Του Γιώργου Σταματόπουλου

Η Πρωτομαγιά φαίνεται να είναι η ολοκλήρωση του ξέφωτου της άνοιξης, εκεί όπου η φύση και ο άνθρωπος δηλώνουν το βροντερό «παρών» της ύπαρξης, αλλά και το επίσης «παρών» της προσπάθειας ερμηνείας των όλων, όπως και το συνακόλουθο της υπέρβασης γνωστών και αγνώστων (νεύρων, θυμών, αστεριών και λοιπά). Τουλάχιστον έτσι φαινόταν πριν από αρκετά χρόνια, τότε που η εξοχή φανέρωνε κάτι ασύλληπτα χρώματα λουλουδιών, φυτών, θάμνων, δέντρων. Μοβ, μπλε, κόκκινη, κίτρινη, πορτοκαλί, ιριδίζουσα χλωρίδα, που μέθαγε οφθαλμούς και διαπλάτυνε τα στέρνα και τη διάθεση των ανθρώπων που έβγαιναν από το σπίτι τους για να συναντηθούν με τον Μάη, να ολοκληρώνονται και οι ίδιοι μέσα στο ξέφωτο του μήνα, ξεχνώντας τον ημιχειμέριο Μάρτη και τον τρελό ερωτικό Απρίλη. Εντός Μαΐου ωριμάζουν οι χυμοί, τα χρώματα, τα αρώματα, «δένουν» οι καρποί και όλα διαλαλούν το ελευσόμενο θέρος, που, ναι, δεν αργεί, δεν μπορεί να κρυφτεί στην «αλήθεια» του Μάη.

Κάποτε οι γονείς έπαιρναν τα παιδιά από το χέρι και ξεχύνονταν στην εξοχή, βουλιάζοντας στο πορφυρούν της ανέμελης, ατίθασης παπαρούνας, που απλωνόταν στους κάμπους, απλωνόταν και το ελαφρύ αεράκι γινόταν μαέστρος του πορφυρού, ή δάσκαλος χορού στις τρυφερές κινήσεις του κόκκινου. Κάποτε. Τώρα ψάχνουν στους κάδους των σκουπιδιών γι’ αποφάγια, μήπως και κρατηθούν στη ζωή. Τα στεφάνια έγιναν ακάνθινα, μέγκενη που σφίγγει τον εγκέφαλο και τον νου (και την ψυχή και λοιπά). Μόνο η υπέροχη αναίδεια των νέων λοιδορούσε την εξόρμηση των οικογενειών. «Τον πιάσατε τον Μάη;» ρωτούσαν με σαφώς ειρωνικό ύφος και στην αμήχανη έκφραση γονιών και παιδιών απαντούσαν από μόνοι τους: «Κρατήστε τον καλά μη σας φύγει…», κάπως έτσι και νόμιζαν ότι επαναστατούσαν κατά της παράδοσης, της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων, της ψευδαισθητικής θαλπωρής και ούτω καθεξής. Μόνο όταν έμαθαν γιατί γιορτάζεται η Πρωτομαγιά, ότι ήταν ημέρα μνήμης και αγώνων με αίμα και απώλεια ζωών, μόνο όταν συνειδητοποίησαν ότι είναι ημέρα των εργατών και της αξιοπρέπειας, μόνο τότε σταμάτησαν οι λοιδορίες. Αλλά έτσι γίνεται πάντα. Μετά επίσης μυούνται στην απλοσύνη της άνοιξης, στη μεταφορά και στα νοήματα και την ερμηνεία και, τότε, καταπίνουν τη γλώσσα τους… Προσπαθούν οι νέοι να γίνουν οι ίδιοι άνοιξη, την ώρα που ήδη είναι η ίδια η άνοιξη. Βοηθά η Πρωτομαγιά στον επαναστοχασμό, στη μεταμέλεια, συστήνει την ομορφιά και την αισθητική και ταυτόχρονα την πολιτική και τη συνύπαρξη.

Η παράδοση δεν είναι κενή έννοια, μήτε αναχρονιστική, μήτε ο αποπομπαίος τράγος για τη φτώχεια που μας δέρνει. Δεν έχει σχέση με την οπισθοδρόμηση, αλλά με τη γονιμότητα των ριζών, είναι αδελφή της μνήμης και θυγατέρα του μέλλοντος. Αλλά λέγαμε για τον Μάη, την πρώτη του μέρα, το σύμβολο της αισιοδοξίας και του αγώνα.

[email protected]