Του Δημήτρη Σ. Φαναριώτη

Απελπισία προκαλούν τα συμπεράσματα της ετήσιας έρευνας της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών (IPCC) η οποία δημοσιοποιήθηκε χθες και αναφέρεται στις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην αύξηση της επισιτιστικής ανασφάλειας και των συγκρούσεων στον αιώνα που διανύουμε.

Το γενικό συμπέρασμα της έκθεσης, της δεύτερης από τις τρεις μελέτες αξιολόγησης της IPCC, είναι ότι πλέον «η πιθανότητα να υπάρξουν σοβαρές εκτεταμένες και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις αυξάνεται λόγω της διαρκώς αυξανόμενης υπερθέρμανσης του πλανήτη». Η έρευνα επισημαίνει ακόμη ότι «οι φτωχές χώρες του Νότου θα υποστούν τις σοβαρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με σημαντικότερες τη λειψυδρία, τις μεγάλες πλημμύρες, τη μετανάστευση, την επισιτιστική ανασφάλεια και τη φτώχεια».

Πρόκειται για την πληρέστερη όσο και πλέον απαισιόδοξη έκθεση της επιτροπής IPCC από το 2007, η οποία επισημαίνει τα πιθανά μέτρα προστασίας, την αναγκαιότητά τους, αλλά και τα όριά τους και ζητεί από τις κυβερνήσεις την ανάληψη «βραχυπρόθεσμης» δράσης για τον περιορισμό των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.

Το έργο της Διακυβερνητικής Επιτροπής αποτελεί τη βάση για τις διεθνείς διαπραγματεύσεις, τη χρηματοδότηση των δράσεων προστασίας της ατμόσφαιρας και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η έκθεση επισημαίνει ότι οι κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή είναι «υψηλοί έως πολύ υψηλοί», εάν οι θερμοκρασίες αυξηθούν πάνω από τους 4 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή. Δυστυχώς, όμως, ακόμη και αν η θερμοκρασία αυξηθεί «μόλις» κατά 1 έως 2 βαθμούς, οι κίνδυνοι θα αυξάνονται αναλογικά.

Απειλούμενες είναι πλέον όλες οι περιοχές του κόσμου. Η Αφρική, λόγω της μικρής πρόσβασης σε υδάτινα αποθέματα, η Ευρώπη, λόγω της αύξησης των πλημμυρών και τις επιπτώσεις τους στις υποδομές, και η Ασία από πλημμύρες και καύσωνες, που ενδέχεται να πυροδοτήσουν νέα μεταναστευτικά κύματα. Η βόρεια Αμερική θα επηρεαστεί από ακόμη πιο ακραία φυσικά φαινόμενα όπως καύσωνες, παράκτιες πλημμύρες, πυρκαγιές, ενώ η Λατινική Αμερική θα αντιμετωπίσει πρόβλημα με την πρόσβαση του πληθυσμού της σε πόσιμο νερό. Επιπροσθέτως οι πολικές περιοχές και τα νησιά θα επηρεαστούν ιδιαίτερα από το θερμότερο κλίμα, λόγω της ταχείας τήξης των παγετώνων και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

Το θερμότερο κλίμα θα έχει επίσης αντίκτυπο στην ασφάλεια των τροφίμων, ιδίως στον Νότο, στην κατανομή των θαλάσσιων ειδών και ως εκ τούτου στην αλιεία, ενώ θα προκαλέσει αλλαγές στη γεωργική παραγωγή, με πιθανά οφέλη για ορισμένες περιοχές.

Τα διαρκώς επιδεινούμενα ακραία καιρικά φαινόμενα τέλος αναμένεται να οδηγήσουν επίσης σε αύξηση της μετανάστευσης, η οποία σε συνδυασμό με τη δυσκολότερη πρόσβαση σε νερό και σε τρόφιμα «θα αυξήσει έμμεσα τον κίνδυνο των βίαιων συγκρούσεων».