Ο πρώτος εκλεγμένος ηγέτης της χώρας αδυνατεί να ελέγξει τη βία στους δρόμους και τις προκλήσεις στην οικονομία και την κοινωνία

Της Ελλης Πάνου

^[1]Μετά τις πολύνεκρες ταραχές των τελευταίων ημερών, η προειδοποίηση του επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, μέσω του λογαριασμού του στρατού στο facebook, ήταν ένα καθαρό φλας μπακ στο πρόσφατο παρελθόν: «Η πολιτική διαμάχη σπρώχνει τη χώρα στο χείλος της κατάρρευσης», έγραψε ο στρατηγός, την ώρα που ο πρώτος εκλεγμένος ηγέτης της δείχνει αδύναμος να ελέγξει τη βία στους δρόμους.

Οι οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις είναι μια «πραγματική απειλή για την ασφάλεια της χώρας και τη συνεκτικότητα τους κράτους», ανέφερε το ασυνήθιστα ωμό μήνυμα, υπογραμμίζοντας ότι ο στρατός -με «εμπειρία» έξι δεκαετιών στην εξουσία και με τεράστιο ρόλο και σήμερα στην οικονομία και την ασφάλεια- ανησυχεί για την τύχη του έθνους.

Η χθεσινή ημέρα μπορεί να κύλησε αναίμακτα, ωστόσο η έκρηξη της βίας, η επιβολή κατάστασης εκτάκτου ανάγκης και η εμφάνιση εκ νέου των τανκς στους δρόμους, υποστηρίζουν αναλυτές, οδηγούν στο χάος.

Στους δρόμους, η κατάσταση διαφοροποιείται διαρκώς: τα αιτήματα των διαδηλωτών μπερδεύονται, οι «παίκτες» αλλάζουν και το πολύχρωμο πλήθος της επανάστασης έχει αρχίσει να επισκιάζεται από άλλες ομάδες, όπως το «black block» με τις κουκούλες, που εμφανίστηκε από την περασμένη εβδομάδα στην πλατεία Ταχρίρ και προχθές στο επίκεντρο των τελευταίων ταραχών, το Πορτ Σάιντ.

Αλλά με όποια σύνθεση και παρά την απαγόρευση της κυκλοφορίας, μεγάλη μερίδα των διαδηλωτών δεν βλέπει άλλη επιλογή από την παραμονή στους δρόμους, υποστηρίζοντας ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει μετά την πτώση του καθεστώτος Μουμπάρακ: οι δυνάμεις ασφαλείας δεν έχουν αλλάξει και δεν έχουν λογοδοτήσει, το δικαστικό σύστημα εξακολουθεί να ζει στο παρελθόν, απρόθυμο να τιμωρήσει έστω κι έναν ως υπαίτιο για τους 800 και πλέον θανάτους στη διάρκεια της εξέγερσης πριν από δύο χρόνια, ενώ και το πολιτικό σύστημα παραμένει πολωμένο, ανίκανο και διεφθαρμένο.

Το πλήθος στο Πορτ Σάιντ φώναξε και έδειξε με σαφήνεια τις τελευταίες ημέρες τι πιστεύει ο κόσμος για τον πρόεδρο της χώρας, την αστυνομία και τους δικαστές: «Αδικία πέρα από κάθε φαντασία», «Κήρυξε ο Μόρσι απαγόρευση κυκλοφορίας, εμείς κηρύττουμε απειθαρχία», «Στο Πορτ Σάιντ δεν τον αναγνωρίζουμε ως πρόεδρο, αυτός είναι μόνο πρόεδρος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας».

Φοβούμενοι τη λαϊκή οργή, οι αξιωματούχοι της Αδελφότητας στην πόλη εγκατέλειψαν τα γραφεία τους και χάθηκαν από προσώπου γης. Ενώ οι αστυνομικοί παρέμειναν σε καθεστώς πολιορκίας μέσα στα τμήματά τους, ρίχνοντας κλεφτές ματιές περιστασιακά από τις ταράτσες. Το ίδιο και στο Κάιρο, όπου οι ένστολοι στράφηκαν και κατά του ίδιου του προϊσταμένου τους, του νέου υπουργού Εσωτερικών Μοχάμεντ Ιμπραήμ, υποστηρίζοντας ότι ο διορισμός του είναι αδικαιολόγητη παρέμβαση στα εσωτερικά του Σώματος.

Το πόσο έχει χαθεί ο έλεγχος φάνηκε όταν οι αστυνομικοί κυνήγησαν, βρίζοντας τον υπουργό όταν εμφανίστηκε στην κηδεία δύο μελών των δυνάμεων ασφαλείας που σκοτώθηκαν στα πρόσφατα επεισόδια. Κι ο Ιμπραήμ, σε μια προσπάθεια να τους γλυκάνει, τους υποσχέθηκε να τους στείλει φορτία με εξελιγμένα, σύγχρονα όπλα, μια «συνταγή για νέα αιματοχυσία», σύμφωνα με τον Χουσάμ Μπαγκάτ, του Ινστιτούτου Ατομικών Δικαιωμάτων.

Επειτα από όλα αυτά κι επειδή προφανώς δεν μπορούσε πλέον να βασιστεί στην αστυνομία, ο Μόρσι στράφηκε στον στρατό για βοήθεια. Απομένει να αποδειχθεί εάν και οι ένοπλες δυνάμεις έχουν την αξιοπιστία και τη θέληση να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις διαδηλώσεις. Οι στρατιώτες, για παράδειγμα, στο Πορτ Σάιντ παρέμειναν αμέτοχοι στη διάρκεια των προχθεσινών αιματηρών συγκρούσεων.