ΤΟΥΡΚΙΑ – Με την αντιπολίτευση σύσσωμη ενωμένη εναντίον του, μόνος σύμμαχος του Ερντογάν μπορεί να είναι οι Κούρδοι, που ωστόσο δεν είναι καθόλου ευχαριστημένοι με τις επιδόσεις του πρωθυπουργού

Του Νικόλα Ζηργάνου

Με μια λιτή ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου -ένας έμμεσος συμβολισμός που σηματοδοτεί και την πηγή της εντολής απαγόρευσης- επέστρεψε χθες το μεσημέρι το twitter στην Τουρκία. Ο Ταγίπ Ερντογάν, μεγάλος νικητής των εκλογών, δεν έχει ανάγκη πλέον να μπλοκάρει τον ψηφιακό Εωσφόρο που αναμεταδίδει συχνά-πυκνά μαγνητοφωνημένες συνομιλίες και έγγραφα τα οποία αποκαλύπτουν το διεφθαρμένο σύστημα εξουσίας του κυβερνητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).

Μπορεί πλέον να επικεντρωθεί στις προσωπικές του φιλοδοξίες και να λάβει την απόφαση αν θα επιδιώξει να εκλεγεί πρόεδρος τον Αύγουστο ή αν θα παραμείνει πρωθυπουργός. Προς το παρόν παραμένει σιωπηλός. Θέλει να κάνει σίγουρη κίνηση, καθώς η προεδρική εκλογή δεν είναι δεδομένη μόνο με τις ψήφους του AKP.

Με την αντιπολίτευση σύσσωμη ενωμένη εναντίον του, μόνος σύμμαχος του Ερντογάν μπορεί να είναι οι Κούρδοι, που ωστόσο δεν είναι καθόλου ευχαριστημένοι με τις επιδόσεις του πρωθυπουργού. Τον κριτικάρουν, αν δεν τον κατηγορούν, για δειλές μεταρρυθμίσεις, που υπολείπονται κατά πολύ των απαιτήσεων και απειλούν ότι θα επανεξετάσουν τη στάση τους, ακόμη και την εκεχειρία. Ομως, αν ο Ερντογάν κάνει γενναία βήματα μπροστά στο Κουρδικό, θα δεχτεί σκληρή κριτική από τους εθνικιστές οι οποίοι θα επαναπατρίσουν πατριωτικές ψήφους.

Ωστόσο, ο χρόνος που έχει ο πρωθυπουργός τελειώνει και ήδη δέχτηκε την πίεση του προέδρου Αμπντουλάχ Γκιουλ, ο οποίος δήλωσε χθες από το Κουβέιτ σε Τούρκους δημοσιογράφους: «Είχα πει ότι θα συζητούσαμε (για την προεδρική εκλογή) όταν οι συνθήκες θα ήταν ώριμες.

Αφού ολοκληρώθηκαν οι δημοτικές εκλογές και οι προεδρικές είναι τον Αύγουστο, έφτασε η ώρα. Μέχρι τις αρχές Μαΐου, θα γίνει σαφές». Στην πράξη, ο Γκιουλ ζήτησε από τον Ερντογάν να συντομεύει και να αποφασίσει τι θέλει, ενώ ούτε ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος έχει εκδηλώσει τις προθέσεις του. Αν θα ήθελε δηλαδή να κάνει και δεύτερη θητεία ή αν θα ήθελε να αλλάξει με τον Ερντογάν αξιώματα και να γίνει πρωθυπουργός.

Θα ήταν λάθος να παρομοιάσει κανείς το δίδυμο Ερντογάν-Γκιουλ με τους Πούτιν-Μεντβέντεφ. Ο Γκιουλ είναι αυθύπαρκτος, συνιδρυτής με τον Ερντογάν του κυβερνητικού κόμματος AKP, ενώ έχει ασκήσει με μετριοπάθεια και σύνεση τα καθήκοντά του ως πρόεδρος της Τουρκίας.

Σε αρκετά θέματα, ιδίως τους τελευταίους μήνες, μετά το πάρκο Γκεζί, έχει διαφοροποιηθεί ή έχει πάρει διακριτικές αποστάσεις από την κυβερνητική πολιτική, κυρίως σε θέματα ελευθεριών.

Συμβολική αμφισβήτηση

Πρόσφατο παράδειγμα, η στάση του με το Twitter, καθώς διαφώνησε ανοιχτά με την απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Τουρκία. Την επομένη της κυβερνητικής απαγόρευσης, ο Γκιουλ, ο οποίος ακολουθείται από 1,2 εκατομμύρια χρήστες, ανάρτησε μηνύματα στον προσωπικό του λογαριασμό αμφισβητώντας στην πράξη και άκρως συμβολικά την αυταρχική κίνηση του Ερντογάν.