Λούβρο, Βρετανικό, Μετροπόλιταν και άλλα σημαντικά μουσεία περιμένουν πέντε μοναδικά έργα από ελληνικά αρχαιολογικά μουσεία. Δύο, όμως, ακόμα δεν πήραν το πράσινο φως από το ΚΑΣ

Της Β. Τζεβελέκου

Ενα κι ένα θα είναι τα εκθέματα της μεγάλης έκθεσης «Μνημειακά χάλκινα της ελληνιστικής εποχής» («Monumental Bronzes of the Hellenistic World»), που διοργανώνεται με τη συμμετοχή πολλών μουσείων διαφορετικών χωρών, και φυσικά ελληνικών.

Θα παρουσιαστεί κατ' αρχάς στο Palazzo Strozzi της Φλωρεντίας (14 Μαρτίου – 21 Ιουνίου 2015) και θα ακολουθήσουν το Μουσείο Ζ.Π. Γκετί στο Λος Αντζελες (28 Iουλίου – 1 Νοεμβρίου 2015), η Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον (6 Δεκεμβρίου 2015 – 13 Μαρτίου 2016), ενώ μέρος της ή ολόκληρη η έκθεση θα φιλοξενηθεί και στην Ελλάδα. Είναι ο όρος που έθεσε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο προκειμένου να δώσει το «πράσινο φως» για να παραχωρηθούν με προσωρινούς όρους δανεισμού τα ελληνικά έργα, τα οποία θα απουσιάσουν για μακρό διάστημα (20 Φεβρουαρίου 2015 έως 30 Μαρτίου 2016).

Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από μια τόσο σημαντική διοργάνωση. Ωστόσο, οι πολλαπλοί δανεισμοί έργων μας σε διεθνείς διοργανώσεις προκαλούν τις ενστάσεις αρχαιολόγων και διευθυντών μουσείων. Σε πολλές περιπτώσεις πρόκειται για τα hight lights από τις μόνιμες συλλογές τους, οπότε αφήνουν ένα «κενό» για τους επισκέπτες των μουσείων, ενώ διατυπώνονται κι ενστάσεις για την ασφάλειά τους. Το θέμα συζητήθηκε αναλυτικά στο ΚΑΣ, όπου διατυπώθηκαν διαφορετικές απόψεις. Ωστόσο κρίθηκε σημαντική η παρουσία έργων από τα ελληνικά μουσεία, καθώς η έκθεση είναι σημαντική και αναμένεται να συνεργαστούν για την πραγματοποίησή της μουσεία και ιδρύματα πρώτου μεγέθους από Ευρώπη και Αμερική. Ανάμεσά τους το Λούβρο και η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, το Μουσείο Antikensammlung του Βερολίνου, τα Μουσεία του Καπιτωλίου στη Ρώμη, το Βρετανικό, το Μητροπολιτικό της Νέας Υόρκης και το Μουσείο Καλών Τεχνών στη Βοστόνη. Θα συμμετάσχουν με 56 έργα φυσικού ή μεγαλύτερου μεγέθους από τα έργα της χαλκοπλαστικής της ελληνιστικής περιόδου.

Από ελληνικής πλευράς θα ταξιδέψουν το άγαλμα νέου από την Ιεράπετρα (1ος αι. π.Χ.) από το Αρχαιολογικό Ηρακλείου, η κεφαλή ηγεμόνα με καυσία (3ος αιώνας π.Χ.) από το Αρχαιολογικό Καλύμνου, το χάλκινο μετάλλιο με προτομή Αθηνάς (περ.150 π.Χ.) από το Αρχαιολογικό Θεσσαλονίκης, το χάλκινο άγαλμα εφήβου από την Κύθνο (τέλη 4ου-αρχές 3ου αι. π.Χ.) της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και το μαρμάρινο βάθρο αγάλματος με επιγραφή «ΛΥΣΙΠΠΟΣ ΕΠΟΙΗΣΕΝ» (4ος αι. π.Χ.), αρμοδιότητας ΛΖ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Αντιθέτως, τα μέλη του ΚΑΣ, με ομόφωνη απόφαση, δεν επιτρέπουν να φύγει από τη χώρα το μνημειώδες άγαλμα της Αθηνάς από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά, εξαιτίας της σπουδαιότητάς του. Πρόκειται για ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά γλυπτά της θεάς και από τα ελάχιστα πρωτότυπα χάλκινα του 4ου αι. π.Χ. Αρνητική ήταν και η εκτίμηση για την κεφαλή από τη Δήλο, που ανήκει στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, με το σκεπτικό ότι είναι ύψιστης πολιτιστικής αξίας και πιθανότατα ευπαθές. Ιδιαίτερα τα ένθετα μάτια του, για τα οποία θα πρέπει να γίνουν ειδικές έρευνες. Ωστόσο, η τελική γνωμοδότηση θα δοθεί από το ΚΑΣ έπειτα από σχετικό έλεγχο που θα διεξαχθεί.

Η έκθεση θα εστιάσει σε ζητήματα τεχνικών χύτευσης των αγαλμάτων, τη διάδοση της ελληνικής παραγωγής στη Μεσόγειο, την εικονογραφία των ηγεμόνων της ελληνιστικής περιόδου, τις τάσεις και τα ρεύματα της εποχής στη χαλκοπλαστική κ.ά.