ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ – Προεδρικές εκλογές με νέους διεκδικητές. Οι Ταλιμπάν έχουν καταγγείλει τη διαδικασία και πραγματοποιούν συνεχείς επιθέσεις σε εκλογικά τμήματα, κυβερνητικά κτίρια και εγκαταστάσεις ξένων στρατιωτών

Του Νικόλα Ζηργάνου

Δώδεκα χρόνια μετά την αμερικανική εισβολή στο Αφγανιστάν και λίγους μήνες πριν αποχωρήσουν τα αμερικανικά και ξένα στρατεύματα από την πολύπαθη χώρα, διεξάγονται σήμερα, Σάββατο, κρίσιμες προεδρικές εκλογές που θα οριοθετήσουν τη μετά Καρζάι εποχή. Με τον απερχόμενο πρόεδρο Χαμίντ Καρζάι να μην έχει συνταγματικό δικαίωμα για επανεκλογή του στο παλάτι της Καμπούλ και τον αδελφό του, Καγιούμ, να αποσύρεται την τελευταία στιγμή από προεδρικός υποψήφιος, η εκλογική μάχη περιορίζεται βασικά σε τρεις διεκδικητές μεταξύ οκτώ υποψηφίων.

Η φαμίλια Καρζάι έχει εκδηλώσει την υποστήριξή της στον Ζαλμάι Ρασούλ, έναν Παστούν που ήταν ανιψιός και στενός συνεργάτης του πρώην βασιλιά Μοχάμεντ Ζαχέρ Σαχ, για να περάσει μετά τον θάνατο του εξόριστου μεταρρυθμιστή άνακτα στο στενό περιβάλλον του Χαμίντ Καρζάι. Ο 70χρονος νεφρολόγος έχει σπουδάσει στο Παρίσι και τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει διατελέσει υπουργός Εξωτερικών, έχει χαρακτηριστεί «σκιά» του προέδρου και θεωρείται φιλοδυτικός.

Οι Παστούν αποτελούν τον μισό πληθυσμό του Αφγανιστάν και κυβερνούν σχεδόν αδιάλειπτα τη χώρα τα τελευταία 300 χρόνια.

Ο έτερος των Παστούν που διεκδικεί το εισιτήριο για τον δεύτερο γύρο είναι ο Ασράφ Γκανί, από την ισχυρή φυλή Αχματζάι. Νεοφιλελεύθερος, πρώην υπουργός Οικονομίας, είχε έρθει τέταρτος στις προεδρικές εκλογές του 2009, όταν είχε κερδίσει ο Χαμίντ Καρζάι μέσα σε ένα όργιο νοθείας. Πρύτανης του Πανεπιστημίου της Καμπούλ, με θητεία στην Παγκόσμια Τράπεζα, ο 65χρονος Γκανί σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού όπου παντρεύτηκε μια χριστιανή.

Στο πλάι του, θα έχει αντιπρόεδρο έναν διαβόητο Ουζμπέκο πολέμαρχο, τον στρατηγό Ρασίντ Ντόστουμ, ο οποίος θεωρείται ο χαμαιλέων της σύγχρονης αφγανικής ιστορίας. Ηγέτης ανταρτικής ομάδας ήδη από τη δεκαετία του ’80, ο Ντόστουμ πολέμησε ενάντια και συμμάχησε σχεδόν με όλους τους παίκτες, για να βγει τελικά μόνον αυτός ζωντανός. Ηταν ο πρώτος πολέμαρχος που συνεργάστηκε με τη CIA για την ανατροπή των Ταλιμπάν και οι άντρες του έχουν κατηγορηθεί για την εκτέλεση 2.000 «μαχητών του εχθρού» οι οποίοι παραδόθηκαν στον Ντόστουμ τον Νοέμβριο του 2001, μετά την πολιορκία της πόλης Κουντούζ.

Οι αιχμάλωτοι φορτώθηκαν σε κοντέινερ και αφέθηκαν στην έρημο να πεθάνουν. Τα τελευταία χρόνια, ο δισεκατομμυριούχος Ντόστουμ έχει κριθεί ύποπτος ως βαρόνος διακίνησης ναρκωτικών και ανθρώπων, ενώ διατηρεί άριστες σχέσεις με τις τουρκικές και άλλες μυστικές υπηρεσίες.

Το δίδυμο του νεοφιλελεύθερου υποψήφιου πρόεδρου με τον μαφιόζο αντιπρόεδρο θεωρείται το επικρατέστερο να περάσει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Ο τρίτος υποψήφιος είναι ο Τατζίκος Αμπντουλά Αμπντουλά, ο μεγάλος δεύτερος των αμφιλεγόμενων προεδρικών εκλογών του 2009. Μισός Παστούν και μισός Τατζίκος, ο Αμπντουλά είναι η πιο γνωστή προσωπικότητα των Τατζίκων που αριθμούν 27% του γενικού πληθυσμού. Διαδέχτηκε το σύμβολο των Τατζίκων, τον «Λέοντα του Παντσίρ», ηγέτη της Βόρειας Συμμαχίας, πολέμαρχο Σαχ Μασούντ, ο οποίος δολοφονήθηκε από τους Ταλιμπάν την παραμονή της επίθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου. Ο 53χρονος οφθαλμίατρος Αμπντουλά, πρώην υπουργός Εξωτερικών, δεν είχε πότε καλές σχέσεις με τους Καρζάι, θα έχει γυναίκα αντιπρόεδρο και είναι ορκισμένος εχθρός των Ταλιμπάν.

Οι ακραίοι ισλαμιστές

Τον χώρο των ακραίων ισλαμιστών θα καλύψει ο Παστούν Αμπντούλ Ρασούλ Σαγιάφ, πρώην μουτζαχεντίν, αρχηγός ένοπλης ομάδας αντίστασης κατά των Σοβιετικών, ο άνθρωπος που προσκάλεσε και φιλοξένησε τον Οσάμα Μπιν Λάντεν στο Αφγανιστάν, μετά τη φυγή του από το Σουδάν.

Ο 68χρονος μέντορας του Κάλεντ Σέιχ που σχεδίασε και οργάνωσε το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου, έχει δώσει το όνομά του σε ένοπλη ομάδα ισλαμιστών στις Φιλιππίνες και θεωρείται ότι έχει δεσμούς με την Αλ Κάιντα. Την εποχή του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε την αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων, οι άντρες του Σαγιάφ ευθύνονται για μαζικές σφαγές σιιτών της φυλής Χαζάρα. Στο πλευρό του, ως αντιπρόεδρος, θα βρίσκεται ο Τατζίκος -επίσης πολέμαρχος και βετεράνος του εμφυλίου- Ισμαήλ Χαν, πρώην κυβερνήτης της επαρχίας Χεράτ.

Οι δύο δεινόσαυροι πάντως δεν έχουν ελπίδες να περάσουν στον δεύτερο γύρο. Οι υπόλοιπες τέσσερις υποψηφιότητες για την προεδρία δεν έχουν επίσης καμία τύχη. Μεγάλοι απόντες από την ψηφοφορία θα είναι οι (Παστούν) Ταλιμπάν, οι οποίοι έχουν καταγγείλει τη διαδικασία και τις τελευταίες ημέρες πραγματοποιούν συνεχείς επιθέσεις σε εκλογικά τμήματα, κυβερνητικά κτίρια και εγκαταστάσεις ξένων στρατιωτών. Οι Ταλιμπάν θα απέχουν από τις εκλογές και τουλάχιστον το 10% των εκλογικών τμημάτων της χώρας δεν θα λειτουργήσουν γιατί βρίσκονται σε περιοχές που ελέγχουν πλήρως οι «σπουδαστές του Θεού».

Οι εκλογές, προεδρικές και περιφερειακές, θα διαρκέσουν από σήμερα έως τις 20 Απριλίου, με τα επίσημα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών να αναμένονται στις 14 Μαΐου. Ο δεύτερος γύρος θα διεξαχθεί στις 28 Μαΐου.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Εν ψυχρώ

Η πολύπειρη 48χρονη Γερμανίδα φωτορεπόρτερ του Associated Press Ανια Νιντρινγκχάους (δεξιά) δολοφονήθηκε εν ψυχρώ χθες στο ανατολικό Αφγανιστάν και η 60χρονη συνάδελφός της, Καναδή δημοσιογράφος Κάθι Γκάνον (αριστερά) τραυματίστηκε σοβαρά, όταν Αφγανός αστυνομικός τις γάζωσε με σφαίρες, την ώρα που οι δύο γυναίκες κάθονταν στο αυτοκίνητό τους, σε συνοριακή πόλη κοντά στο Πακιστάν. Αμέσως μετά ο δράστης παραδόθηκε. Τα θύματα ταξίδευαν με κομβόι εκλογικών αντιπροσώπων, που μετέφεραν ψηφοδέλτια για τις σημερινές εκλογές.