Είναι πολύ σπουδαία ηθοποιός για να την αναφέρει κάποιος ως αδελφή της Κάρλα Μπρούνι. Ηρθε στο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινημα­το­γράφου για να παρουσιάσει την ταινία της «Ενας πύργος στην Ιταλία», που έχει έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία (παίζει και η μαμά της) αλλά αφορά όλους μας

Της Νόρας Ράλλη

Η Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι, από τις καλύτερες Γαλλίδες ηθοποιούς, με αφορμή την τελευταία της ταινία «Ενας πύργος στην Ιταλία», όπου υπογράφει και τη σκηνοθεσία, βρέθηκε στην Ελλάδα για την τελετή λήξης του 15ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου. Αν και ο χρόνος μαζί της ήταν περιορισμένος, ήταν πολύ προσεκτική στις απαντήσεις της. Σκεφτόταν τις ερωτήσεις και, παρ' όλη την κούραση (η συνέντευξη έγινε χθες το πρωί μετά την Τελετή Λήξης του Φεστιβάλ), εκφραζόταν προσωπικά, όσο κι αν ήθελε να αποφύγει την αναφορά στην προσωπική της ζωή.

Βέβαια, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πως προσωπικά της βιώματα μεταφέρει στην ταινία: η μητέρα της, Μαρίσα Μπρούνι-Τεντέσκι, τέως Πρώτη Πεθερά της Γαλλίας και πολύ καλή πιανίστρια, υποδύεται στο φιλμ τη μητέρα της. Ο σύντροφός της στην ταινία, Λουί Γκαρέλ, ήταν χρόνια σύντροφός της και στη ζωή. Ηθελε να κάνει ένα παιδί -όπως και η ηρωίδα της– και τελικά έχει υιοθετήσει ένα κοριτσάκι από τη Σενεγάλη. Και ο αδερφός της πράγματι πέθανε από AIDS, όπως και στο φιλμ. Επίσης, τόσο αυτή όσο και η αδερφή της, Κάρλα Μπρούνι, είχαν αναγκαστεί να φύγουν μικρές από την Ιταλία, καθώς υπήρχαν φόβοι για απαγωγή τους στη δεκαετία του ’70 από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες! Το εξαιρετικό, όμως, είναι πως όλα αυτά είναι απλώς σχόλια, και δεν καθορίζουν ούτε την αισθητική ούτε την επιδραστικότητα της ταινίας. Συγκινητική, σκληρή, αλλά και αθώα, ειλικρινής και ευαίσθητη, η ταινία είναι όπως ακριβώς και η ίδια η Τεντέσκι.

• Στις ταινίες σας πραγματεύεστε με ένα πολύ ιδιαίτερο βλέμμα την ψευδαίσθηση αλλά και την αναπαράσταση της πραγματικότητας. Βρίσκετε κάτι απελευθερωτικό σ' αυτό; Πώς κατορθώνετε να τα συνδυάζετε και τα δύο;

«Ουσιαστικά η πραγματικότητα είναι ένα σύνολο που περιλαμβάνει και ψευδαισθήσεις. Οταν διηγείται κάποιος ιστορίες ανθρώπων, αναπόφευκτα θα μιλήσει και για τα όνειρα, τις προκλήσεις αλλά και τις ψευδαισθήσεις τους. Εξάλλου, ποιος μπορεί με ακρίβεια να ορίσει τι είναι πραγματικό και τι μη; Πρόκειται για ένα μεταφυσικό ερώτημα, το οποίο ίσως μέσω της Τέχνης μπορούμε να προσεγγίσουμε καλύτερα».

• Ο «Πύργος στην Ιταλία» είναι ένα αυτοβιογραφικό φιλμ. Πόσο δύσκολο, πόσο εύκολο και πόσο αληθινό ήταν; Υπήρχαν σκηνές που έμοιαζε να τις νιώθετε αληθινά (όπως όταν χορεύατε με τα παπούτσια του νεκρού αδερφού σας).

«Ποιος σας είπε ότι είναι αυτοβιογραφικό;»

• Ειδικά μετά τις Κάνες, όλος ο ξένος Τύπος αυτό ανέφερε.

«Εχει πράγματι γραφεί πολλές φορές ότι είναι αυτοβιογραφικό, ωστόσο εγώ θα πω πως είναι μια ταινία που εμπνέεται από την πραγματικότητα. Από τη δική μου πραγματικότητα μεν, αλλά όχι ως αυτοβιογραφία. Στο σενάριο μετέχουν ακόμη δύο, οι Νοεμί Λβόφσκι και η Ανιες ντε Σασί, που έχουν προβάλει στοιχεία και της δικής τους αλήθειας. Τώρα, αν τα συναισθήματά μου στην ταινία ήταν πραγματικά… ναι, ας πούμε πως είναι, από την άποψη πως γνωρίζω πώς είναι το να αποζητάς την αγάπη, το να θέλεις να αποκτήσεις ένα παιδί και να μην μπορείς, τον πόνο του θανάτου, το να θυμώνεις με την ίδια σου τη μητέρα. Αλλά μιλάμε για μια ταινία της οποίας το σενάριο το έγραφα τέσσερα χρόνια, τα γυρίσματα κράτησαν δύο και το μοντάζ ένα… Εξάλλου, δεν μου ταιριάζει το να κάνω κάτι αμιγώς αυτοβιογραφικό».

• Υπάρχουν στιγμές που θα θέλατε μια κάποια ελαφρότητα στα, ας τα ονομάσουμε, «ζωντανά φιλμ» σας;

«Οχι μόνο θα ήθελα· τη θεωρώ απαραίτητη! Η ζωή είναι αρκετά βαριά και δύσκολη για να την παρουσιάζουμε ακόμα δυσκολότερη. Ταυτόχρονα, όμως, είναι και ανάλαφρη και χρωματιστή. Αν υπάρχει (τόσο στη ζωή όσο και στις ταινίες) μόνο ένα “χρώμα” ή μόνο μία “μουσική”, τότε είναι σαν να μην υπάρχει οξυγόνο. Το χιούμορ είναι το οξυγόνο μου. Και υπάρχει στην ταινία αρκετά, χωρίς ωστόσο κάθε σκηνή να πρέπει να γίνεται αστεία ή κωμική. Πρέπει όμως να υπάρχει μια “ειρωνική” αίσθηση της ζωής».

• Η δράση εξελίσσεται ανάμεσα σε δύο χώρες, τη Γαλλία και την Ιταλία, που τις έχετε ζήσει και τις δύο. Πώς είστε στ' αλήθεια: συμπεριφέρεστε με την έντονη συναισθηματική φρενίτιδα των Ιταλών ή κάπως πιο σικ, όπως οι Γάλλοι;

«Τα γυρίσματα έγιναν και στις δύο χώρες (και μία ημέρα στην Αγγλία), γιατί ήθελα να φαίνεται η διαφορετική τους αύρα. Οσο για μένα, έχω στοιχεία και από τις δύο κουλτούρες. Ισως όμως να υπερισχύει η ιταλική μου πλευρά».

• Πώς σχολιάζετε τις τελευταίες δηλώσεις του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν, Ολιβιέ Πι, πως αν βγει δήμαρχος στην πόλη ο υποψήφιος του Εθνικού Μετώπου ή θα παραιτηθεί ή θα μεταφέρει το φεστιβάλ σε άλλη πόλη; Μάλιστα, το φετινό φεστιβάλ το χαρακτήρισε μια πράξη αντίστασης.

«Ηξερα πως είχε κάνει δηλώσεις, αλλά δεν ήξερα τι είπε ακριβώς… Ουάου! Το βρίσκω απίστευτο! Χρειάζεται πολλή γενναιότητα για να πεις κάτι τέτοιο, τόσο ξεκάθαρα. Μπράβο του. Να πει πως “θα μεταφέρω το φεστιβάλ”… είναι πολύ ισχυρή δήλωση. Πολύ δυναμική συμπεριφορά. Και βέβαια, συμφωνώ απολύτως. Πιστεύω πως το Εθνικό Μέτωπο, όπως και αν θέλουν οι ίδιοι να το παρουσιάσουν, είναι κάτι το τρελό. Απλώς τρελό. Κατανοώ απολύτως ότι είναι αδύνατο να δουλέψεις με ηρεμία κάτω από τέτοιες συνθήκες».

• Στην ταινία σας πραγματεύεστε και την ταξική διαφοροποίηση. Μπορούμε σήμερα να μιλάμε και πάλι για ταξικές διακρίσεις; Μήπως αυτό έχει να κάνει και με τα υψηλά ποσοστά του Εθνικού Μετώπου;

«Πιστεύω πως ναι, υπάρχουν ταξικές διακρίσεις και μάλιστα πολύ δυνατές. Αυτό εκμεταλλεύεται το Εθνικό Μέτωπο και απευθύνεται σε ανθρώπους απεγνωσμένους, που πιστεύουν πως εκεί θα βρούνε λύσεις στην απόγνωσή τους».

• Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι σε απόγνωση στη Γαλλία;

«Ναι, πάρα πολλοί. Μπορεί να μην έχουμε τόσο έντονα φαινόμενα λόγω κρίσης, όπως εσείς στην Ελλάδα, αλλά υπάρχει. Και οι άνθρωποι έχουν απογοητευθεί βαθιά».

• Πιστεύετε πως ο ρόλος της Τέχνης -ειδικά των αναπαραστατικών τεχνών, όπως είναι ο κινηματογράφος- είναι ακριβώς το να δράσει ως καθρέφτης του ίδιου μας του εαυτού; Να πει την αλήθεια μας αντί για μας, σε μας;

«Ακριβώς και εντελώς. Ο κινηματογράφος πρέπει να δρα σαν καθρέφτης των ζωών μας, των συνθηκών διαβίωσης όλων αδιακρίτως των ανθρώπων. Αυτό θέλω να κάνω και με τον “Πύργο στην Ιταλία”. Ακόμα και αν δεν ανήκεις στην ίδια κοινωνική τάξη ή δεν έχεις κοινές σεξουαλικές προτιμήσεις ή πιστεύεις σε άλλη θρησκεία… ο σκοπός είναι ίδιος και παγκόσμιος. Το να αναγνωρίσεις τον εαυτό σου και να δεις πως το ανθρώπινο συναίσθημα είναι το ίδιο, όποιος και αν είσαι. Η γυναίκα που επιθυμεί ένα παιδί, το ίδιο αισθάνεται σε όλες τι γλώσσες, σε όλες τις χώρες. Η γυναίκα που χάνει τον αδερφό της, το ίδιο πονάει…».

• Στο τέλος της ταινίας υπήρχε μία αφιέρωση. Τι ήταν;

«Η ταινία είναι αφιερωμένη στον αδερφό μου».

*INFO: Θα βγει στις αίθουσες από τη Feelgood στα τέλη Σεπτεμβρίου.

[email protected]