Η πρότυπη ανασυγκρότηση της αναγεννησιακής περιόδου, που άνοιξε νέους δρόμους στην ιστοριογραφία του πολιτισμού και την κοινωνική ιστορία, από τον σπουδαίο ιστορικό και ιστορικό Τέχνης, Γιάκομπ Μπούρκχαρτ.

^[1]Το έργο του Γιάκομπ Μπούρκχαρτ ανήκει στα πλέον αναγνωρισμένα και πολυμεταφρασμένα αριστουργήματα της ιστοριογραφίας.

Η αξία του είναι διπλή: Αποτελεί πρότυπο ανασυγκρότησης ενός συγκεκριμένου πολιτισμού, έτσι ώστε να καταφαίνεται πως οι διάφορες πλευρές του συνδέονται μεταξύ τους από την ίδια θεώρηση του κόσμου και από την ίδια πρακτική στάση ζωής.

Η ιστοριογραφία του πολιτισμού, αλλά και γενικότερα η κοινωνική ιστορία μπήκαν έτσι σε νέο δρόμο, κάτω απ' την επίδραση αυτού του βιβλίου. Από την άλλη πλευρά, η επικαιρότητά του παραμένει ακέραια και σε ό,τι αφορά τον ιδιαίτερο στόχο του, δηλαδή το φαινόμενο που ονομάζουμε «Αναγέννηση». Μολονότι ο συγγραφέας συγκεντρώνεται στην ανάλυση της Αναγέννησης στην Ιταλία, ωστόσο η πρόθεσή του είναι ευρύτερη. Θέλει να εντοπίσει τα γνωρίσματα, χάρη στα οποία η Αναγέννηση σήμανε τη μεγάλη στροφή στην ιστορία της Ευρώπης και του κόσμου. Στο επίκεντρο έρχεται, κατ' αυτόν τον τρόπο, η γένεση της νεώτερης αντίληψης για την προσωπικότητα και την ατομικότητα, η συνάφειά της με την επανανακάλυψη της αρχαιότητας και με την καινούργια αξιολόγηση της Φύσης και της εγκόσμιας ζωής.

Από την εμφάνιση αυτού του βιβλίου, νέο υλικό και νέες έρευνες διεύρυναν την κατανόηση της Αναγέννησης. Αλλά η αφετηρία του Μπούρκχαρτ έμεινε στη βάση της ακλόνητη.

Γιάκομπ Μπούρκχαρτ – βιογραφικό

^[2]Ο Γιάκομπ Μπούρκχαρτ (1818-1897) γεννήθηκε, έζησε και πέθανε στη Βασιλεία της Ελβετίας. Από το 1858 ως το 1893 ήταν καθηγητής της γενικής ιστορίας και της ιστορίας της τέχνης στο εκεί πανεπιστήμιο· νωρίτερα (1855-1858) είχε διδάξει ιστορία της τέχνης στη Ζυρίχη. Εκτός από το γνωστότερο έργο του: «Die Kultur der Renaissance in Italien» (Ο πολιτισμός της Αναγέννησης στην Ιταλία) (1860), έγραψε: «Der Cicerone» (Ο ξεναγός) (1855), έναν ογκώδη ιστορικό και αισθητικό οδηγό στα μνημεία της Ιταλίας· «Die Zeit Konstantins des Grossen» (Η εποχή του Κωνσταντίνου του Μεγάλου) (1853)· «Griechische Kulturgeschichte» (Ιστορία του ελληνικού πολιτισμού). Οι σημαντικοί στοχασμοί του για την ευρωπαϊκή και την ανθρώπινη γενικά ιστορία αποτυπώθηκαν σε διαλέξεις και παραδόσεις που εκδόθηκαν μεταθανάτια (1905) με τίτλο «Weltgeschichtliche Betrachtungen» (Παρατηρήσεις πάνω στην παγκόσμια ιστορία).

Θεωρείται από τους μεγαλύτερους ιστορικούς και ιστορικούς Τέχνης παγκοσμίως, και το έργο του επανακαθόρισε τον ίδιο τον τρόπο που βλέπουμε και «διαβάζουμε» την ιστορία.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν: «Ο πολιτισμός της Αναγέννησης στην Ιταλία» (ΝΕΦΕΛΗ), «Σκέψεις για την Ιστορία» (PRINTA) και «Οι μεγάλοι της Ιστορίας» (ΡΟΕΣ)

Επιμέλεια: Νόρα Ράλλη – [email protected]