Με νομοσχέδιο με την υπογραφή του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος Ν. Ταγαρά μπαίνει τέλος στην «εποχή Τρίτση» και ανοίγει ο δρόμος τακτοποίησης περιοχών που προσέκρουε σε απαγορεύσεις του Συντάγματος

Της Χαράς Τζαναβάρα

Το τέλος της «εποχής Τρίτση» στη χωροταξία και στην πολεοδομία βάζει το νομοσχέδιο το οποίο έθεσε χθες σε διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος. Στο όνομα της ενσωμάτωσης των νέων τεχνολογιών και της ενίσχυσης των επενδύσεων, της αντιμετώπισης υπαρκτών χρονοβόρων διαδικασιών αλλά και της μεγαλύτερης… ευελιξίας, καταργούνται τα ισχύοντα ρυμοτομικά και πολεοδομικά σχέδια και ανοίγει ο δρόμος για να «τακτοποιηθούν» περιοχές που προσέκρουαν σε «απαγορευτικό» του Συντάγματος, αφού στο παρελθόν είχαν δασικό χαρακτήρα που τον έχουν χάσει για διάφορους λόγους (εκχερσώσεις, πυρκαγιές κ.λπ.).

Είναι το κομμάτι του μεγάλου «παζλ» που προωθεί η κυβέρνηση και ξεκίνησε με το κατάπτυστο νομοσχέδιο που παραδίδει τους αιγιαλούς στο «τσιμέντο», ενώ θα ακολουθήσει το νομοθέτημα για τις… επιτρεπόμενες χρήσεις στα δάση, που το υπουργείο Περιβάλλοντος αναγκάστηκε να το «παγώσει» μετά τη γενική κατακραυγή.

Οι περιοχές NATURA

Με το χθεσινό νομοσχέδιο προωθούνται επίσης μέτρα που σε τελευταία ανάλυση ακυρώνουν το καθεστώς προστασίας το οποίο έχει θεσπιστεί κατά καιρούς με προεδρικά διατάγματα για ζώνες ιδιαίτερης οικολογικής αξίας, όπως το περιαστικό πράσινο, οι περιοχές NATURA και οι ορεινοί όγκοι (Υμηττός, Πάρνηθα, κ.λπ.). Καταργείται το ισχύον εθνικό χωροταξικό και δίνεται έμφαση στα ειδικά χωροταξικά, όπως είναι αυτό του τουρισμού που έχει συναντήσει τη γενική κατακραυγή. Μάλιστα με υπουργική απόφαση μπορεί να αλλάξουν τα όποια μέτρα για να εξυπηρετηθεί μια επένδυση που χαρακτηρίζεται «στρατηγικής σημασίας».

Ανοίγει «παραθυράκι» για μεγάλες αλλαγές στην εκτός σχεδίου δόμηση, αλλά όχι προς την κατεύθυνση προστασίας του εξωαστικού χώρου. Οι ζώνες αυτές θα χωριστούν σε δύο κατηγορίες: η πρώτη περιλαμβάνει αυτές που θα καλύψουν μελλοντικές οικιστικές ανάγκες και η δεύτερη όσες δεν προβλέπεται να ενταχθούν στο σχέδιο αλλά θα αποκτήσουν χρήσεις γης, χωρίς να δίνονται περισσότερες λεπτομέρειες. Οι αποστελεχωμένες δημοτικές αρχές καλούνται μέσα σε έξι μήνες να στείλουν στο υπουργείο όλα τα πολεοδομικά δεδομένα της περιοχής ευθύνης τους, ώστε να ενταχθούν σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων με χρονικό ορίζοντα το 2020.

Καταργούνται οι προδιαγραφές για τον κοινωνικό εξοπλισμό που είναι απαραίτητος σε κάθε οικιστική ενότητα (σχολεία, κοινόχρηστοι χώροι, πράσινο), οι οποίες έχουν καθοριστεί με πληθυσμιακά κριτήρια και έχουν θεσμοθετηθεί με νόμο του 2004.

Τα τέσσερα επίπεδα

Συγκροτείται 20μελής (!) επιτροπή από ειδικούς των συναρμόδιων υπουργείων Δικαιοσύνης, Οικονομικών και Περιβάλλοντος, καθώς και εκπροσώπους φορέων για να συντάξει -για τρίτη φορά- τον κώδικα χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας. Στις αρμοδιότητές της όμως περιλαμβάνεται «η αναδιατύπωση διατάξεων ή άρσεως ερμηνευτικών αμφιβολιών», η αναφορά σε «προσαρμογή προς το ισχύον Σύνταγμα» αφήνει πολλά περιθώρια ερμηνείας.

Με το νομοσχέδιο που φέρει την υπογραφή του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος Ν. Ταγαρά, προβλέπονται τα εξής τέσσερα επίπεδα στον σχεδιασμό και την οργάνωση του χώρου:

*Το εθνικό, που θα περιλαμβάνει και τις οικονομικές κατευθύνσεις στην ανάπτυξη της χώρας. Η αλλαγή συνοδεύεται με την κατάργηση του ισχύοντος σήμερα Εθνικού Χωροταξικού, που έθετε κάποιες βασικές αρχές προστασίας του περιβάλλοντος, όπως η σταδιακή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης. Προβλέπεται η εκπόνηση Στρατηγικού Χωροταξικού Πλαισίου, που εγκρίνεται με κοινές υπουργικές αποφάσεις, χωρίς τις διαδικασίες της Βουλής.

*Το περιφερειακό, που ενσωματώνει τον ειδικό χαρακτήρα της κάθε περιφέρειας και τον ρόλο της στην ανάπτυξη της χώρας. Το εκλεγμένο περιφερειακό συμβούλιο είναι μάλλον διακοσμητικό, αφού προβλέπεται ότι πρέπει να γνωμοδοτήσει μέσα σε ένα μήνα και με την παρέλευση της προθεσμίας τα σχέδια θεωρούνται εγκεκριμένα! Επιπλέον, ακόμη και τα εγκεκριμένα σχέδια μπορούν να αλλάξουν με απλή απόφαση υπουργού. Καταργείται το Ρυθμιστικό Θεσσαλονίκης, ενώ της Αττικής που βρίσκεται υπό εκπόνηση διατηρείται έχοντας θέση περιφερειακού χωροταξικού.

Οι όροι δόμησης

* Το τοπικό, που θα καλύπτει ολόκληρη την έκταση του κάθε δήμου. Μέσα από αυτό θα καθορίζονται οι όροι δόμησης, οι περιορισμοί αλλά και κάθε μέτρο που κρίνεται απαραίτητο για την περιοχή. Και εδώ είναι διακοσμητικό το δημοτικό συμβούλιο, αφού οφείλει να γνωμοδοτήσει μέσα σε ένα μήνα και αν δεν το κάνει τα σχέδια προχωρούν για θεσμοθέτηση. Η τοπική ενότητα χωρίζεται σε τέσσερις ομάδες. Προβλέπονται οικιστικές περιοχές, ζώνες παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και τομείς προστασίας, όπου εντάσσονται συλλήβδην δάση, αρχαιολογικοί χώροι και γη υψηλής παραγωγικότητας. Η τέταρτη κατηγορία περιλαμβάνει «περιοχές ελέγχου χρήσεων γης», με τις εκτός σχεδίου περιοχές όπου θα ισχύσουν ειδικοί όροι δόμησης. Δεν γίνεται αναφορά στο διάταγμα που ορίζει το καθεστώς της εκτός σχεδίου δόμησης. Το μόνο θετικό είναι ότι ο τοπικός σχεδιασμός εγκρίνεται με προεδρικό διάταγμα.

*Το ρυμοτομικό, που εξειδικεύει τους όρους δόμησης και εγκρίνεται με απόφαση του γραμματέα της αποκεντρωμένης διοίκησης. Το δημοτικό συμβούλιο έχει περιθώριο 15 ημερών να διατυπώσει τη γνώμη του!