Της Νόρας Ράλλη

Τον κίνδυνο μιας ισχυρής απειλής για την ειρήνη, ίσως της σημαντικότερης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, τόνισε μέσα από το μπλογκ του στην «Guardian», ο κριτικός τέχνης Τζόναθαν Τζόουνς. «Ενώ στην Αγγλία κυριαρχούν οι εσωτερικές ειδήσεις, στα σύνορα της Ουκρανίας ο ρωσικός στρατός καιροφυλακτεί» έγραψε. «Η απαράδεκτη πολιτική του Πούτιν εναντίον των ομοφυλοφίλων ήταν τελικά απλά ένα προάγγελμα των όσων ακολούθησαν». Χαρακτηρίζοντας τον Ρώσο πρόεδρο τον πιο επικίνδυνο άνθρωπο σήμερα στον πλανήτη, ο Τζόουνς αναρωτιέται έντρομος «όπως και ο Λένιν, τι θα ακολουθήσει».

Ο διάσημος Βρετανός χορογράφος Μάθιου Μπορν ήδη έδωσε μία απάντηση. Αποφάσισε να μην πάει την περίφημη αποκλειστικά ανδρική παράστασή του με τη «Λίμνη των Κύκνων» στη Ρωσία. «Πιστεύω πως ένα καλλιτεχνικό μποϊκοτάζ ίσως να είναι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε προς το παρόν. Καθόλου τέχνη στη Ρωσία, μέχρι να ξαναβρεί τον δημοκρατικό και ειρηνικό της δρόμο», καταλήγει συμφωνώντας μαζί του ο κριτικός της «Guardian», καθώς, όπως λέει, η Ρωσία ενδιαφέρεται για τις τέχνες, έχει σπουδαία καλλιτεχνική παράδοση και ουσιαστικά η ολιγαρχία της χώρας είναι που συντηρεί τους Αγγλους εικαστικούς, αγοράζοντας τα έργα τους.

«Να τους χτυπήσουμε εκεί που τους πονάει», προτείνει ο Τζόναθαν Τζόουνς. «Η σχέση των Ρώσων μεγιστάνων με τη βρετανική καλλιτεχνική σκηνή κρατάει χρόνια. Γι’ αυτό και με ένα μποϊκοτάζ μπορούμε να έχουμε αποτελέσματα. Και ξεκινάω πρώτος εγώ. Μου ζητήθηκε να γράψω για έναν Ρώσο καλλιτέχνη, πληρώνοντάς με με ρώσικα χρήματα. Αρνήθηκα.

»Ο μεγάλος σκηνοθέτης Αλεξάντρ Σοκούροφ, στην ταινία του “Ρώσικη Κιβωτός” δείχνει με πληρότητα πόσοι θησαυροί της Δύσης υπάρχουν στο Ερμιτάζ. Αρνηθείτε το Ρώσικο χρήμα, λοιπόν, καλλιτέχνες. Δεν έχετε τίποτα να χάσετε, παρά ίσως το τραπεζικό σας ισοζύγιο!»

Εντελώς αντίθετη άποψη έχει η Τζούντιθ Μακρέλ, κριτικός χορού στην ίδια εφημερίδα. Εστιάζει στην άρνηση τόσο του χορογράφου Μάθιου Μπορν να ταξιδέψει την παράστασή του στη Ρωσία όσο και του γκέι καλλιτέχνη σύγχρονης τέχνης, Μπεν Ράιτ, ο οποίος αρνήθηκε πέρυσι να επισκεφθεί τη χώρα. «Πρέπει άραγε να ακολουθήσουμε την προτροπή του Τζόουνς και να μην πάει κανένας Βρετανός καλλιτέχνης στη Ρωσία;» αναρωτιέται. «Είναι κάπως ειρωνικό όλο αυτό, ειδικά από τη στιγμή που το 2014 έχει ορισθεί ως η χρονιά πολιτιστικών ανταλλαγών μεταξύ Ρωσίας -Βρετανίας. Οι Μπορν και Ράιτ έκαναν πολύ καλά που αρνήθηκαν. Ετσι έθιξαν και το φλέγον ζήτημα της λανθασμένης ρωσικής πολιτικής απέναντι στους γκέι. Μην ξεχνάμε, όμως, πως ο Πούτιν επιθυμεί να μειωθούν οι επιρροές της Δύσης στη Ρωσική κουλτούρα. Οπότε, αν όλοι οι καλλιτέχνες μας, όπως λέει ο Τζόουνς, μποϊκοτάρουν τη Ρωσία, μήπως τελικά αντί να πληγώσουμε τον Πούτιν, απλά καταλήξουμε να παίζουμε το παιχνίδι του;»