→Η πεποίθηση σχεδόν όλων των πλευρών ότι η Ομάδα της Αριστεράς θα εκλέξει γύρω στους 60 ευρωβουλευτές καθιστά την Αριστερά υπολογίσιμη συμμαχική δύναμη για τον υποψήφιο πρόεδρο Μάρτιν Σουλτς, ενώ ενδυναμώνει τη θέση του Αλέξη Τσίπρα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς

Του Κώστα Τσουπαρόπουλου

Στην πρώτη επίσημη -αν και όχι ανακοινωθείσα- διερευνητική επαφή με τον ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε η αμερικανική διπλωματία σε συνάντηση εκπροσώπων της στην αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα με επιτελείς της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Τρεις νέοι διπλωμάτες, άρτι αφιχθέντες από τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο της ανανέωσης του δυναμικού της πρεσβείας, θέλησαν να γνωρίσουν από πρώτο χέρι τις απόψεις του κόμματος της Αριστεράς που, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις (και αυτές του Μαρτίου), οδεύει προς την εξουσία. Οι ερωτήσεις που απηύθυναν στη διάρκειας ωρών συνάντησή τους με τον εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ κάθε άλλο παρά αναμενόμενες ήταν, ορισμένες μάλιστα ήταν και αιχμηρές. Παρ΄ όλα αυτά οι Αμερικανοί διπλωμάτες απέφυγαν να θίξουν το θέμα της τρομοκρατίας, για το οποίο διατυπώθηκαν «νότες» από την αμερικανική κυβέρνηση προς την ελληνική, όταν ο Χριστόδουλος Ξηρός… έριξε πέτρα πίσω του στις φυλακές Κορυδαλλού. Το γεγονός της απουσίας κάθε νύξης περί την τρομοκρατία αποδιδόταν ή σε αμερικανικό «τακτ» ή -το πιθανότερο- σε έλλειψη ενδιαφέροντος από μέρους των διπλωματών, αφού κατά πάσα πιθανότητα θεωρούν ότι το θέμα «τρομοκρατία» δεν αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις περί τούτου φιλότιμες προσπάθειες «ενοχοποίησης» που καταβάλλει η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου.

Ομοίως, στη συζήτηση δεν τέθηκαν από την αμερικανική πλευρά ζητήματα γεωπολιτικού και ειδικότερα ενεργειακού ενδιαφέροντος, όπως ο εντοπισμός και η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στη Μεσόγειο, όπου εμπλέκονται η Κύπρος, η Ελλάδα, το Ισραήλ, η Τουρκία κ.ά. και όπου υπάρχουν συμφέροντα ΗΠΑ, Ρωσίας, Ε.Ε. κ.ά.

Η πρώτη ερώτηση ξάφνιασε -σύμφωνα με πληροφορίες- τον εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ. Πώς εκτιμάτε, ρώτησαν οι Αμερικανοί διπλωμάτες, το ελληνικό φαινόμενο της επιβολής ενός πολύ σφιχτού προγράμματος λιτότητας -που κατά τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αντ. Σαμαρά μείωσε το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών κατά 35-40%- χωρίς να σημειωθεί κοινωνική εξέγερση ή έκρηξη;

Εξαιρετικό ενδιαφέρον -με έκδηλη την ανησυχία για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη- (το «φρούτο» εκκολάπτεται ήδη από το «κόμμα του Τσαγιού» και στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών) έδειξαν οι Αμερικανοί διπλωμάτες για τη Χρυσή Αυγή, ζητώντας λεπτομέρειες και σχολιασμούς για την εγκληματική της δράση αλλά και τη συνεχιζόμενη επιρροή της σε ένα σημαντικό τμήμα των δεξιών ψηφοφόρων. Η ιχνηλάτηση των εναλλακτικών λύσεων που προτείνουν τα ελληνικά κόμματα για την αντιμετώπιση του φαινομένου (με φόντο τον τερματισμό των μνημονίων, τις φυλακίσεις για εγκλήματα, τη θέση εκτός νόμου κ.λπ.) κατέλαβε σημαντικό μέρος της συζήτησης.

Οι άνθρωποι της πρεσβείας θέλησαν να μάθουν, σύμφωνα με πληροφορίες, τις διαστάσεις της ανθρωπιστικής, όπως υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, κρίσης στην Ελλάδα, στην οποία οδήγησαν και συνεχίζουν να οδηγούν οι μνημονιακές πολιτικές. Οι Αμερικανοί διπλωμάτες φαίνεται να υπαινίχθηκαν την ανάγκη άσκησης και στην Ελλάδα μιας επεκτατικής οικονομικής πολιτικής, όπως αυτή που ακολουθήθηκε στις ΗΠΑ, για τη στήριξη των τραπεζών, τη ρευστότητα, την αύξηση των κατώτατων αποδοχών, την επέκταση τις κρατικής φροντίδας υγείας σε εκατομμύρια ανασφάλιστους Αμερικανούς κ.ο.κ. Η αντιπαράθεση της επεκτατικής πολιτικής (χρήμα στην αγορά και στήριξη της κοινωνίας) στην πολιτική της δημοσιονομικής λιτότητας που ακολουθείται στην Ε.Ε. και στην ευρωζώνη είναι το κύριο στοιχείο της υποβόσκουσας διένεξης ΗΠΑ-Γερμανίας στο οικονομικό πεδίο αυτή τη στιγμή, με το ΔΝΤ να παίζει τον ρόλο βραχίονα της Αμερικής στην κρίση χρέους που πλήττει κυρίως τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Εξ ου και η εμμονή του ΔΝΤ στη βιωσιμότητα του χρέους και συνακόλουθα στο μεγάλο «κούρεμά» του, που βρίσκει αντίθετο το δίδυμο Μέρκελ – Σόιμπλε.

Είναι ηλίου φαεινότερον, τόνιζαν στελέχη του ηγετικού πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ, ότι οι τρεις διπλωμάτες της αμερικανικής πρεσβείας είχαν στα ντοσιέ τους τις ομιλίες του Αλ. Τσίπρα κατά τις πρόσφατες επισκέψεις του στη Βόρ. Αμερική και με βάση αυτές κυρίως διατύπωναν τις ερωτήσεις τους.

Παρ΄ ότι τα πανεπιστημιακά ινστιτούτα των ΗΠΑ, οι «δεξαμενές σκέψης» (think tank) και διανοούμενοι δείχνουν εξαιρετικό ενδιαφέρον για το «πείραμα Τσίπρα» (έτσι το αποκαλούν) στην Ελλάδα, εντούτοις δεν εκπροσωπούν την επίσημη γραμμή της αμερικανικής κυβέρνησης.

Στη «δική μας» πλευρά του Ατλαντικού, στην Ευρώπη, τα πράγματα, όσον αφορά την εξέταση και το «πλησίασμα» του ΣΥΡΙΖΑ από την επίσημη και «συστημική» ηγεσία της Ε.Ε. και τη Ρωσία είναι μάλλον περίπλοκα, σύμφωνα με την ανάλυση στελεχών της αντιπολίτευσης. Ενιαία γραμμή δεν φαίνεται να υπάρχει. Προεξάρχει η τιμωρητική-προτεσταντική ηθική της κ. Μέρκελ, τα «καλοπιάσματα» των Σοσιαλδημοκρατών (Σουλτς και Σβόμποντα), οι μικροκομματικές σκοπιμότητες για το μοίρασμα των ευρωπαϊκών θώκων, οι εθνικές υστεροβουλίες και επιφυλάξεις (βλέπε Ιταλία) και προσπάθειες για διαφύλαξη των υπολειμμάτων παλιάς αίγλης (βλέπε Ρωσία του Πούτιν).

Η υψηλού επιπέδου αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ που με τον θεσμικό του ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης συνάντησε τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, είχε μια μακρά και εποικοδομητική συζήτηση μαζί του. Η αντιπροσωπεία αποκόμισε την εντύπωση ότι η Ρωσία δεν είναι αδιάφορη για την κατάσταση στην Ελλάδα, την Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου αν και έχει και άλλες σημαντικές προτεραιότητες (ήδη προέκυψε η Ουκρανία). Εκείνο που αυτή τη στιγμή επιθυμεί η Ρωσία -και άφησε να εννοηθεί κατά τη συζήτηση ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας- είναι «η Ελλάδα να έχει τη δική της φωνή» στα διεθνή δρώμενα. Και αυτό ερμηνεύεται ως επιθυμία της Ρωσίας να απεξαρτηθεί η χώρα από τον βραχνά του χρέους, που κατά την άποψη της Ρωσίας δημιουργεί πολλαπλές (και πολιτικές) δεσμεύσεις.

Οι επαφές του κ. Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ με την κ. Μέρκελ, τον κ. Σόιμπλε και τους συμμάχους τους, που κυριαρχούν στους θεσμούς της Ε.Ε. και επιβάλλουν τα προγράμματα λιτότητας, οδήγησαν στην εκτίμηση ότι την «επόμενη μέρα» η διαπραγμάτευση της κυβέρνησης «με κορμό» τον ΣΥΡΙΖΑ και των δανειστών θα είναι σκληρή. Δύσκολα οι δανειστές θα κάνουν υποχωρήσεις και συμβιβασμούς. Η διαπραγμάτευση θέλει σύστημα, προετοιμασία, πειθώ, επιχειρήματα και εναλλακτικές λύσεις όταν οι πρώτες προτάσεις απορρίπτονται. Δεν φθάνει μόνον η «νωπή» λαϊκή ετυμηγορία. Αν, όπως έλεγε ο κ. Γιαν. Βαρουφάκης, μετά την πρώτη απόρριψη, η ελληνική αντιπροσωπεία πάρει το αεροπλάνο για την Αθήνα πεισματωμένη, δεν θα έχει καταφέρει τίποτα. Θα πρέπει να ξαναπάρει πολλές φορές το αεροπλάνο και να μάθει απ΄ έξω και ανακατωτά τα βουλεβάρτα του Παρισιού, τους δρόμους του Βερολίνου, τα κοινοτικά μέγαρα των Βρυξελλών και τις σιδερόφραχτες πόρτες της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη.

Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ εκτιμούν ότι δύσκολα η Γερμανία θα δεχθεί να αποκολληθεί από το δόγμα της λιτότητας και της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ενώ η προτεσταντική «ηθική», από την οποία εμφορείται, επιτάσσει τη συνέχιση της τιμωρίας των «κακών Ελλήνων» για το χρέος και τα ελλείμματα.

Τα «ανοίγματα» των κ.κ. Μάρτιν Σουλτς και Χάνες Σβόμποντα προς τον ΣΥΡΙΖΑ και το σχέδιό του για την οικονομία, που έγιναν με δηλώσεις, επαφές και συναντήσεις, αντιμετωπίζονται από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ όχι ως απόλυτα ειλικρινή. Η ελληνική Αριστερά εξακολουθεί να φυσά και το γιαούρτι απέναντι στους Δαναούς και τα δώρα τους και αντιμετωπίζει με καχυποψία (αν και αμβλυμένη σε σύγκριση με το παρελθόν) το πλησίασμα των Ευρωπαίων Σοσιαλδημοκρατών. Κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που μετέχουν στην υπό τον Γιάν. Δραγασάκη Επιτροπή Προγράμματος του κόμματος, βλέπουν στα φραστικά ανοίγματα μικροκομματικές επιδιώξεις, αν δεν πρόκειται για προσπάθειες «ενσωμάτωσης στο σύστημα».

Η εκλογή προέδρου της Κομισιόν από το Ευρωκοινοβούλιο και η εδραιωμένη πεποίθηση σχεδόν όλων των πλευρών ότι η Ομάδα της Αριστεράς θα εκλέξει γύρω στους 60 ευρωβουλευτές, έναντι περίπου 220 των Σοσιαλιστών-Σοσιαλδημοκρατών και 200 περίπου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, καθιστούν την Αριστερά υπολογίσιμη συμμαχική δύναμη για τον υποψήφιο πρόεδρο κ. Σουλτς. Ενώ αντικειμενικά, ενδυναμώνει τη θέση του Αλ. Τσίπρα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, όπου έχει αναδειχθεί σε υποψήφιο πρόεδρο της Κομισιόν για την ευρωπαϊκή Αριστερά.

Φρονίμως ποιών -κατά την εκτίμηση στελεχών του κόμματος- ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κ. Τσίπρας απέφυγε να εμπλακεί στη διελκυστίνδα ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ για την εξασφάλιση του χρίσματος, της αιγίδας ή έστω της στήριξης του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η αλήθεια είναι ότι την αποκλειστικότητα της σοσιαλιστικής έκφρασης και αντιπροσώπευσης επιζητεί μετά μανίας ο Ευάγγ. Βενιζέλος, πολύ περισσότερο από τον Φ. Κουβέλη, η θέση του οποίου έχει ενδυναμωθεί μετά τις εξελίξεις στους «58».

Στον ΣΥΡΙΖΑ είναι πεπεισμένοι ότι για το σταμάτημα του κατήφορου της οικονομίας και της κοινωνίας θα απαιτηθούν πολύ ευρύτερες συγκλίσεις, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Οι εκλογές είναι φυσικό να διχάζουν, λένε στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά την επομένη οι εκλογές ενώνουν, προσθέτουν με νόημα.