Της Ζερμαίν Αλεξάκη

Σαν μια πολύχρωμη παστέλ ζωγραφιά όπου κυριαρχούν οι αποχρώσεις της γης, το λευκό και το γαλάζιο, σαν ένα κάδρο που κρέμεται πάνω στα υψώματα και αγκαλιάζει τη θάλασσα και τα πλεούμενα, κάπως έτσι θα σου φανεί η Πόθια όταν θα έρθεις για πρώτη φορά στο νησί.

Εδώ, τα απλά παραδοσιακά σπίτια συνυπάρχουν αρμονικά πλάι στα αρχοντικά με τις νεοκλασικές επιρροές -ιδιοκτησίες των καπεταναίων του 19ου αιώνα-, υποδηλώνοντας, παρ' όλα αυτά, τις κοινωνικές αντιθέσεις της εποχής. Εδώ χτυπάει επίσης η εμπορική και διοικητική «καρδιά» του νησιού, ενώ υπάρχει αρκετή υποδομή για τις ανάγκες του τουρισμού. Ωστόσο πέρα από την Πόθια, η Κάλυμνος κρύβει πολλές φυσικές ομορφιές και αξίζει τον κόπο να τις ανακαλύψετε. Ενας λόγος παραπάνω να έρθετε στο νησί των σφουγγαράδων τις γιορτές του Πάσχα για να βιώσετε εκτός των άλλων και τα «εκρηκτικά» έθιμά της!

Ανάσταση με δυναμίτες

Τουλάχιστον δέκα με δεκαπέντε μέρες νωρίτερα ξεκινούν οι ετοιμασίες για το Πάσχα. Ακόμα και στην πιο ταπεινή γειτονιά τα σοκάκια ασβεστώνονται, οι κήποι καθαρίζονται και φυτεύονται λουλούδια. Οι κυράδες ζυμώνουν τα παραδοσιακά κουλουράκια, και τα φρεσκοψημένα τσουρέκια γεμίζουν τον αέρα γιορτινές ευωδιές.

Τη Μεγάλη Παρασκευή στην κεντρική πλατεία του λιμανιού της Πόθιας θα συναντηθούν οι επιτάφιοι από όλες τις ενορίες, ενώ το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου, μετά την πρώτη Ανάσταση, καίγεται το ομοίωμα του Ιούδα.

Ομως το Μεγάλο Σάββατο είναι κυρίως αφιερωμένο στην προετοιμασία του ξυλόφουρνου, όπου θα μπει το «μουούρι», δηλαδή η πήλινη γάστρα μέσα στην οποία θα σιγοψηθεί επί ώρες το γεμιστό με ρύζι, συκωτάκια και μυρωδικά, αρνί. Το ψήσιμο ξεκινά το Σάββατο το βράδυ μετά την Ανάσταση και το πασχαλινό έδεσμα θα είναι έτοιμο την Κυριακή το πρωί.

Ωστόσο η Κάλυμνος έχει να επιδείξει και ένα ξεχωριστό και παμπάλαιο έθιμο ταυτισμένο με τη βασανισμένη ζωή των ντόπιων σφουγγαράδων, την αναχώρησή τους, δηλαδή, για το μακρινό αλιευτικό ταξίδι που ξεκινούσε μετά το Πάσχα και διαρκούσε 6-8 μήνες.

Οι νέοι του νησιού σχημάτιζαν δύο ομάδες, από τις ενορίες του Αγ. Νικολάου και του Αγ. Στεφάνου, που είναι οι κατεξοχήν γειτονιές των σφουγγαράδων. Οι παρέες ανέβαιναν στα αντικριστά βουνά της Πόθιας και έσκαγαν δυναμίτες με σκοπό να ξορκίσουν το κακό ώστε να γυρίσουν σώοι οι σφουγγαράδες από το μακρινό και επικίνδυνο ταξίδι τους.

Σήμερα, αν και το επάγγελμα έχει εκλείψει, το έθιμο αυτό συνεχίζεται ακόμα από τους νεότερους και πραγματοποιείται κάθε Κυριακή του Πάσχα το απόγευμα. Παράλληλα ο δήμος στην πλατεία της Πόθιας οργανώνει γλέντι, ενώ το χορευτικό συγκρότημα του Λυκείου Ελληνίδων σέρνει παραδοσιακούς χορούς.

Μη χάσετε

Βόλτες στην Πόθια: Τα έργα του Καλύμνιου γλύπτη Μιχάλη Κόκκινου που αντλούν τα θέματά τους από τη θάλασσα θα τα δείτε σε πολλούς δημόσιους χώρους. Στον ναό του Σωτήρος Χριστού ξεχωρίζει το τέμπλο, έργο του γλύπτη Ιωάννη Χαλεπά.

Μουσεία: Στην Πόθια θα επισκεφτείτε το Ναυτικό – Λαογραφικό Μουσείο και το αρχαιολογικό μουσείο όπου φυλάσσεται το εντυπωσιακό χάλκινο άγαλμα της «κόρης της Καλύμνου». Αξίζει ακόμη να δείτε τη Λαογραφική συλλογή «Παραδοσιακό Σπίτι Καλύμνου» και στο χωριό Βλυχάδια το Μουσείο Θαλάσσιων Ευρημάτων.

Επίσκεψη στο Χωριό: Από το λιμάνι της Πόθιας το Χωριό απέχει 4 χλμ.

Εδώ δεσπόζει το κάστρο της Χρυσοχεριάς, χτισμένο από τους Ιππότες του τάγματος του Αγίου Ιωάννη της Ρόδου. Ψηλότερα στον λόφο ξεχωρίζουν τα ερείπια και το τείχος της μεσαιωνικής πόλης. Στον δρόμο για Πάνορμο βρίσκονται οι παλαιοχριστιανικές εκκλησίες του Χριστού της Ιερουσαλήμ (5ος αι μ.Χ.) και της Ευαγγελίστριας (6ος αι μ.Χ.), χτισμένες στη θέση αρχαίου ναού του Δήλιου Απόλλωνα (4ος αι π.Χ.).

Στο φιόρδ της Ρίνας: Από το λιμάνι της Πόθιας θα κατευθυνθείτε νοτιοανατολικά και θα καταλήξετε στο φιόρδ της Ρίνας, μια από τις πλέον αυθεντικές γωνιές του νησιού. Η περιοχή κατοικείται πιθανόν από τη νεολιθική εποχή. Στο σπήλαιο Δασκαλειό έχουν βρεθεί σκεύη και εργαλεία αυτής της εποχής, αλλά και μεταγενέστερα μινωικά.

Το νησί των αναρριχητών: Στον κατακόρυφο βράχο του βουνού Πατέλα έχουν ανοιχτεί από έμπειρους αναρριχητές μερικές εξαιρετικές πίστες οι οποίες καθιέρωσαν την Κάλυμνο ως τον νέο «παράδεισο» της παγκόσμιας αναρρίχησης. Πληροφορίες Αρης Θεοδωρόπουλος, οδηγός βουνού – προπονητής αναρρίχησης (τηλ.: 6944505279, www.climbkalymnos.com)

…………………………………………………………………………………………….

Πού θα μείνετε

Πόθια

«Villa Melina» 22430-22682, www.villa-melina.com

«Evanik» 22430-22057, www.evanik-hotel.gr

«Αρχοντικό» 22430-24051

Πάνορμος

Ξενοδοχείο «Ελιές» 22430-47890, www.hotelelies.gr