Οι 6 κατηγορίες ασφαλισμένων που μπορούν να βγουν στη σύνταξη με τα παλαιά όρια

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Τζώρτζης Ρούσσος

Σε διαδικασία αλλαγών βρίσκεται το καθεστώς της διαδοχικής ασφάλισης, με τον υπουργό Γ. Βρούτση να έχει συστήσει επιτροπή που εξετάζει τα δεδομένα ώστε εντός του 2104 να θεσμοθετηθούν αλλαγές που σύμφωνα με τις στοχεύσεις θα απλοποιήσουν το σύστημα, ώστε να αποδίδονται γρηγορότερα οι συντάξεις. Το μεγάλο αγκάθι, βέβαια, βρίσκεται στο πλαίσιο συνταξιοδοτήσεων μέσω της διαδοχικής ασφάλισης αφού, με βάση το ισχύον πλαίσιο (όπως το διαμόρφωσαν οι νομοθετικές παρεμβάσεις Λοβέρδου), έχει γεννήσει τεράστιες αδικίες, με αποτέλεσμα το σύστημα να μη διαθέτει την απαραίτητη ισορροπία. Ετσι, στις περισσότερες των περιπτώσεων, όπως προκύπτει και από την πρόσφατη εγκύκλιο του ΙΚΑ, δηµιουργούνται αδικίες εις βάρος των ασφαλισμένων, που καταλήγουν τελικά σε δυσμενέστερους όρους συνταξιοδότησης.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, όπως υπολογίζει η Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, περίπου 1,5 εκατ. ασφαλισμένοι εμπίπτουν στο καθεστώς της διαδοχικής ασφάλισης, που σημαίνει ότι περίπου το 45% των μισθωτών έχουν θέμα με το καθεστώς συνταξιοδότησής τους, ενώ πάνω από 200.000 άνθρωποι έχουν ήδη κατοχυρώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης με βάση τη διαδοχική ασφάλιση. Ομως μέσα σ’ αυτόν τον κυκεώνα της διαδοχικής ασφάλισης κάποιες κατηγορίες ασφαλισμένων βγαίνουν με τα παλαιά όρια συνταξιοδότησης, που είναι ιδιαίτερα ευνοϊκά (αφού συνταξιοδοτούνται πριν από τα 55). Αυτές οι κατηγορίες είναι:

1. Οσοι ασφαλίστηκαν πρώτη φορά στον ιδιωτικό τομέα (ΙΚΑ ή ΟΑΕΕ) πριν από την 31-12-1993 και μετά την 1-1-1993 διορίστηκαν στο Δημόσιο. Αυτή η κατηγορία ασφαλισμένων μπορεί να προσμετρήσει χρόνο ασφάλισης τα έτη στον ιδιωτικό τομέα.

2. Δημόσιοι υπάλληλοι που ασφαλίστηκαν (ΙΚΑ ή ΟΑΕΕ) πρώτη φορά πριν από την 31-12-1982 και ακολούθως διορίστηκαν στο Δημόσιο, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ή σε ΝΠΔΔ. Πρόκειται για την «τυχερή» κατηγορία, αφού από τη μία υπολογίζονται τα έτη ασφάλισης στον ιδιωτικό τομέα αλλά συνταξιοδοτούνται με τις ευμενείς διατάξεις του Δημοσίου.

3. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που άλλαζαν μεν επάγγελμα αλλά παρέμεναν ασφαλισμένοι στα ταμεία ελευθέρων επαγγελματιών που κατόπιν συγχωνεύτηκαν υπό τη σκέπη του ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ). Παραδείγματος χάριν, κάποιος που ξεκίνησε ως έμπορος (ΤΑΕ), εξελίχθηκε σε αυτοκινητιστή (ΤΣΑ) και κατέληξε βιοτέχνης (ΤΕΒΕ), θεωρείται -καίτοι υπόκειται στη διαδοχική ασφάλιση πλέον λόγω της συγχώνευσης- ότι έχει ένα ταμείο.

4. Οσοι ασφαλισμένοι είχαν χρόνια στον ΟΑΕΕ και ακολούθως ασφαλίστηκαν στο ΙΚΑ για 5 χρόνια με αποτέλεσμα να μπορούν να βγουν με τις ευμενείς διατάξεις συνταξιοδότησης του ΙΚΑ. Βέβαια αυτό το ευμενές καθεστώς ισχύει για όσους θεμελίωσαν δικαίωμα πριν από την 31-12-2010, αφού ακολούθως με εγκύκλιό του το ΙΚΑ επιχείρησε να αμβλύνει το φαινόμενο.

5. Ευγενή Ταμεία (ΔΕΚΟ-Τραπεζών). Ουσιαστικά ευνοούνται οι παλαιοί ασφαλισμένοι, όσοι δηλαδή ασφαλίστηκαν πρώτη φορά πριν από την 31-12-1992 σε άλλο ταμείο του ιδιωτικού τομέα (κυρίως ΙΚΑ ή ΟΑΕΕ). Γι’ αυτήν την κατηγορία συνυπολογίζεται ο χρόνος ασφάλισης για να μπορέσουν οι ασφαλισμένοι των ειδικών αυτών ταμείων να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία ή 25ετία αντίστοιχα.

Οσοι είχαν την ατυχία να ενταχθούν στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης (ανεξαρτήτως ταμείου) μετά την 1-1-1993 μπορεί να συνυπολογίζονται τα έτη ασφάλισης για τη συνταξιοδότησή τους, ωστόσο, ο χρόνος που διάνυσαν στο ταμείο του ιδιωτικού τομέα θα έχει διαφορετικό τρόπο υπολογισμού (που βέβαια μειώνει τη σύνταξη).

6. Οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ που προηγουμένως, πριν δηλαδή από την 31-12-1992, είχαν ασφαλιστεί σε άλλο ταμείο (ακόμη και για μία μόλις ημέρα).

Αυτοί εντάσσονται στην κατηγορία των παλαιών ασφαλισμένων και η ασφάλισή τους τρέχει με το ευμενές καθεστώς συνταξιοδότησης αυτής της κατηγορίας, που σημαίνει ότι μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τα ευμενή όρια που ισχύουν για τους παλαιούς ασφαλισμένους στο ΙΚΑ. Ιδιαίτερα ευνοημένες είναι οι γυναίκες και οι μητέρες με ανήλικο τέκνο.

…………………………………………………………………………………………………………………………………..

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι ασφαλισμένοι σε περισσότερους από έναν φορείς

Οσοι ανήκουν στην κατηγορία των ασφαλισμένων σε περισσότερους από έναν φορείς ασφάλισης θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

● Η διαδοχική ασφάλιση εφαρμόζεται μόνο μεταξύ ομοειδών ταμείων κοινωνικής ασφάλισης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει η ασφάλιση να υπάρχει διαδοχικά μεταξύ ταμείων κύριας ασφάλισης (που απονέμουν δηλαδή κύρια σύνταξη). Κάτω από αυτά τα δεδομένα δεν μπορεί κάποιος να προσθέσει στα έτη ασφάλισης εισφορές από επικουρική σύνταξη ή σε ταμεία πρόνοιας.

● Στον δημόσιο τομέα για όσους θα συνταξιοδοτηθούν από το Δημόσιο η διαδοχική ασφάλιση μπορεί να εφαρμοστεί μόνο εφόσον προσλήφθηκαν μετά την 1-1-1983. Οι πριν από το 1982 ασφαλισμένοι μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικούς χρόνους.

● Δεν υποχρεούται να μπει στο καθεστώς της διαδοχικής ασφάλισης ο ασφαλισμένος ο οποίος μπορεί να επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί μέσω ενός φορέα ή να ασκήσει τα συνταξιοδοτικά του δικαιώματα μέσω της παράλληλης ασφάλισης (να λάβει δηλαδή δύο συντάξεις αν θεμελιώνει αυτοτελές δικαίωμα ανά ταμείο).

● Ο χρόνος που διανύθηκε στην ασφάλιση δεν υπολογίζεται για θεμελίωση όταν έχουν επιστραφεί οι ασφαλιστικές εισφορές, έχει χορηγηθεί για τον συγκεκριμένο χρόνο εφάπαξ παροχή, υπάρχει παράλληλη ασφάλιση οπότε υπολογίζεται ο χρόνος μόνο του ενός ταμείου, έχει χορηγηθεί σύνταξη για τον χρόνο αυτόν η οποία εξακολουθεί να καταβάλλεται ή δεν έχουν καταβληθεί οι ασφαλιστικές εισφορές.

…………………………………………………………………………….

!Τα πρόσωπα τα οποία ασφαλίστηκαν διαδοχικά σε περισσότερους από έναν ασφαλιστικούς οργανισμούς δικαιούνται σύνταξη από τον τελευταίο οργανισμό στον οποίο ήταν ασφαλισμένα κατά την τελευταία χρονική περίοδο της απασχόλησής τους, σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας του οργανισμού αυτού, εφόσον πραγματοποίησαν στην ασφάλισή τους:

α) Πέντε (5) ολόκληρα έτη ή 1.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων όμως είκοσι (20) μήνες ή 500 ημέρες κατά την τελευταία πενταετία πριν από τη διακοπή της απασχόλησης ή την υποβολή αίτησης για την κρίση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος σύνταξης λόγω γήρατος.

β) Σαράντα (40) μήνες ή 1.000 ημέρες εκ των οποίων όμως δώδεκα (12) μήνες ή 300 ημέρες αντίστοιχα κατά την τελευταία πενταετία πριν από τη διακοπή της απασχόλησης ή την υποβολή της αίτησης για την κρίση του δικαιώματος σύνταξης λόγω αναπηρίας ή θανάτου.