΝΤ το λάθος του. Αλλά όχι επίσημα. Μόνο στα ψιλά γράμματα της έκθεσης «Πανόραμα της Παγκόσμιας Οικονομίας», που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Οκτώβριο. Σήμερα οι πολλαπλασιαστές κινούνται μεταξύ 0,9 και 1,7, δηλαδή δυο με τρεις φορές υψηλότεροι από το 0,5. Παραμένει όμως στα ψιλά γράμματα. Μέχρι σήμερα τίποτα δεν έχει αλλάξει. Το ΔΝΤ και εν γένει οι δανειστές μας συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τον πολλαπλασιαστή 0,5!

Τον πολλαπλασιαστή βάσει του οποίοι οι κυβερνήσεις της Νότιας Ευρώπης υποχρεώθηκαν να ακολουθήσουν τη δραστική μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς και των συντάξεων. Συνέπεια αυτού, η πτώση της εσωτερικής ζήτησης σε ρυθμό δύο με τρεις φορές ταχύτερα από ότι αναμενόταν. Ακολούθησαν οι πτωχεύσεις, οι στρατιές ανέργων, η πείνα και η φτώχεια που έχει πνίξει τις χώρες «πειραματόζωα».

Το πείραμα της «εσωτερικής υποτίμησης» εφαρμόστηκε από τον Ολιβιέ Μπλανσάρ, έναν από τους τρεις σημαντικότερους ανθρώπους στην ιεραρχία του ΔΝΤ. Πριν αναλάβει τη θέση αυτή ήταν καθηγητής στο ΜΙΤ των ΗΠΑ. Της εισόδου του στο ΔΝΤ είχε προηγηθεί άρθρο, από το 2006, περί «Προσαρμογή εντός του ευρώ. Η δύσκολη περίπτωση της Πορτογαλίας».

Στο άρθρο αυτό εντοπίζει τη μια λύση στην αύξηση της παραγωγικότητας, που –κατά τον ίδιο- δεν μπορεί να δώσει αποτελέσματα και τη δεύτερη στη μείωση των μισθών λέγοντας χαρακτηριστικά: «Μια μείωση ονομαστικών μισθών μπορεί να ακούγεται εξωτική, αλλά στην ουσία είναι το ίδιο όπως μια επιτυχημένη υποτίμηση»!

Το σχέδιό του υπερίσχυσε των απόψεων έγκυρων οικονομολόγων, όπως των Τζόζεφ Στίγκλιτς, Πολ Κρούγκμαν, Νουριέλ Ρουμπινί, Τζέιμς Γκαλμπρέιθ που απέρριπταν την «εσωτερική υποτίμηση» θεωρώντάς την ως τον πιο γρήγορο δρόμο για την επιδείνωση της κρίσης και τη δημιουργία συνθηκών εξόδου από το ευρώ. Προφανώς των ανεπιθύμητων χωρών…