Ο κυβερνητικός έλεγχος φαίνεται ότι έχει χαθεί στα ανατολικά. Προτάσεις-αξιώσεις του Πούτιν μεταφέρει η Ανγκελα Μέρκελ στον Ομπάμα. Για διάλογο στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ μιλά ο Σεργκέι Λαβρόφ

Της Μαργαρίτας Βεργολιά

Με… φόντο τις νέες, πρωτομαγιάτικες καταλήψεις κτιρίων από ρωσόφωνους αυτονομιστές στο Ντονέτσκ και στο Λουγκάνσκ της ανατολικής Ουκρανίας, αλλά και τις εκπαιδευτικές ασκήσεις που άρχισε η νεοσυσταθείσα 15η Ταξιαρχία της Ρωσίας με δεκάδες επιθετικά ελικόπτερα στα βορειοδυτικά σύνορα με τις χώρες της Βαλτικής -όπου το ΝΑΤΟ έχει αναπτύξει πρόσθετες δυνάμεις-, η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ περνά σήμερα το κατώφλι του Λευκού Οίκου στην Ουάσινγκτον, για μια τετ α τετ συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα.

Στην κορυφή της ατζέντας της είναι οι επόμενοι χειρισμοί της Δύσης στη διαιωνιζόμενη ουκρανική κρίση, έχοντας πάντως ξεκαθαρίσει ήδη, σε χθεσινή ομιλία της στο Βερολίνο, ότι η χώρα της έχει διδαχτεί από τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, ότι «δεν θα επιλύσουμε τις διαφορές μας στην Ευρώπη με στρατιωτικά μέσα», αλλά αντίθετα «θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση μιας καλής εταιρικής σχέσης με τη Ρωσία».

Μεταφέρει προτάσεις

Σ' αυτήν την επίσκεψή της στην Ουάσινγκτον, μάλιστα, η Γερμανίδα καγκελάριος μεταφέρει στις βαλίτσες της τις τελευταίες προτάσεις-αξιώσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν, τις οποίες ο Ρώσος πρόεδρος της μετέφερε χθες τηλεφωνικώς, πριν από την αναχώρησή της για τις ΗΠΑ. Αυτές επιγραμματικά συνοψίζονται στον άμεσο τερματισμό της βίας στις ρωσόφωνες ανατολικές επαρχίες της Ουκρανίας, στην αποχώρηση από την περιοχή όλων των στρατιωτικών δυνάμεων του Κιέβου και στην έναρξη, πάραυτα, ενός πανεθνικού διαλόγου για τα καίρια ζητήματα στη χώρα.

Από το μακρινό Περού -όπου πραγματοποιεί επίσκεψη- ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, αποσαφήνισε κατά τι αυτό το πλαίσιο αιτημάτων. «Η ρωσική κυβέρνηση πιστεύει ότι ο διάλογος πρέπει να αρχίσει στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ», ανέφερε, εκφράζοντας την ελπίδα ότι «οι Δυτικοί εταίροι μας θα αφήσουν τους Ουκρανούς να προχωρήσουν σε αυτό το βήμα χωρίς πάρα πολλά εμπόδια»…

Την άρση ενός από αυτά συζήτησαν εκτενώς η Μέρκελ και ο Πούτιν, με τη Γερμανίδα καγκελάριο να ζητά την ενεργό στήριξη του Ρώσου προέδρου στην άμεση απελευθέρωση των 4 Γερμανών και άλλων 3 Ευρωπαίων στρατιωτικών -συνεργαζόμενων με τον ΟΑΣΕ- παρατηρητών, που να κρατούνται από τους ρωσόφωνους αυτονομιστές του Σλαβιάνσκ ως «αιχμάλωτοι πολέμου».

Στην κατακλείδα της τηλεφωνικής επικοινωνίας τους, εν είδει χρονικού ορίζοντα στην εξεύρεση μιας λύσης, οι δύο ηγέτες -όπως ανέφερε εκπρόσωπος της καγκελαρίας- συμφώνησαν «στη σημασία των ουκρανικών προεδρικών εκλογών της 25ης Μαΐου για τη σταθερότητα της χώρας».

Με αυτήν την προσδοκία, εξάλλου, το ΔΝΤ ενέκρινε χθες το διετές πρόγραμμα διάσωσης της Ουκρανίας, ύψους 17 δισ. δολ., με στόχο να καλυφθούν οι τρέχουσες υποχρεώσεις της χώρας, να ξεπεραστεί η ανεπάρκεια των ταμειακών διαθεσίμων της κυβέρνησης και να αποφευχθεί η επίσημη στάση πληρωμών.

Πρόγραμμα «διάσωσης»

Αν και το πρόγραμμα συνοδεύεται από πολύ σκληρά μέτρα λιτότητας -δραστικές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, διπλασιασμός της τιμής του φυσικού αερίου για οικιακή χρήση, «πάγωμα» του κατώτατου μισθού, απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, υποτίμηση του εθνικού νομίσματος κ.ά.- η εκταμίευση θα γίνεται βήμα βήμα. Προς το παρόν, αποδεσμεύονται μόλις 3,2 δισ. δολ.

«Είναι ένα πρόγραμμα που εμπεριέχει κινδύνους στην εφαρμογή του, τους οποίους προσπαθούμε να μετριάσουμε στο μέγιστο δυνατό», παραδέχτηκε χθες η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έχοντας περισσότερο στον νου της την εύθραυστη γεωπολιτική κατάσταση στα ανατολικά της Ουκρανίας, παρά τη λαϊκή αγανάκτηση από τη φτωχοποίηση της χώρας.

Σε χθεσινοβραδινή μάλιστα ανακοίνωση του Ταμείου αναφέρεται ξεκάθαρα ότι «η μακράς διαρκείας διατάραξη των σχέσεων με τη Ρωσία, που μειώνει τις εξαγωγές, τις επενδύσεις και την ανάπτυξη, ή η απώλεια του οικονομικού ελέγχου στα ανατολικά της Ουκρανίας, που θα επιφέρει απώλειες στα έσοδα του προϋπολογισμού, θα απαιτήσουν σημαντική επαναξιολόγηση του προγράμματος και πρόσθετη χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένων των διμερών εταίρων της Ουκρανίας»!

Υπόσχεται δημοψήφισμα

Για να αποφύγει το Κίεβο και η Δύση το πικρό αυτό ποτήρι, ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Αρσένι Γιάτσενιουκ, μισοέκλεισε προχθές το μάτι στους εξεγερμένους ρωσόφωνους και στη Μόσχα, προαναγγέλλοντας ουσιαστικά τη διεξαγωγή ενός μη δεσμευτικού δημοψηφίσματος «για την ουκρανική ενότητα και εδαφική ακεραιότητα», παράλληλα με τις κρίσιμες προεδρικές εκλογές της 25ης Μαΐου. Επιπλέον, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ανασχηματισμού στο Κίεβο, «εάν η κυβέρνηση δεν καταφέρει να ανταποκριθεί στα αιτήματα του λαού της χώρας».

Των δηλώσεων αυτών είχε προηγηθεί η δημόσια παραδοχή του Ουκρανού μεταβατικού προέδρου ότι ο κυβερνητικός έλεγχος έχει χαθεί στα ανατολικά. Επικαλούμενος την απειλή μιας άμεσης ρωσικής επέμβασης, ο Ολεξάντερ Τουρτσίνοφ κήρυξε σε πλήρη επιφυλακή τις ένοπλες δυνάμεις.

«Επιμένουμε το Κίεβο να σταματήσει αμέσως την πολεμοχαρή ρητορική, που στόχο έχει τον εκφοβισμό του πληθυσμού της Ουκρανίας», σχολίασε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, εντάσσοντας στο ίδιο λίγο-πολύ πλαίσιο και τη χθεσινή, ψυχροπολεμικού τύπου, εκδίωξη του Ρώσου στρατιωτικού ακολούθου από το Κίεβο ως «ανεπιθύμητου προσώπου», λόγω υποψιών περί κατασκοπίας.

Οσο για την πρόταση Γιάτσενιουκ περί μη δεσμευτικού δημοψηφίσματος στις 25 Μαΐου; Η Μόσχα τη χαρακτήρισε «κοροϊδία». Μετά, άλλωστε, το νέο κύμα καταλήψεων δημόσιων κτιρίων στα ανατολικά -χωρίς πρακτικά να συναντούν κάποια σοβαρή αντίσταση από τις δυνάμεις ασφαλείας- οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές της αυτοανακηρυχθείσης «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ» δηλώνουν αποφασισμένοι να στήσουν νωρίτερα τις κάλπες του δικού τους δημοψηφίσματος για απόσχιση, στις 11 του μήνα.