ΤΟΥΡΚΙΑ – Την έκδοση από τις ΗΠΑ του παλαιού συμμάχου και νυν ορκισμένου εχθρού του, Φετουλάχ Γκιουλέν, για να δικαστεί στην Τουρκία, ζητάει ο Ερντογάν. Τούρκοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι ευθύνεται για τους κοριούς στα τηλέφωνα στελεχών της κυβέρνησης, επιχειρηματιών, πολιτικών και οικονομικών παραγόντων

Της Ελλης Πάνου

Και οι σφαίρες πέφτουν βροχή… με κατεύθυνση την άλλη όχθη του Ατλαντικού αυτή τη φορά. Επιδιώκοντας προφανώς να εξοντώσει έναν έναν και όλους μαζί, τους «εχθρούς» του, ο Ταγίπ Ερντογάν στόχευσε χθες, καθαρά-ξεκάθαρα, αυτόν που θεωρεί τώρα υπ’ αριθμόν ένα εχθρό του: τον πρώην στενό του σύμμαχο τα παλιά χρόνια, ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν.

Επικεφαλής ενός δικτύου κερδοφόρων ισλαμικών και μη επιχειρήσεων και σχολείων στην Τουρκία και σε άλλες χώρες, ο Γκιουλέν ζει αυτοεξόριστος στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ από το 1999, λέγεται ότι έχει εκατομμύρια οπαδούς κι ασκεί μεγάλη επιρροή σε όλα τα επίπεδα της εξουσίας στην πατρίδα του. Μετά το σοβαρό ρήγμα στις σχέσεις τους, τους τελευταίους μήνες ο Ερντογάν τον κατηγορεί πλέον ευθέως ότι αυτός κινεί, από το εξωτερικό, τα νήματα του διαβόητου «παράλληλου κράτους» που επιχειρεί να τον ανατρέψει, μέσω ανθρώπων, που έχει «τοποθετήσει» σε νευραλγικούς οργανισμούς.

Εκβιάζει

Χθες ο Τούρκος πρωθυπουργός ανέβασε σημαντικά τον πήχη και ενέπλεξε στα εσωτερικά πολιτικά παιχνίδια του και τους Αμερικανούς, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση θα ζητήσει την έκδοση του Γκιουλέν για να δικαστεί στην Τουρκία. «Ο ιμάμης μπορεί να αποτελεί κίνδυνο και για τις ΗΠΑ», έριξε τη φιτιλιά του ο Ερντογάν, μιλώντας νωρίτερα στο αμερικανικό κρατικό δίκτυο PBS. «Δεν μπορεί να επιτραπεί σε αυτά τα στοιχεία που απειλούν την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας, να εξακολουθούν να υπάρχουν σε άλλες χώρες, επειδή αυτά που κάνουν εδώ, μπορεί να τα κάνουν και στις χώρες που τους φιλοξενούν», είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός κι απευθύνοντας έναν όμορφα διατυπωμένο «εκβιασμό», θύμισε στην Ουάσινγκτον ότι η Τουρκία έχει συμμορφωθεί με περισσότερα από 10 αιτήματα έκδοσης από τις ΗΠΑ και «τώρα περιμένει την ίδια απάντηση κι από τη χώρα σύμμαχο στο ΝΑΤΟ».

Τώρα εάν αυτά τα σχέδια εξόντωσης του αντιπάλου του είναι εφικτά ή όχι, απομένει να αποδειχθεί. Σύμφωνα με τη συνθήκη του 1979 που έχουν συνυπογράψει οι δυο χώρες, αφενός θα πρέπει οι τουρκικές αρχές να εκδώσουν πρώτα ένταλμα σύλληψης κατά του Γκιουλέν και να παρουσιάσουν αποδεικτικά στοιχεία εναντίον του κι αφετέρου, αποκλείονται ρητώς κατηγορίες για εγκλήματα «πολιτικού χαρακτήρα», εκτός εάν αποδεικνύεται ότι είχαν σαφή στόχο, είτε τον επικεφαλής του κράτους ή της κυβέρνησης είτε τις οικογένειες τους.

«Εάν είχε δικαστεί στην Τουρκία και είχε καταδικαστεί, τότε θα μπορούσε να σταλεί και η δικαστική απόφαση» είπε ο πρώην δικαστής του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και μέλος σήμερα του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Ριζά Τουρμέν, «αλλά τίποτε από όλα αυτά δεν έχουν συμβεί».

Επίθεση σε όλα τα μέτωπα

Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει ήδη ακυρώσει το τουρκικό διαβατήριο του Γκιουλέν, που βρίσκεται στις ΗΠΑ ως νόμιμος κάτοικος, κάτοχος πράσινης κάρτας.

Για τους «φίλους» του ιμάμη, όλα αυτά τα κάνει ο Ερντογάν για εσωτερική κατανάλωση. Παρόλα αυτά Τούρκοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η έρευνα κατά του ιμάμη έχει ήδη ανοίξει, μετά τις κατηγορίες που έχει εξαπολύσει δημόσια ο πρωθυπουργός εναντίον του, ότι αυτός κρύβεται πίσω από τις διαρροές για τα πρόσφατα σκάνδαλα διαφθοράς εμπλέκοντας τον ίδιο και την οικογένεια του και ακόμη ότι ευθύνεται για τους «κοριούς» στα τηλέφωνα στελεχών της κυβέρνησης, επιχειρηματιών, πολιτικών και οικονομικών παραγόντων. Ηταν ένα «σχεδόν πολιτικό πραξικόπημα», υποστήριξε στη συνέντευξη του στο PBS ο Ερντογάν υποστηρίζοντας ότι διατηρούσε μεν επαφές με τον Γκιουλέν μέχρι το 2011, όμως, που «άρχισαν τα πραγματικά προβλήματα», με τις προσπάθειες του κινήματος Χιζμέτ του ιμάμη να «κερδίσει μερίδιο στην εξουσία» με την κατάληψη σημαντικών αξιωμάτων μεταξύ άλλων, στο δικαστικό σώμα και την αστυνομία.

«Και τι έγινε; Ξυπνήσατε μια μέρα και διαπιστώσατε ότι οι οπαδοί του Γκιουλέν έχουν διεισδύσει στην κυβέρνηση;» τον ρώτησε ο Αμερικανός δημοσιογράφος. «Το ξέραμε ότι προσπαθούν, αλλά δεν είχαμε καταλάβει τις κακές προθέσεις τους…», δικαιολογήθηκε ο Ερντογάν.

Σε κάθε περίπτωση ο Τούρκος πρωθυπουργός βρίσκεται στην επίθεση, σε όλα τα μέτωπα. Εκτός από τον Γκιουλέν, στράφηκε κι εναντίον του υψηλού καλεσμένου του αυτές τις ημέρες, του Γερμανού προέδρου Γιοακίμ Γκάουκ που μίλησε επικριτικά για τη λειτουργία της δημοκρατίας στην Τουρκία. Ο Γερμανός ηγέτης «συμπεριφέρεται σαν πάστορας, ενώ θα πρέπει να μιλάει σαν ηγέτης» άστραψε και βρόντηξε ο Ερντογάν ενώπιον της κοινοβουλευτικής του ομάδας, χαρακτηρίζοντας τα λεγόμενα του καλεσμένου του ως »παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας», με φιλοκυβερνητικά κανάλια να υπερθεματίζουν και να αποκαλούν τον Γερμανό Πρόεδρο «ιμάμη του Χιζμέτ», δηλαδή του κινήματος του Γκιουλέν.

Προσευχή στην Αγ. Σοφία

Και πιθανώς να έπεται και συνέχεια στην τάση του Ερντογάν να επιβάλλεται και να προκαλεί. Εάν πιστέψει κανείς δημοσίευμα της εφημερίδας Radikal, σχεδιάζει ημέρας προσευχής, παρουσία ηγετών ισλαμικών χωρών, στην Αγία Σοφία, πιθανώς στο πλαίσιο των ετήσιων εορτασμών για την κατάκτηση της Πόλης από τους Οθωμανούς το 1453 ή κάποια άλλη στιγμή, μέχρι τις προεδρικές εκλογές του Αυγούστου, σχεδιάζοντας ως αντίβαρο «την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης». Για να ομαλοποιηθεί δε κάπως και η κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας σκέφτεται επαφές με κάποιους από τους πιο ουδέτερους, πρωταγωνιστές των γεγονότων του Γκεζί.

Η καλύτερη απάντηση πάντως σε κάθε κίνηση εικονικής συναίνεσης ίσως είναι η απονομή του εγνωσμένου κύρους δημοσιογραφικού βραβείου «Ιπεκτσί» στον δημοσιογράφο της εφημερίδας Radikal, Ισμαήλ Σαϊμάζ, για το ρεπορτάζ του με τον τίτλο «Λιντσάρισμα σε 68 δευτερόλεπτα» που αφορά τον βαρύ τραυματισμό του 19χρονου διαδηλωτή Αλί Κορκμάζ, στο Εσκισεχίρ, στις περσινές ταραχές του Αυγούστου για τα γεγονότα στο Γκεζί. Ο Κορκμάζ πέθανε μετά από 38 μέρες σε κώμα. Το βραβείο φωτογραφίας κέρδισε ο Οσμάν Ορσάλ για τη διάσημη πλέον φωτογραφία του «Γυναίκα στα Κόκκινα», που δείχνει μια νεαρή κοπέλα να δέχεται επίθεση με δακρυγόνα από τις ειδικές δυνάμεις.