Οι προετοιμασίες για την προσάρτηση στη Ρωσία «τίθενται αμέσως σε ισχύ». Το αίτημα της Κριμαίας είναι πιθανόν να εξεταστεί από τη Δούμα μέσα στην επόμενη εβδομάδα, καθώς στην ολομέλεια βρίσκεται σε εξέλιξη η συζήτηση του νομοσχεδίου για διευκόλυνση… στην προσάρτηση νέων εδαφών

Της Μαργαρίτας Βεργολιά

«Η Κριμαία μάχεται για την ελευθερία», τραγουδούσαν χθες οι περίπου 150 συγκεντρωμένοι έξω από το Κοινοβούλιο στη Συμφερόπολη, εν είδει νέου εθνικού ύμνου, καθώς το ελεγχόμενο από τους ρωσόφωνους σώμα ψήφιζε ομόφωνα -με 78 ψήφους υπέρ, καμία κατά και 8 αποχές- υπέρ της ένωσης με τη Ρωσία.

Προς αυτή την κατεύθυνση, το δημοψήφισμα για το μέλλον της γεωστρατηγικής σημασίας χερσονήσου επισπεύδεται κατά δύο εβδομάδες και τελικά θα διεξαχθεί στις 16 Μαρτίου, «απλά και μόνον προς επικύρωση της απόφασης της Βουλής», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο αντιπρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης, Ρουστάμ Τεμιργκάλιεφ.

Τα νέα ερωτήματα που θα τεθούν στην κρίση του ντόπιου πληθυσμού θα είναι δύο και σαφή: «πρέπει η Κριμαία να είναι μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας» ή «πρέπει η Κριμαία να επιστρέψει στο προηγούμενο Σύνταγμα (του 1992) που έδινε στην περιοχή περισσότερη αυτονομία, εντός της Ουκρανίας;». Το λογικό θα είναι να υπερισχύσει το πρώτο ερώτημα, δεδομένου ότι το 60% των κατοίκων είναι ρωσόφωνοι. Ομως, οι εξελίξεις των επομένων ημερών πιθανόν να καθορίσουν το πού θα κάτσει η «μπίλια»…

«Φάρσα κι έγκλημα»

Εν χορώ, βέβαια, οι ηγέτες της Ουκρανίας και της Δύσης άνοιξαν «πυρ ομαδόν» κατά της Μόσχας, αποκηρύσσοντας το επικείμενο δημοψήφισμα ως «παράνομο». Για την ακρίβεια, ο μεταβατικός πρόεδρος, Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ, το χαρακτήρισε «φάρσα κι έγκλημα, οργανωμένο από τις ρωσικές δυνάμεις», ανακοινώνοντας σε τηλεοπτικό διάγγελμα ότι η Βουλή στο Κίεβο κινεί τώρα διαδικασίες για τη διάλυση του Κοινοβουλίου της Κριμαίας.

Παρ’ όλα αυτά, οι εξελίξεις στη Συμφερόπολη «τρέχουν». Οι προετοιμασίες για την προσάρτηση στη Ρωσία «τίθενται αμέσως σε ισχύ», διευκρίνισε χθες ο Τεμιργκάλιεφ. Ηδη, ζητήθηκε η συνδρομή της Μόσχας: μια απλή τυπικότητα, κατά τους περισσότερους αναλυτές, καθώς θεωρείται απίθανο να μην υπήρχε προέγκριση -ή καλύτερα υπαγόρευση- των κριμαϊκών «πρωτοβουλιών» από το ίδιο το Κρεμλίνο…

Το θέμα εξετάστηκε χθες σε μη προγραμματισμένη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, προεδρεύοντος του Βλαντίμιρ Πούτιν. Και, σύμφωνα με τον Ρώσο βουλευτή Σεργκέι Μιρόνοφ, το αίτημα της Κριμαίας πιθανόν να εξεταστεί από τη Δούμα (ρωσική Βουλή) μέσα στην επόμενη εβδομάδα, καθώς στην ολομέλεια βρίσκεται σε εξέλιξη η συζήτηση του νομοσχεδίου για διευκόλυνση στην προσάρτηση νέων εδαφών στην ήδη αχανή χώρα.

Σύμφωνα, πάντως, με τον αντιπρόεδρο της κριμαϊκής κυβέρνησης, «υπάρχει ήδη εδώ κλιμάκιο Ρώσων ειδικών, που εργάζονται για την υιοθέτηση του ρουβλίου». Στο μεσοδιάστημα, όλα τα ουκρανικά περιουσιακά στοιχεία στην χερσόνησο «θα εθνικοποιηθούν», ανέφερε ο Τεμιργκάλιεφ. Και δεδομένου ότι ως μοναδικές νόμιμες ένοπλες δυνάμεις στην Κριμαία θα αναγνωρίζονται εφεξής μόνον οι ρωσικές, «τα στρατεύματα τρίτων χωρών», προσέθεσε, «θα αντιμετωπίζονται ως παράνομοι σχηματισμοί, με όποιες συνέπειες αυτό επιφέρει»…

Εγκλώβισαν το Ναυτικό

Προφανώς σε αυτό το πλαίσιο -και κατά πώς αναφέρει το ουκρανικό υπουργείο Αμυνας- οι Ρώσοι βύθισαν μερικώς ένα δικό τους, παροπλισμένο πλοίο -το βαρύ αντιτορπιλικό «Ochakov», εκτοπίσματος 8.900 τόνων και μήκους 173 μέτρων- στην είσοδο της λίμνης Ντονουζλάβ, στη δυτική Κριμαία, εγκλωβίζοντας έτσι εκεί πλοία του ουκρανικού Ναυτικού. Ενώ λίγο μετά το ψήφισμα της τοπικής Βουλής, ένοπλοι απαγόρευσαν την είσοδο στα κριμαϊκά εδάφη 35μελούς κλιμακίου του ΟΑΣΕ (Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη), που είχε αναχωρήσει οδικώς από την Οδησσό. «Στην αρχή ήταν μία ομάδα άτακτων ενόπλων και πολιτοφυλάκων», ανέφερε ανωνύμως πηγή του κλιμακίου στον απεσταλμένο της βρετανικής εφημερίδας Guardian, «όμως μετά σε αυτούς προστέθηκαν Κοζάκοι και στρατιώτες που φορούσαν στολές με ρωσικά διακριτικά»…

Καθώς η Μόσχα βγάζει πια το «βαρύ χαρτί» της Κριμαίας στο πιο σκληρό γεωπολιτικό «πόκερ» της μεταψυχροπολεμικής περιόδου, τα αποσχιστικά πάθη «ανάβουν» στα νοτιοδυτικά -απεσταλμένος του CNN μετέδωσε χθες ότι φιλορώσοι διαδηλωτές επιχειρούν να στήσουν στην Οδησσό τη δική τους «πλατεία Μεϊντάν»- και πλέον «φουντώνουν» στα ρωσόφωνα ανατολικά της Ουκρανίας, με σημείο αναφοράς το πάλαι ποτέ προπύργιο του έκπτωτου προέδρου Γιανουκόβιτς, το Ντόνετσκ.

Εκεί, ο 30χρονος φιλορώσος επιχειρηματίας κι αυτοανακηρυχθείς κυβερνήτης της πόλης, Πάβελ Γκουμπάρεφ, είχε καλέσει Ουκρανούς και ξένους δημοσιογράφους στο σπίτι του, για να τους ανακοινώσει τα σχέδιά του για τη διοργάνωση και εκεί δημοψηφίσματος, κατά το πρότυπο της Κριμαίας. Υποστήριξε μάλιστα ότι έχει ήδη επικοινωνήσει με αξιωματούχους στην νότια χερσόνησο, καθώς και με βουλευτές της Δούμας! «Δεν αποκλείω την άφιξη ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στο Ντόνετσκ, για να διευθετήσουν την κατάσταση, θεωρώ ότι είναι ο μόνος τρόπος για να μην χυθεί αίμα», είπε.

Ομως, κάπου εκεί η συνέντευξη Τύπου διεκόπη, με την έφοδο της ουκρανικής αστυνομίας και τη σύλληψη του Γκουμπάρεφ, με την κατηγορία «παραβίασης της εδαφικής ακεραιότητας και της εθνικής ανεξαρτησίας». Σχεδόν ταυτόχρονα, μονάδες των δυνάμεων ασφαλείας απομάκρυναν από την έδρα της τοπικής περιφερειακής διοίκησης και τους τελευταίους φιλορώσους διαδηλωτές, που είχαν καταλάβει τον πρώτο όροφο του κτιρίου από τη Δευτέρα.

«Σε περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης και στρατιωτικής παρέμβασης ξένων δυνάμεων στα ουκρανικά εδάφη, η κυβέρνηση και ο στρατός της Ουκρανίας θα δράσουν βάσει του Συντάγματος και των νόμων. Είμαστε έτοιμοι να προστατεύσουμε την πατρίδα μας», διακήρυξε σε πατριωτικούς τόνους ο μεταβατικός πρωθυπουργός του Κίεβου, Αρσένι Γιάτσενιουκ, από τις… μακρινές Βρυξέλλες -όπου είχε μεταβεί για την χθεσινή σύνοδο κορυφής των «28», για διαβουλεύσεις.

Το πώς θα γίνει βέβαια αυτό, δεδομένου ότι η ουκρανική δύναμη πυρός δεν συγκρίνεται ούτε στο ελάχιστο με αυτή της πανίσχυρης Ρωσίας, μένει αναπάντητο ερώτημα που πλανάται στον «αέρα». Μπροστά πάντως στο μέχρι στιγμής διπλωματικό αδιέξοδο για ειρηνική επίλυση της κρίσης -όπως κατέδειξε και η χθεσινή, δεύτερη μέσα στο τελευταίο 48ωρο, συνάντηση των ΥΠΕΞ ΗΠΑ, Κέρι, και Ρωσίας, Λαβρόφ, στη Ρώμη- ο Δανός γ.γ. του ΝΑΤΟ, Αντερς Φον Ράσμουσεν, εξέδωσε ανακοίνωση, τονίζοντας ότι «σε αυτές τις δύσκολες στιγμές, το ΝΑΤΟ στέκεται δίπλα στην Ουκρανία», δεδομένου ότι «η κρίση αυτή έχει σοβαρές επιπλοκές στην ασφάλεια και τη σταθερότητα της ευρω-αντλαντικής περιοχής εν γένει»!

Αποστολή F-16 στην Πολωνία

Μέσα σε αυτό το κλίμα, το Πεντάγωνο προανήγγειλε την αποστολή 12 μαχητικών F-16, τη Δευτέρα, στη βάση Λασκ, στην κεντρική Πολωνία, «για ασκήσεις». Ενώ ρότα από την αμερικανική βάση της Σούδας προς τη Μαύρη Θάλασσα χαράσσει ήδη το αμερικανικό αντιτορπιλικό USS Truxtun, φορτωμένο με κατευθυνόμενους πυραύλους, εν προκειμένω «για προγραμματισμένα γυμνάσια μαζί με τις βουλγαρικές και τις ρουμανικές ναυτικές δυνάμεις», όπως αναφέρεται σε χθεσινή ανακοίνωση του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ

Στο μεσοδιάστημα, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε την επιβολή ταξιδιωτικών περιορισμών και «πάγωμα» περιουσιακών στοιχείων όσων Ρώσων αξιωματούχων «ευθύνονται για την απειλή της ειρήνης, της ασφάλειας, της σταθερότητας ή της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας». Λίστα ονομάτων δεν δημοσιοποιήθηκε. Παρ’ όλα αυτά, διευκρινίστηκε ότι σε αυτήν, σε καμία περίπτωση δεν θα συμπεριλαμβάνεται κι αυτό του Βλαντίμιρ Πούτιν…