→Το Κοινοβούλιο εκπροσωπεί μόνο το 27% του εκλογικού σώματος

Της Χριστίνας Πάντζου

Αν κάποιες φορές «η δημοκρατία είναι δύο λύκοι και ένα πρόβατο που συναποφασίζουν τι θα φάνε», στην περίπτωση της Κολομβίας, ο αφορισμός του Βενιαμίν Φραγκλίνου παίρνει σάρκα και οστά. Αντί για τον κίνδυνο μιας «τυραννίας της πλειοψηφίας» που εννοούσε ο Αμερικανός εθνοπατέρας και διανοητής του Διαφωτισμού, οι πρόσφατες βουλευτικές εκλογές στη χώρα κατέδειξαν πώς οικοδομείται η «τυραννία μιας μειοψηφίας», στην οποία μάλιστα εξέχοντα ρόλο θα έχουν οι πολιτικοί «κληρονόμοι» των παραστρατιωτικών.

Στις εκλογές της 9ης Μαρτίου η αποχή έφτασε στο 56,5%, με την πλειονότητα των ψηφοφόρων να στρέφει την πλάτη της σε ένα σύστημα εκπροσώπησης που απλώς ανακυκλώνεται ανάμεσα σε οικογένειες και πολιτικά κόμματα, δίχως να απαντά στα δραματικά προβλήματα που έχει κληροδοτήσει η πενηντάχρονη εμφύλια σύρραξη. Εμβληματικό αυτής της αποστροφής είναι το γεγονός ότι από τα 14,3 εκατ. πολιτών (43,5%) που προσήλθαν στις κάλπες, το 10,5% ψήφισε άκυρο και το 6% λευκό. Κανένα κόμμα, ούτε εκείνο του προέδρου Σάντος που αναδείχθηκε πρώτο με 15,6% των ψήφων, δεν ξεπέρασε σε ποσοστό εκείνο των λευκών και άκυρων μαζί!

Ακόμη πιο ανησυχητικό από το γεγονός πως αυτό το Κοινοβούλιο εκπροσωπεί μόνο το 27% του εκλογικού σώματος είναι ότι σχεδόν το ένα τρίτο των γερουσιαστών και βουλευτών έχουν κατηγορηθεί για σχέσεις ή θεωρούνται πολιτικοί απόγονοι των παραστρατιωτικών, ενός από τους πιο βίαιους πόλους της εμφύλιας σύρραξης που ακόμη και σήμερα συνεχίζουν να σπέρνουν τον τρόμο στη χώρα.

Σύμφωνα με έκθεση του Ιδρύματος Ειρήνης και Συμφιλίωσης, η διείσδυση των παραστρατιωτικών στο Κοινοβούλιο παραμένει σχεδόν σταθερή την τελευταία δεκαετία. Το 2004 η ακροδεξιά οργάνωση έλεγχε το 35% των μελών του Κοινοβουλίου. Αυτό είχε ομολογήσει ανοιχτά ενώπιον σχετικής κοινοβουλευτικής επιτροπής ο Σαλβατόρε Μανκούσο, από τους βασικούς ηγέτες των παραστρατιωτικών που μετείχε στην συμφωνία αφοπλισμού την οποία προώθησε ο τότε πρόεδρος Ουρίμπε. Μια δεκαετία αργότερα, σύμφωνα με την έκθεση, 33 από τα 102 μέλη της νεοεκλεγμένης Γερουσίας (το 32,4%) και 37 από τα 166 μέλη της Βουλής (22,3%) είναι άτομα που σχετίζονται ή ερευνώνται ως ύποπτα για σχέσεις με παραστρατιωτικούς ή με τις εγκληματικές οργανώσεις που αναδύθηκαν από τους κόλπους τους μετά τον αφοπλισμό τους.

Αυτό που όλοι αποκαλούν το σημαντικότερο Κοινοβούλιο στην πρόσφατη ιστορία της χώρας, καθώς θα κληθεί να επικυρώσει μια συμφωνία ειρήνης ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους αντάρτες των FARC, εκπροσωπεί μια μικρή μειοψηφία των πολιτών και μάλιστα υπό την επιρροή της πιο βίαιης ακροδεξιάς τάσης του πολιτικού συστήματος. Επιπλέον, δεύτερο σε εκπροσώπηση αναδείχθηκε το νεοσυσταθέν δεξιό Δημοκρατικό Κέντρο του πρώην προέδρου Ουρίμπε, ο οποίος επίσης ερευνάται για σχέσεις με παραστρατιωτικές οργανώσεις και απορρίπτει κάθε διάλογο και συμφωνία ειρήνης επιζητώντας μια στρατιωτική «λύση» στη σύρραξη.

Αυτές οι εκλογές κατέδειξαν με τον πιο εμβληματικό τρόπο τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν πλέον οι κατεστημένοι πολιτικοί μηχανισμοί να αναδειχθούν σε αξιόπιστους ακροατές των αγωνιών των πολιτών. Και κυρίως έφεραν στο προσκήνιο τα τεράστια ελλείμματα του ισχύοντος συστήματος της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, που κάθε άλλο παρά αντιπροσωπευτική είναι. Περισσότερο από δημοκρατίες προσομοιάζουν σε νέου τύπου ολιγαρχίες. Δηλαδή με εξουσίες των μειοψηφιών, που όλο και περισσότερο αμφισβητούνται σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής.