→Και ρομπότ εναντίον ανθρώπων στο ποδόσφαιρο του… όχι και τόσο μακρινού μέλλοντος

 

Του Βασίλη Γαλούπη

 

Οσοι μεγάλωσαν μαθαίνοντας το ποδόσφαιρο από την αλάνα, τα χωμάτινα γήπεδα, τις τσιμεντένιες εξέδρες με το φελιζόλ ανά χείρας, την ασπρόμαυρη τηλεόραση, τα χαρτάκια της Panini και το Subbuteo, ώρα να… ξεμάθουν. Θέλοντας και μη! Ακόμα και οι πιο σύγχρονες γενιές των δημοφιλών παιχνιδομηχανών θα εκπλαγούν από το hi-tech «αύριο».

 

Η επέλαση της τεχνολογίας έχει ήδη φέρει δραματικές ανατροπές την τελευταία 20ετία. Ομως απ’ ό,τι φαίνεται βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή των αλλαγών. Η επιστημονική φαντασία και η εικονική πραγματικότητα «παντρεύονται» για να δημιουργήσουν σύντομα έναν «θαυμαστό νέο κόσμο», μια καινούργια πέρα για πέρα αληθινή πραγματικότητα, που μέχρι πρότινος θα έμοιαζε βγαλμένη από ταινία science fiction.

 

Η πρόσφατη έκθεση για το «Μέλλον του ποδοσφαίρου» που εκπονήθηκε από την εταιρεία Futurizon, για λογαριασμό άλλης μεγάλης εταιρείας υψηλής τεχνολογίας στην κατασκευή smartphones και επίσημου προμηθευτή της UEFA σε Champions – Europa League, είναι ενδεικτική για όλα αυτά που έρχονται.

 

Με λίγα λόγια, το μέλλον είναι εδώ, έστω κι αν δεν απουσιάζει ο σκεπτικισμός, αφού τεχνολογία και πρόοδος δεν συμβαδίζουν απαραίτητα.

 

Η Futurizon μελέτησε τους 30 τρόπους, σύμφωνα με τους οποίους θα μπορούσε το ποδόσφαιρο να αλλάξει μέχρι το 2060! Κι αν επαληθευτούν οι εκτιμήσεις, τότε σε λιγότερο από μισό αιώνα από σήμερα θα βλέπουμε μπάλα μεταξύ… ανδροειδών, στα σορτς και τις φανέλες των παικτών θα υπάρχουν συσκευές ενσωμάτωσης δεδομένων, ενώ το 3D για τον θεατή θα έχει εξελιχθεί σε υπερρεαλιστική τρισδιάστατη προσομοίωση.

 

Ο Ιαν Πίρσον, συντάκτης της μελέτης, τόνισε: «Η τεχνολογία χρησιμοποιήθηκε ανέκαθεν στο ποδόσφαιρο για τη βελτίωση της ποιότητας του παιχνιδιού και της συμμετοχής του κοινού, τόσο εντός όσο και εκτός γηπέδου. Τα επόμενα χρόνια αυτό θα γίνει με αλματώδεις ρυθμούς, καθώς η δράση στον αγωνιστικό χώρο θα διαμορφώνεται ολοένα και περισσότερο από δεδομένα, ενώ στις κερκίδες και στο σπίτι η εμπειρία του κοινού θα γίνεται πιο πλούσια σε σημείο απίστευτου ρεαλισμού αισθήσεων».

 

Ο χρόνος τρέχει, λοιπόν. Μην ξεχνάμε ότι η τεχνολογία κάνει άλματα. Αρκεί να αναλογιστούμε τι έχει γίνει τις τελευταίες δεκαετίες και ειδικά στις μέρες μας. Μόλις το 1970 υπήρξε η δυνατότητα για την πρώτη «έγχρωμη» τηλεοπτική μετάδοση στο Μουντιάλ του Μεξικού.

 

Από τότε έπρεπε να περάσουν 40 χρόνια και να προηγηθεί η έκρηξη της τεχνολογίας από το 1990, για να μεταβληθεί σταδιακά η εικόνα σε υψηλής ευκρίνειας (HD) το 2010 στα γήπεδα της Ν. Αφρικής. Το ίδιο έτος έγινε και η πρώτη μετάδοση 3D σε αγώνα της Πρέμιερ Λιγκ, ενώ μόλις τρία χρόνια αργότερα, τον περασμένο Αύγουστο, υπήρξε η προβολή ματς (Γουέστ Χαμ – Στόουκ) σε Ultra HD.

 

Πλέον ο ρυθμός των αλλαγών όχι μόνο στον αθλητισμό, αλλά και στην καθημερινότητά μας μοιάζει καταιγιστικός. Κι επηρεάζει τόσο τις ποδοσφαιρικές ομάδες και τους διαιτητές όσο και τους θεατές. Κανείς δεν μένει έξω από το παιχνίδι… Και ίσως το ερώτημα που πρέπει να απαντήσει ο καθένας είναι πλέον «πόση τεχνολογία αντέχουμε;».

 

…………………………………………………………

 

Τι αλλάζει για τον θεατή

 

ΤΟ 2020 θα έχουν εφευρεθεί εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα που θα επιτρέπουν στους θεατές να λαμβάνουν δεδομένα του αγώνα σε πραγματικό χρόνο, ακόμα κι από τους παίκτες. Ταυτόχρονα, θα μπορούν να αλληλεπιδρούν τεχνολογικά με άλλους φιλάθλους που βρίσκονται εκείνη την ώρα στο γήπεδο. Σκοπός αυτών των εφαρμογών θα είναι να προσφέρουν μια όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη εμπειρία για τον θεατή του αγώνα.

 

Το 2030 θα υπάρχουν στα γήπεδα ρομποτικές συσκευές σε μέγεθος εντόμου με μικροκάμερες υψηλής ακρίβειας σαν «μάτια». Αυτά τα «έντομα» θα πετάνε γύρω από τους παίκτες την ώρα του αγώνα προσφέροντας στον τηλεθεατή λήψεις με απίστευτες λεπτομέρειες από κάθε οπτική γωνία. Στις εμφανίσεις των παικτών θα υπάρχουν ήδη ενσωματωμένες μικροκάμερες για καταγραφή ακόμα πιο ρεαλιστικών δεδομένων.

 

Το 2060 ο φίλαθλος θα έχει τη δυνατότητα ακόμα και να ελέγχει ανθρωποειδή ρομπότ σε αγώνες πλήρους κλίμακας. Θεωρείται ότι τότε θα υπάρχει η απόλυτη αίσθηση στην εμπειρία του αγωνιστικού χώρου, μέσω της προηγμένης εικονικής πραγματικότητας τελευταίας γενιάς.

 

…………………………………………………………

 

Τι αλλάζει στα ματς

 

ΤΟ 2020 θα υπάρχουν αισθητήρες πρόσκρουσης της μπάλας και μετρητές επιτάχυνσης στα παπούτσια των ποδοσφαιριστών, έτσι ώστε να υπάρχουν δεδομένα ακριβούς μέτρησης. Είναι κάτι που θα διευκολύνει όχι μόνο τους παίκτες, τόσο στην προπόνηση όσο και στον αγώνα, αλλά και τους διαιτητές και τους βοηθούς τους.

 

Το 2035 στο δέρμα των παικτών θα υπάρχει η λεγόμενη «ενεργή επιδερμίδα». Μικροσκοπικά κυκλώματα κι αισθητήρες τοποθετημένοι στους ποδοσφαιριστές θα κάνουν διαρκή και ολοκληρωμένη καταμέτρηση των βιοχημικών δεικτών τους, μεταδίδοντας τις πληροφορίες επιτόπου για αξιολόγηση σε εξωτερικές συσκευές, προκειμένου τα τιμ να κάνουν τις επανορθωτικές κινήσεις για άμεση βελτίωση της επίδοσης.

 

Το 2040 «ενεργοί»-ηλεκτρονικοί φακοί επαφής θα επιτρέπουν σε διαιτητές κι επόπτες να παρακολουθούν τη δράση στον αγώνα απευθείας κι απ’ οποιαδήποτε γωνία, με δυνατότητα να ζουμάρουν κατά βούληση, ενδεχομένως και σε 3D εικόνα τελευταίας γενιάς. Κι αν μέχρι τώρα η FIFA αντιστέκεται σθεναρά σε μια προοπτική ολοκληρωμένης αξιοποίησης της τεχνολογίας στη διαιτησία, στο μέλλον θα είναι πολύ δύσκολο να κρατήσει την ίδια συντηρητική στάση.

 

……………………………………………………

 

Robocop και Robo Cup

 

Ρομπότ σαν έντομα, μικροτσίπ για έλεγχο της σωματικής κατάστασης των παικτών, κάμερες παρακολούθησης και καταγραφής κάθε βήματος των ποδοσφαιριστών στο γήπεδο, ανδροειδή!

 

Φυσικά, όλα αυτά δεν γίνονται για… μπαλαδόρικους λόγους. Μπορεί να τα βλέπουμε να περνάνε σταδιακά όχι μόνο στα σπορ, αλλά ακόμα και στη ζωή μας, και μάλιστα σε προσιτές τιμές, ωστόσο η επιστημονική και τεχνολογική αφετηρία τους βρίσκεται στην πολεμική και τη διαστημική βιομηχανία.

 

Μην ξεχνάμε ότι υλικά που ανακάλυψε και χρησιμοποίησε η ΝΑSΑ για την ενδυμασία των αστροναυτών εξελίχθηκαν στη συνέχεια σε εμπορικά προϊόντα για μπουφάν, φόρμες, σορτς, φανέλες ποδοσφαιριστών κι όχι μόνο.

 

Οι «μύγες»-ρομπότ, για παράδειγμα, είναι μια σχετικά πρόσφατη εφεύρεση της υπηρεσίας εξελιγμένων αμυντικών τεχνολογικών ερευνών DARPA, που λειτουργεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Εθνικής Αμυνας των ΗΠΑ. Η DARPA, άλλωστε, δημιούργησε το Arpanet, τον προπομπό του internet, αρχικά για στρατιωτικούς σκοπούς.

 

Μάλιστα, διοργάνωσε για πρώτη φορά τον Μάρτιο του 2004 ποδοσφαιρικό αγώνα ανθρώπων – ρομπότ. Το πρότζεκτ χρηματοδοτήθηκε επίσημα από το αμερικανικό Πεντάγωνο. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, στόχος ήταν «να υπάρξει συνεργασία μεταξύ των ρομπότ, αλλά και έλεγχος της τεχνητής τους νοημοσύνης σε πραγματικές συνθήκες με στόχο την περαιτέρω βελτίωση».

 

Τα χρόνια πέρασαν και τα ρομπότ εξελίχθηκαν. Το 2012 έγινε στο Μεξικό το Robo Cup, που ουσιαστικά ξεκίνησε σε πρώιμη μορφή το 1997, ενώ φέτος θα διεξαχθεί στη Βραζιλία στις 19–25 Ιουλίου. Πρόκειται για ένα «κανονικό» πρωτάθλημα ποδοσφαίρου με τη μόνη διαφορά ότι οι ποδοσφαιριστές είναι ανδροειδή ρομπότ, το καθένα από τα οποία κοστίζει 30.000 δολάρια. Ο απώτερος σκοπός του Robo Cup είναι να δημιουργήσει μια ομάδα από παίκτες ρομπότ, ικανή να νικήσει τους ανθρώπους ποδοσφαιριστές όποιας Εθνικής κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA το 2050.

 

Να σημειωθεί ότι εξελιγμένα ρομπότ χρησιμοποίησε η DARPA στην πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα το 2011, έτσι ώστε να συλλέξουν επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία απόβλητα από ραδιενεργές ζώνες. Ωστόσο διαπιστώθηκαν αρκετά προβλήματα τόσο στην κίνησή τους, αφού οι αρθρώσεις τους απέχουν αρκετά από την τελειοποίηση, αλλά και στη σύνδεση–συνεργασία με τους ανθρώπους χειριστές.

 

Παρά ταύτα, το πρότζεκτ βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Ενας από τους μελλοντικούς στόχους είναι τα ανδροειδή να κάνουν περίπλοκες δραστηριότητες σε ένα άγνωστο περιβάλλον όπως το γήπεδο ή το πεδίο μιας μάχης, αλλά και να χειρίζονται ακόμα και μηχανήματα ή να παίρνουν μέρος σε δύσκολες επιχειρήσεις διάσωσης.

 

………………………………………………..

 

Ημερομηνίες-σταθμοί

 

2020

 

Ευρεία διάδοση της ενσωμάτωσης κάμερας στις εμφανίσεις των ποδοσφαιριστών.

 

2030

 

Ρομπότ που προσομοιάζουν σε έντομα καταγράφουν από μικροσκοπικές κάμερες-μάτια τις κινήσεις των ποδοσφαιριστών. Δονούμενα καθίσματα μεταφέρουν την ατμόσφαιρα γηπέδου στον τηλεθεατή.

 

2035

 

Μετάδοση βιοχημικών δεδομένων από το σώμα του παίκτη στο προπονητικό τιμ της ομάδας.

 

2040

 

Το ρομποτικό ποδόσφαιρο αρχίζει να μπαίνει στην καθημερινότητα.

 

2045

 

Χρήση πλήρους προσομοίωσης λακτισμάτων και τακτικής στην προπόνηση.

 

2050

 

Η πλήρης προσομοίωση των αισθήσεων επιτρέπει στους φιλάθλους να νιώθουν σαν να παίζουν οι ίδιοι.

 

2055

 

Εικονικά πρωταθλήματα με online gamers να συναγωνίζονται σε «πραγματικούς» αγώνες.

 

2060

 

Οι φίλαθλοι μπορούν να χειρίζονται από απόσταση ποδοσφαιριστές- ανδροειδή σαν να είναι οι ίδιοι.

 

……………………………………….

 

Το ποδόμετρο

 

Είναι τόσο ραγδαία η hi-tech εξέλιξη που φαντάζει… αιώνες πίσω το 2006, όταν ανακοινωνόταν με πομπώδη τρόπο ότι στον υψηλό πρωταθλητισμό έβρισκε εφαρμογή ένα πρωτοποριακό –τότε– σύστημα, «το εξελιγμένο ποδόμετρο, το οποίο με τη βοήθεια της τεχνολογίας μπορεί να καταγράφει ένα προς ένα τα βήματα των αθλητών, την απόσταση που διανύουν, την επιτάχυνση κ.λπ.».

 

Εκείνη η πατέντα από το πανεπιστήμιο της Γλασκόβης παρουσιάστηκε με κάθε επισημότητα από τη Βρετανική Επιθεώρηση Αθλητιατρικής. Το γκάτζετ ζύγιζε 20 γραμμάρια, στερεωνόταν με «ταινία» στον μηρό κι έγινε δεκτό με ενθουσιασμό από ομάδες κι αθλητές. Σήμερα, πρόσβαση σ’ αυτή τη «φτηνή» πια τεχνολογία έχει όποιος διαθέτει ακόμα και το πιο απλό smartphone.

……………………………………..

 

Μπάλα-φούσκα

 

H Jabulani δεν ξεχνιέται εύκολα. Είναι η μπάλα που για πρώτη φορά, όταν χρησιμοποιήθηκε στο Μουντιάλ του 2010 στη Ν. Αφρική, προκάλεσε τόσες πολλές αντιδράσεις και παράπονα, κυρίως από τους ίδιους τους ποδοσφαιριστές. Επρεπε να αποφανθεί η NASA, χρησιμοποιώντας την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, για να σταματήσει η κουβέντα για την τροχιά της μπάλας. Η… γνωμάτευση ήταν πως πράγματι η μπάλα ήταν… προβληματική.

 

Στην αναφορά της η NASA τόνιζε ότι η μπάλα αλλάζει αρκετά πορεία όταν ξεπερνά την ταχύτητα των 44 μιλίων ανά ώρα. Επίσης, το πολύ μικρό βάρος των 440 γραμμαρίων κάνει την μπάλα περισσότερο ευάλωτη σε όποια δύναμη μπορεί να της αλλάξει κατεύθυνση (π.χ. αέρας). Τέλος, σε γήπεδα που βρίσκονται σε υψόμετρο άνω των 1.000 μέτρων η τροχιά της μπορεί να αλλοιωθεί ευκολότερα. Η νέα μπάλα για το Μουντιάλ 2014 δεν έχει προκαλέσει σε καμία περίπτωση τέτοιες αντιδράσεις…