Του Γιώργου Σταματόπουλου

Οφείλουμε να προσέχουμε όταν γράφουμε, μην τυχόν διολισθήσουμε σε καμιά λεκτική ή ιστορική ακροβασία. Θα μας πάρει και θα μας σηκώσει, διότι καιροφυλακτούν σαν ύαινες οι εισαγγελείς της ορθότητας. Αλλο δεν κάνουν (έτσι φαίνεται) παρά να εντοπίζουν λαθάκια, ή λάθη, ώστε να ρίξουν τον πέλεκυ στους διολισθήσαντες. Μη μας ξεφύγει καμιά Χάβρα των Ιουδαίων, καμιά αινετική λέξη για τους ωραίους και ωραίες Σέρβους και Σέρβες, μην τολμήσουμε να χρησιμοποιήσουμε κάνα νεολογισμό, να προβούμε σε καμιά γλωσσοπλασία· κούνια που μας κούναγε· θα μας επαναφέρουν στην ορθή χρήση οι εν λόγω εισαγγελείς.

Είναι οι σύγχρονοι Κειτούκειτοι, όπως ειρωνικά παρωνόμαζαν τον σχολαστικό αττικιστή Ουλπιανό, πρωταγωνιστή στους Δειπνοσοφιστές του Αθήναιου. Γιατί; Διότι μετά μανίας έψαχνε στα βιβλιοπωλεία να εξακριβώσει αν μια λέξη κείται ή ου κείται, αν δηλαδή «βρίσκεται ή δεν βρίσκεται σε δόκιμα αττικά κείμενα». Αυτή τη δουλειά κάνουν οι Κειτούκειτοι, τουλάχιστον αυτό μπορώ να δω. Δεν χωράνε αρχαιοελληνικούρες (sic) στα κείμενα των σημερινών, μήτε (ειρωνική) χρήση καθαρευουσιάνικων εκφράσεων (που συνήθως προκαλούν τον γέλωτα), «διότι δεν υπάρχει συνέχεια της ελληνικής γλώσσας». Και; Τι μας κόφτει όταν μπορούμε να αντλούμε από όποια εποχή χωρίς να υπάρχει πρόβλημα γλωσσικής σύνδεσης, και σύνθεσης;

Ειδικά όταν γράφεις για έννοιες που δύσκολα λέγονται ή συλλαμβάνονται (αμοραλισμό, συμπάθεια, λάθη, πάθη, συγκίνηση, μέθη, φιλία, κοινωνικές συγκρούσεις, τραύλισμα, αγοραφοβία, πανικό), σίγουρα θα ανοίξεις τα αρχαία λεξικά μήπως και βοηθήσουν κάπως. Πολλές φορές βοηθάνε, άλλοτε βγαίνουν δυσνόητες κατασκευές. Και λοιπόν; Οταν θες να πεις το ανείπωτο, γλωσσοπλάθεις· πώς αλλιώς; Ούτε με το αίμα μπορούμε να μιλήσουμε ούτε με τη σάρκα, ούτε με τις νευρικές ίνες. Πώς θα μιλάγαμε για μνησικακία λ.χ. αν ο Νίτσε δεν την είχε επιβάλει στην κειμενική γραφή; Ή αν ο Ηράκλειτος δεν καθιέρωνε στα γραπτά του τη Σίβυλλα; Πόσες μεταφορές και παραδηλώσεις έχει σήμερα ο όρος; Γιατί και οι δύο μπαίνουν στη «λέσχη» των (μπρρρ…) «ρατσιστών»; Επειδή θεωρούνται οχλολοίδοροι μήπως; Και τι τη νοιάζει τη γλώσσα ή το πνεύμα κάτι τέτοιο;

Οι Κειτούκειτοι δεν αρκούνται βεβαίως στη γραμματική και το συντακτικό· περισσότερο ενδιαφέρονται αν η χρήση μιας τέτοιας γλώσσας υπηρετεί τον ρατσισμό(!), ναι· και το βρίσκουν. Σε ποιον; Στον μόλις πριν από λίγες μέρες τεθνεώτα Κωστή Παπαγιώργη. Μάλιστα. Μάλλον δεν έχουμε μάθει να διαβάζουμε με το σώμα μας, αλλά με την ορθολογική ιδεοληψία μας. Εδώ που τα λέμε, ο συγγραφέας των παθών ήταν οιονεί ορθολογολοίδορος, τι να κάνουμε. Να πετάξουμε στην πυρά τα γραπτά του; Σαφώς έχει κάνει λάθη στην προσπάθειά του να πει για ψυχικές καταστάσεις που δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε με τον κοινό νου. Αλλά ο δημιουργός πάντα κάνει λάθη, μην πω ότι αυτά τον βοηθάνε να δημιουργήσει (όταν ξέρει να ακούει και να δέχεται κριτική…). Ενας τέτοιος δημιουργός ήταν ο Κωστής Παπαγιώργης· αντλούσε και από τη διανόηση και από τους λαϊκούς ανθρώπους, κάτι που θορύβησε τους κύκλους του ακαδημαϊσμού και έψαχναν να βρουν, με μίσος θα ’λεγε κανείς, τα ιστορικά ακροβατικά του. Αλλά όλοι οι ακαδημαϊκοί θα ξεχαστούν – ακόμη και από τους ελάχιστους που τους γνωρίζουν. Το έργο του Κωστή Παπαγιώργη θα παραμείνει κτήμα ες αεί, σε πείσμα πολλών ορθοφρόνων…

[email protected]