ΤΟΥΡΚΙΑ – Παραβλέποντας ότι βρίσκεται επί 12 χρόνια στην εξουσία, ο Ταγίπ Ερντογάν άρχισε, αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, τις προγραφές και το ξεκαθάρισμα λογαριασμών με το… «κατεστημένο» και όσους τον κατηγόρησαν για διαφθορά

Της Ελλης Πάνου

Αποσπώντας κάτι λιγότερο από 45% στις δημοτικές εκλογές, ο Ταγίπ Ερντογάν χαιρέτισε το βράδυ της Κυριακής τη νίκη του κόμματός του, με υποσχέσεις για τη γέννηση μιας «νέας Τουρκίας» και κυρίως με ευθείες απειλές κατά των απανταχού εχθρών του. Από το ίδιο μπαλκόνι, στο αρχηγείο του κόμματός του στην Αγκυρα, από όπου τις τελευταίες εβδομάδες χαρακτήριζε τους κάθε είδους αντιπάλους του, «τρομοκράτες» και «συμμάχους του κακού», ο Ερντογάν εμφανίστηκε ως δικαιωμένος εκδικητής-τιμωρός.

Απειλές

Εβαλε ονομαστικά στο στόχαστρό του από τον ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης μέχρι τον ιμάμη-εχθρό του, τον Φετουλάχ Γκιουλέν, και τους οπαδούς του, τους οποίους θεωρεί υπεύθυνους για όλες τις διαρροές των πρόσφατων σκανδάλων. «Θα μπούμε στα κρησφύγετά τους», απείλησε, «θα πληρώσουν το τίμημα [...] θα λογοδοτήσουν [...] μερικοί ήδη ετράπησαν σε φυγή, άλλοι μπορεί να φύγουν αύριο…»

Παραβλέποντας προφανώς το γεγονός ότι βρίσκεται στην εξουσία επί 12 χρόνια, ο Ερντογάν, αφού επετέθη στο «κατεστημένο, στις βρόμικες σχέσεις, τις ανώνυμες συμμαχίες, στην πολιτική της συκοφαντίας και της δυσφήμησης», διακήρυξε ότι πλέον «η παλιά Τουρκία δεν υπάρχει πια… η νέα Τουρκία είναι εδώ» και ότι 77 εκατομμύρια θα προχωρήσουν «ενωμένοι… σαν αδέλφια».

Ωστόσο η προεκλογική πόλωση, το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά και η ίδια η επινίκια ομιλία του πρωθυπουργού μόνο επικίνδυνο διχασμό δείχνουν. Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν (ΑΚΡ) επικράτησε σχεδόν παντού εκτός από τα παράλια και τις ανατολικές παραμεθόριες περιοχές, κατάφερε να κερδίσει την Κωνσταντινούπολη, έχασε καθαρά στη Σμύρνη και βρίσκεται στα μαχαίρια με την αξιωματική αντιπολίτευση για την άλλη πόλη-έπαθλο, την Αγκυρα, όπου μέχρι χθες τα ξημερώματα έδειχνε να αλλάζει συνέχεια χέρια.

Σύμφωνα με το ΑΚΡ, ο υποψήφιός του κέρδισε με 44,68%. Σύμφωνα, ωστόσο, με τον υποψήφιο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), που κατήγγειλε νοθεία και παρατυπίες, η πρωτεύουσα είναι δική του. Οπως έγραψε και η εφημερίδα «Cumhuriyet», σε πολλές περιφέρειες υπάρχουν σημαντικές διαφορές στα στοιχεία που έχουν καταγραφεί από την καταμέτρηση των ψήφων και σε αυτά που έχει στη διάθεσή του το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο.

Σε κάθε περίπτωση, με την επικράτηση του κυβερνώντος κόμματος σε εθνικό επίπεδο να είναι αδιαμφισβήτητη, όλοι περιμένουν να ξεσπάσει η οργή του… «σουλτάνου». «Σας το λέω καθαρά, η απάντηση του Ερντογάν έρχεται» προειδοποίησε ο Τζαν Πακέρ, του think tank Tesev, που πρόσκειται στον πρωθυπουργό. «Θα καθαρίσει με σκληρό τρόπο, οριστικά, την αστυνομία και το δικαστικό σώμα. Και θα “εξυγιάνει” τα μέσα ενημέρωσης που στήριξαν τις διαρροές. Είναι βέβαιο ότι θα το κάνει. Θα πει ότι εξελέγη για να τους εξοντώσει».

Στόχος ο Γκιουλέν

Βασικός του στόχος είναι ο Γκιουλέν και όσοι τον στηρίζουν, μέσα στο σύστημα και έξω από αυτό και ο πόλεμος αυτός αλλάζει το τοπίο στη χώρα. Για την αντιπολίτευση, δεν υπάρχει πλέον ένα, αλλά τρία παράλληλα «κράτη» στην Τουρκία: το πρώτο είναι η αυθεντική κρατική μηχανή, το δεύτερο είναι το κράτος του Ερντογάν και του κόμματός του και το τρίτο το κράτος των «Γκιουλενιστών». Το πρόβλημα πάντως είναι -σχολιάζει η εφημερίδα «Zaman»- ότι ο πρωθυπουργός, ακόμα κι εάν εξοβελίσει τους «εχθρούς» του, δεν θα μπορεί ποτέ να είναι σίγουρος ότι οι αντικαταστάτες τους θα του είναι πιστοί.

«Ο Ερντογάν πρέπει να νιώθει ότι έχει ψηλώσει αρκετά μέτρα από την Κυριακή και μετά» λέει η ειδικός Αμάντα Πολ του European Policy Centre, «θα γίνει αδίστακτος και ικανός για τα πάντα. Είναι πολύ βαριά τόση εξουσία για κάποιον που γίνεται ολοένα και πιο απρόβλεπτος και αυταρχικός».