Με το βιβλίο της «Πώς τελειώνει ο κόσμος» κέρδισε το Athens Prize for Literature. Αφοσιωμένη στον «δρόμο μεγάλων αποστάσεων», που είναι το μυθιστόρημα, συγχρόνως δηλώνει παθιασμένη αναγνώστρια

Της Νόρας Ράλλη

«Μικρότερη είχα αποπειραθεί να εκδώσω μια πολύ πρώιμη εκδοχή τού “Πώς τελειώνει ο κόσμος”. Χρωστώ ευγνωμοσύνη στους εκδότες που την απέρριψαν: ήταν πολύ κακή και χαίρομαι που δεν την κουβαλάω στην πλάτη μου», δηλώνει με περισσή ειλικρίνεια η Μαρία Ξυλούρη για το δεύτερο κατά σειρά μυθιστόρημά της, για το οποίο μάλιστα βραβεύτηκε πριν από λίγους μήνες με το Athens Prize for Literature του περιοδικού «(δε)κατα». Μια ιστορία που αναπτύσσεται σαν σπείρα, με κέντρο την Αννα και τη μυστηριώδη εξαφάνισή της. Επίσης, τον Δεκέμβριο του 2011 είχε τιμηθεί με υποτροφία συγγραφής από το ΕΚΕΒΙ και το πρώτο της μυθιστόρημα, «Rewind», ήταν υποψήφιο για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του περιοδικού «Διαβάζω» το 2010. Καθόλου άσχημα για την 31χρονη Μαρία, η οποία γράφει επειδή το «καταδιασκεδάζει», αλλά και για να «ελέγξει το ανεξέλεγκτο».

• Βραβευτήκατε μαζί με τον Μουρακάμι, από το περιοδικό «(δε)κατα». Κάπως έτσι αυτοσατιρίσατε και το βραβείο σας.

«Για μένα το καλύτερο της “κοινής” βράβευσης ήταν ότι το “Πώς τελειώνει ο κόσμος”, που βραβεύτηκε πλάι στο “1Q84”, διαθέτει έναν γάτο ονόματι Χαρούκι. Η γειτνίαση, τώρα, αν μπορούμε να την πούμε έτσι, με τον Μουρακάμι μού φάνηκε τιμητική, αλλά και τελείως σουρεαλιστική! Υπάρχουν πολλοί συγγραφείς που θαυμάζω: Πολ Οστερ και Ντέιβιντ Μίτσελ. Θα θελα να ’χα γνωρίσει τον Αντρέα Φραγκιά και τον Ζοζέ Σαραμάγκου. Τον τελευταίο τον έχω ανακηρύξει παππού μου και κανείς δεν θα με πείσει ότι δεν είναι πράγματι έτσι. Ισως όταν έχεις ασχοληθεί πάρα πολύ με έναν συγγραφέα, τον ξαναπλάθεις στο μυαλό σου σχεδόν σαν λογοτεχνικό ήρωα».

• Δεν είναι δύσκολο πράγμα το μυθιστόρημα; Να φτιάξεις χαρακτήρες, πλοκή, ανατροπές, να διαφοροποιηθείς από προηγούμενους συγγραφείς, να γίνεις καλύτερος από τους καλύτερους;…

«Η διαφοροποίηση έχει πάψει να είναι ο στόχος μου, αν μιλάμε με την έννοια της πρωτοτυπίας, εφόσον όλοι παίζουμε πάνω-κάτω με τα ίδια υλικά. Συνακόλουθα, έχω αποδεχτεί ότι πάντα θα υπάρχουν πολύ καλύτεροι συγγραφείς από μένα, και θέλω να υπάρχουν, αν μη τι άλλο επειδή αυτό σημαίνει ότι πάντα θα έχω καταπληκτικά βιβλία να διαβάζω. Ο στόχος μου είναι σε κάθε βιβλίο μου να είμαι η καλύτερη που εγώ μπορώ: κάθε βιβλίο να μη γινόταν να το γράψω καλύτερα την εποχή που το έγραψα – το αργότερα είναι άλλο ζήτημα! Το μυθιστόρημα απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, ακόμα και με την έννοια του σωματικού μόχθου, όχι μόνο του πνευματικού: είναι δρόμος μεγάλων αποστάσεων. Σε κάθε σελίδα που τυπώνεται, αντιστοιχούν εκατοντάδες που πετάχτηκαν. Ιδού μία δυσκολία: το να πετάς… ακόμα κι αν είναι πεντακόσιες σελίδες που σε παίδεψαν πολύ να τις γράψεις».

• Η οργανωμένη σκέψη βοηθάει;

«Το μυαλό μου είναι ένα αθεράπευτα ακατάστατο μέρος, όπου και η παραμικρή κίνηση μπορεί να γκρεμίσει στοίβες από σκέψεις, για να ξεθάψει άλλες που δεν είχα ιδέα ότι υπήρχαν εκεί. Με άλλα λόγια, στο μυαλό μου έχω μόνιμα ένα χάος, χειρότερο και απ’ αυτό του γραφείου μου. Υποψιάζομαι ότι αν δεν υπήρχε αυτό το χάος μπορεί και να μην έγραφα, αλλά δεν παίρνω κι όρκο».

• Από τι ζείτε; Θέλετε η συγγραφή να γίνει και το επάγγελμά σας;

«Προσπαθώ να μην αντιμετωπίζω το γράψιμο ως χόμπι ή πάρεργο, κι ας μη βιοπορίζομαι από αυτό. Για κάμποσα χρόνια η άλλη μου δουλειά ήταν κειμενογράφος σε διαφημιστική. Πρόσφατα μετακινήθηκα σε εκδοτικό οίκο, όπου κάνω περίπου ό,τι ονειρευόμουν να κάνω ως δουλειά για πολλά χρόνια: διαβάζω βιβλία. Νιώθω τυχερή για τις δύο δουλειές μου, ειδικά εφόσον για μένα το γράψιμο πάντα περιλαμβάνει το διάβασμα· ο συγγραφέας δεν μπορεί να μην είναι και αναγνώστης, και μάλιστα αφοσιωμένος, παθιασμένος».

• Είμαστε συνομήλικες. Ανήκουμε στη λεγόμενη «χαμένη γενιά». Ενα σχόλιο.

«Πριν από λίγα χρόνια η γενιά μας ήταν “χαϊδεμένη”, “βολεμένη”, “ευνοημένη”, “τυχερή”. Ακόμα με ξαφνιάζει η μεταμόρφωσή μας σε “χαμένη γενιά”. Πάντως, ενώ καταλαβαίνω τη λογική αυτής της φράσης, όσο περνάει ο καιρός τόσο δυσκολότερο μού είναι να την αποδεχτώ. Φοβάμαι ότι η εσωτερίκευσή της είναι παραδοχή ήττας κι ότι αυτή ακριβώς η παραδοχή είναι που θα μας μετατρέψει σε χαμένη γενιά. Προτιμώ να σκέφτομαι ότι τα έργα μας, δεν εννοώ τα καλλιτεχνικά μονάχα, δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί. Η ζωή μας δεν έχει ακόμα τελειώσει. Τα παιδιά μας δεν έχουν μεγαλώσει, πολλά δεν έχουν καν γεννηθεί ακόμα. Πώς λοιπόν από τα τώρα χαμένοι; Βλέπω γύρω μου ανθρώπους που παρά τις δυσκολίες, παρά την ασφυξία, το παλεύουν. Δεν έχουν παραδώσει τα όπλα. Να τους πω χαμένους; Οχι.»

*INFO: Και τα δύο της βιβλία, «Rewind» (2009) και «Πώς τελειώνει ο κόσμος» (2013), κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καλέντης, από τις οποίες αναμένεται να κυκλοφορήσει, τέλη του χρόνου, και το επόμενο, με τον (προσωρινό) τίτλο: «Φωνές από τη θάλασσα». Το προσωπικό της ιστολόγιο είναι: «Δωμάτιο Πανικού» (http://mxilouri.wordpress.com).

[email protected]