Απολύτως θετική είναι η αποτίμηση που κάνει για το Κοινό Ανακοινωθέν Αναστασιάδη – Ερογλου ο πρώην πρόεδρος της Κύπρου, ο οποίος εκτιμά μέσω της «Εφ.Συν.» ότι η σημερινή συγκυρία ευνοεί την επίλυση του χρονίζοντος προβλήματος στη μεγαλόνησο. Παράλληλα, σημειώνει ότι οι «χιαστί» συνομιλίες είναι κατάκτηση της ελληνοκυπριακής πλευράς και τονίζει ότι η αποχώρηση του ΔΗΚΟ από την κυβέρνηση δεν θα επηρεάσει τις διαπραγματεύσεις.

 

«Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται για την ασφάλεια και όχι για τους υδρογονάνθρακες

 

«Αν κρίνω απ΄ όσα διαβάζω για τη θέση του Ερντογάν, νομίζω ότι η Αγκυρα θα είναι θετική

 

«Το Κοινό Ανακοινωθέν είναι το καλύτερο που μπορούσε να επιτευχθεί

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Τάσο Τσακίρογλου

 

• Ποια είναι η εκτίμησή σας για το Κοινό Ανακοινωθέν, δεδομένου ότι και οι δύο πλευρές το θεωρούν ουσιαστική βάση για τις διαπραγματεύσεις; Ποιες διαφορές υπάρχουν με το σχέδιο Ανάν;

 

Δεν είναι σωστό να υπάρχει σύγκριση με το σχέδιο Ανάν. Κατά την άποψή μου, το Κοινό Ανακοινωθέν είναι το καλύτερο που μπορούσε να επιτευχθεί. Είναι καλό, γιατί πέραν του ότι δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την έναρξη των διαπραγματεύσεων, ξεκαθαρίζει πράγματα που μπορεί μεν να είναι δεδομένα εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ευρωπαϊκού κεκτημένου, όπως οι τέσσερις ελευθερίες κ.λπ., αλλά είναι καλό ότι περιλαμβάνονται στο Ανακοινωθέν. Δυστυχώς η παράδοση από πλευράς ορισμένων Τουρκοκυπρίων ήταν να προσπαθούν να αμφισβητήσουν αυτά τα πράγματα. Τα αμφισβητούσε ο Ντενκτάς, όπως προσπάθησε να τα αμφισβητήσει και ο Ερογλου, αλλά από τη στιγμή που αυτά μπήκαν στο Ανακοινωθέν, είναι κάτι πολύ θετικό. Συν το ότι το Ανακοινωθέν έχει χαιρετιστεί και έχει εγκριθεί και από το Συμβούλιο Ασφαλείας και απ’ όλους τους μεγάλους.

 

• Από πολλές πλευρές διατυπώνεται η ένσταση ότι η επιμονή της τουρκικής και της τουρκοκυπριακής πλευράς σε δύο συνιστώντα κράτη υπονομεύει τον ομοσπονδιακό χαρακτήρα του νέου ενωμένου κράτους. Ποια είναι η γνώμη σας;

 

Ορισμένοι Τουρκοκύπριοι δεν θα πάψουν ποτέ να τα λένε αυτά, αλλά η στάση τους είναι αυτό που λέμε στ’ αγγλικά neither here, nor there. Δηλαδή, δεν μπορεί να αμφισβητείται το ομόσπονδο κράτος εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα γίνουν δεκτές αυτές οι απόψεις από την Ε.Ε. ή από οποιονδήποτε άλλο. Είναι λάθος η προσπάθεια που γίνεται από ορισμένους να προβάλλουν αυτά τα στοιχεία. Το μόνο που πετυχαίνουν είναι να εξυπηρετήσουν τους στόχους αυτών των αρνητικών στοιχείων και να εκφράσουν τους πόθους ορισμένων, οι οποίοι φοβούνται τη λύση.

 

• Αναφέρεστε προφανώς στην ελληνοκυπριακή πλευρά.

 

Ναι, βέβαια. Εννοώ φυσικά ορισμένους. Οχι όλους.

 

• Πώς κρίνετε την απόφαση του ΔΗΚΟ να αποχωρήσει από την κυβέρνηση; Πόσο θα επηρεάσει η κίνηση αυτή τις συνομιλίες;

 

Οχι, δεν θα τις επηρεάσει. Σε μια δημοκρατία κάθε κόμμα και κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να εκφράσει τις απόψεις του. Εγώ προσωπικά διαφωνώ με τη θέση του ΔΗΚΟ, αλλά σέβομαι την απόφασή του. Είπαν ότι διαφωνούν μεν, αλλά θα συμμετάσχουν στο Εθνικό Συμβούλιο και θα λένε την άποψή τους.

 

• Ποιον ρόλο θα παίξουν οι «χιαστί» συνομιλίες, δηλαδή οι επισκέψεις του Τουρκοκύπριου διαπραγματευτή στην Αθήνα και του Ελληνοκύπριου στην Αγκυρα; Συμμερίζεστε την άποψη ότι συνιστούν μια διολίσθηση σε ένας είδος τετραμερούς;

 

Επανερχόμεθα στις ίδιες ανοησίες που ακούω τουλάχιστον τριάντα χρόνια τώρα. Εδώ αρχίζουν ξεκάθαρα οι διαπραγματεύσεις των δύο μερών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Οι «χιαστί» συνομιλίες τι σημαίνουν; Εμείς θέλαμε να υπάρξουν διαπραγματεύσεις επίσημα με την Τουρκία, για να μας πει τι σκέφτεται. Αυτός είναι ο λόγος που επιμέναμε σ’ αυτό το σημείο και τελικά θα γίνει. Τώρα, η τουρκοκυπριακή πλευρά, για να μη φανεί ότι δήθεν η ευθύνη είναι των Τούρκων, είπαν ότι πρέπει και αυτοί να έχουν συνομιλίες με την Ελλάδα. Και ο κ. Βενιζέλος τούς είπε ότι είναι ευπρόσδεκτοι. Η διαφορά ποια είναι; Η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει πολλά να συζητήσει με τους Τούρκους, ενώ η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν έχει τίποτα να συζητήσει με την Αθήνα. Θα κάνουν ένα ταξίδι για το θεαθήναι.

 

• Εννοείτε ότι η Τουρκία έχει τον τελευταίο λόγο.

 

Φυσικά. Μήπως είναι η Ελλάδα που έχει σαράντα χιλιάδες στρατιώτες στην Κύπρο; Εχει εποίκους; Οχι. Τίποτα απ’ αυτά.

 

• Αυτά τα ζητήματα του στρατού και των εποίκων πιστεύετε ότι μπορούν να λυθούν τώρα;

 

Το ζήτημα των εποίκων είναι διαφορετικό. Το θέμα του στρατού συνδέεται και με τις εγγυήσεις. Θα λυθεί με τις διαπραγματεύσεις. Αν κρίνω απ’ όσα διαβάζω για τη θέση του Ερντογάν, νομίζω ότι η Αγκυρα θα είναι θετική.

 

• Η συγκυρία των συνομιλιών περιλαμβάνει τόσο τον εντοπισμό των υδρογονανθράκων εντός της κυπριακής ΑΟΖ όσο και τη δεινή οικονομική κατάσταση σε Κύπρο και Ελλάδα. Πόσο και πώς επηρεάζουν αυτές οι συνθήκες μια πιθανή επίλυση του Κυπριακού και ποιος ο ρόλος του διεθνούς παράγοντα;

 

Ακριβώς εδώ είναι όλη η υπόθεση. Οσοι δεν θέλουν να αλλάξουν τα δεδομένα, όσοι είναι οπαδοί της θεωρίας του μακαρίτη του Δούντα, ότι δηλαδή το στάτους κβο μας συμφέρει και ότι σε δέκα-είκοσι χρόνια από τότε, όπως έλεγε, η Τουρκία θα έχει διαλυθεί και η Ελλάδα θα έχει κατακτήσει τον κόσμο, όσοι πιστεύουν ότι μπορούμε διά της βίας να επανορθώσουμε την καταστροφή που επήλθε με την εισβολή κ.λπ. θα βρίσκουν πάντα κάποιου είδους δικαιολογίες. Τώρα βρέθηκε το θέμα των υδρογονανθράκων. Οι υδρογονάνθρακες είναι κάτι δεδομένο, αλλά αυτό που πρέπει να διασφαλιστεί δεν είναι απλώς να τους έχεις. Τι να τους κάνεις κάτω από τη θάλασσα; Εκδηλα η Κύπρος δεν έχει αρκετούς υδρογονάνθρακες για να μπορεί να κατασκευάσει είτε αγωγό είτε σταθμό υγροποίησης του αερίου.

 

• Αρα;

 

Για να μπορέσει η Κύπρος να παίξει τον ρόλο της σαν κόμβος για όλη την περιοχή, τι είναι εκείνο που χρειάζεται; Θα σε ρωτήσουν όσοι ενδιαφέρονται: «Υπάρχει ασφάλεια;» Ειδάλλως γιατί να έρθει ο Λίβανος ή το Ισραήλ ή η Αίγυπτος; Απαιτείται συνεργασία. Δεν είναι λοιπόν ότι τώρα ανακάλυψαν οι Αμερικανοί τους υδρογονάνθρακες της Κύπρου και ανησυχούν και θέλουν να μας τους πάρουν. Είναι ανοησίες όλα αυτά. Εδώ θα πρέπει να μην ξεχνάμε ότι στην Αμερική αυτή τη στιγμή έχει γίνει μια επανάσταση με το θέμα των υδρογονανθράκων. Η Αμερική, απίστευτο αλλά αληθινό, σύντομα θα αρχίσει να εξάγει υγραέριο και δεν έχει ανάγκη από τα αποθέματα της Κύπρου. Εκείνο όμως που έχει σίγουρα ανάγκη είναι επιτέλους ασφάλεια για όλη την περιοχή που την ενδιαφέρει πολύ.

 

• Υπάρχουν το Μεσανατολικό, η Συρία, το Ιράν κ.λπ.

 

Ακριβώς. Αρα λοιπόν όλη αυτή η φιλολογία και οι θεωρίες που ακούγονται ότι «τώρα που έχουμε υδρογονάνθρακες, τώρα οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται» κ.λπ. είναι ανοησίες. Τον καιρό που οι ΗΠΑ δεν ήξεραν για τους υδρογονάνθρακες και που ήμουν εγώ πρόεδρος ή όταν κάναμε το σχέδιο Ανάν και ενδιαφέρονταν, γιατί το έκαναν τότε;

 

• Κατά τη δική σας εκτίμηση, υπάρχει στους Ελληνοκύπριους και κυρίως στις νέες γενιές η βούληση να συμβιώσουν με τους Τουρκοκύπριους;

 

Πρώτα απ’ όλα όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι εάν γινόταν σήμερα ένα δημοψήφισμα, το 70%-80% θα τασσόταν υπέ του «ναι». Αυτό είναι το ένα. Ασχέτως αυτού όμως. Από το 2003 που άνοιξε το οδόφραγμα, ξέρετε πόσες μεταβάσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων υπήρξαν μέχρι σήμερα; Περίπου δεκαπέντε εκατομμύρια από τον Βορρά προς τον Νότο και περίπου δέκα εκατομμύρια αντίστροφα. Δεν υπάρχει ούτε ένα επεισόδιο καβγά μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Αυτή είναι η πραγματικότητα.

 

• Τι θα σήμαινε για εσάς ένα πιθανό ναυάγιο και αυτής της προσπάθειας για επανένωση της Κύπρου;

 

Δεν θα υπάρξει ναυάγιο.

 

• Είστε αισιόδοξος;

 

Δεν είμαι αισιόδοξος. Η αισιοδοξία δεν βοηθά σε τίποτα. Θεωρώ ότι όλοι που έχουν σχέση με την ουσία του Κυπριακού γνωρίζουν ότι πρέπει να υπάρξει συμφωνία. Εξάλλου τα δεδομένα σήμερα είναι πολύ διαφορετικά απ’ ό,τι ήταν ποτέ άλλοτε. Η Κύπρος είναι μέλος της Ε.Ε. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο είναι δεδομένο. Αυτά που πρέπει να λυθούν είναι το εδαφικό, το περιουσιακό και το θέμα της ασφάλειας.