Το Βερολίνο δίνει κυρίαρχο ρόλο στη διπλωματία, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει λύση δίχως τη Ρωσία

ΒΕΡΟΛΙΝΟ Του Παντελή Βαλασόπουλου

Αλλαγή της γλώσσας που χρησιμοποιεί η Μόσχα διαβλέπει το Βερολίνο και με επιφυλακτικότητα, στη γερμανική πρωτεύουσα, μιλούν για χαραμάδα ελπίδας στην ουκρανική κρίση. Ολα αυτά τη στιγμή που πολλοί στο Βερολίνο πιστεύουν ότι η κατάσταση στην Ουκρανία βρίσκεται ένα βήμα πριν από το χάος, το οποίο απειλεί την ειρήνη, όπως τη γνωρίσαμε στη μεταπολεμική Ευρώπη.

Αυτό που τώρα επιδιώκει το Βερολίνο και πιστεύει πως θα αποτελέσει τον καθοριστικό παράγοντα για το μέλλον της Ουκρανίας, είναι οι εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τις 25 Μαΐου στη χώρα, εκλογές που θα πρέπει να διεξαχθούν με ειρηνικό και δίκαιο τρόπο και με πρακτικές που μπορεί να μην είναι απόλυτα κοντά σε αυτές που γνωρίζουμε στη δυτική Ευρώπη, αλλά τουλάχιστον θα εξασφαλίσουν την απρόσκοπτη και δημοκρατική έκφραση όσων ζουν στην επικράτεια της Ουκρανίας. Αποφασιστικό ρόλο για την αποκλιμάκωση της κρίσης πιστεύουν –στη γερμανική πρωτεύουσα– ότι πρέπει να διαδραματίσει ο ΟΑΣΕ, που ήδη έχει κάνει κάποια σημαντικά βήματα στην περιοχή.

Τα… μαθήματα της Γερμανίας

Η Γερμανία είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός παίκτης στην περιοχή, έχοντας ωστόσο γνώση και του ιστορικού της παρελθόντος.

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι ένας εξαιρετικός παράγοντας για το πώς βλέπει το Βερολίνο την κατάσταση στην Ουκρανία.

Δεν είναι μόνον η οικονομική και ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία. Αλλωστε και η καγκελάριος Μέρκελ δήλωσε πριν από λίγες ημέρες πως «δεν υπάρχει περίπτωση στρατιωτικής επέμβασης στην Ουκρανία, έχουμε πάρει τα μαθήματά μας από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο». Γι’ αυτό και τα βήματα του Βερολίνου στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι πολύ προσεκτικά. Πιστεύουν ότι πρέπει συνεχώς να προηγείται η διπλωματία και ότι δεν υπάρχει λύση δίχως τη Ρωσία. Γι’ αυτούς είναι πολύ σημαντικό να κρατούν διαύλους επικοινωνίας με τη Μόσχα.

Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι η κατάσταση δεν οξύνθηκε περαιτέρω μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας, όταν στην ανατολική Ουκρανία συνελήφθησαν ως όμηροι απεσταλμένοι του ΟΑΣΕ, ανάμεσά τους και Γερμανοί αξιωματικοί. Εκεί, το διπλωματικό παρασκήνιο υπήρξε έντονο, μέχρι και την απελευθέρωσή τους, παρά το γεγονός ότι προχθές στη γερμανική πρωτεύουσα ο εκπρόσωπος Τύπου του γερμανικού υπουργείου Αμυνας, Λαρς Φέλντορφ, δήλωσε ότι «στην πρώτη φάση της ομηρίας πήραν μέρος επαγγελματίες που δεν ανήκαν στις τοπικές πολιτοφυλακές. Αυτοί συνέλαβαν τους απεσταλμένους του ΟΑΣΕ και τους παρέδωσαν –σε δεύτερη φάση– σε ρωσόφιλους πολιτοφύλακες».

Το Βερολίνο διατηρεί την προοπτική να αποφασιστούν την επόμενη εβδομάδα νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, όμως είναι κάτι που θα προσπαθήσει μέχρι και την τελευταία στιγμή να το αποφύγει, μέσω της διπλωματίας. Αυτό γιατί οι κυρώσεις αυτές θα έχουν συνέπειες και στην, ενεργειακά εξαρτώμενη από τη Ρωσία, Γερμανία, αλλά θα πλήξουν πολύ περισσότερο και άλλες χώρες της Ε.Ε., που έχουν πολύ μεγαλύτερες οικονομικές εξαρτήσεις από τη Μόσχα και μάλιστα σε μια περίοδο που η ευρωζώνη προσπαθεί να ορθοποδήσει.

Σε ό,τι αφορά τον πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας, Γιανουκόβιτς, αμφισβητείται πάρα πολύ ο ρόλος του, κυρίως γιατί το βράδυ της 21ης Φεβρουαρίου, παρά τις συμφωνίες που είχαν γίνει, εξαφανίστηκε από το Κίεβο και βρήκε καταφύγιο στη Ρωσία, χωρίς –όπως λέγεται- να υπάρχει ιδιαίτερος λόγος. Την ίδια ώρα, αξιωματούχοι του κόμματός του προσχώρησαν μαζικά στην αντιπολίτευση.

Μικρή μερίδα οι ακροδεξιοί

Οσο για τον παράγοντα ακροδεξιοί στο Κίεβο, στο Βερολίνο πιστεύουν ότι κάποιοι διογκώνουν για λόγους προπαγάνδας τον ρόλο τους, ώστε να εξυπηρετήσουν τους δικούς τους σκοπούς.

Γεγονός είναι ότι πριν από το ξέσπασμα της κρίσης –στις τελευταίες εκλογές– ο «Δεξιός Τομέας» είχε πάρει το 10% των ψήφων. Επαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέγερση του Μαϊντάν και έτσι κατάφερε να βάλει δύο υπουργούς στη μεταβατική κυβέρνηση, αλλά οι δημοσκοπήσεις, τις ημέρες αυτές, δεν του δίνουν πάνω από 4%. Στο Βερολίνο θεωρείται μεγάλη αδικία να χαρακτηρίζονται όλοι οι Ουκρανοί συλλήβδην φασίστες.

Αυτό που πιστεύουν στη Γερμανία είναι πως ρόλο-κλειδί θα διαδραματίσει στις εξελίξεις και ο Ουκρανός ολιγάρχης, Πιετρ Ποροσένκο. Για τον λόγο αυτό, την περασμένη Τετάρτη, ο Ποροσένκο έγινε δεκτός με πολλή προσοχή βέβαια και από τη Γερμανίδα καγκελάριο, Μέρκελ. Ο ίδιος προηγείται σε όλες τις δημοσκοπήσεις και όλα δείχνουν πως αυτός θα είναι ο νικητής των εκλογών στην Ουκρανία. Οι Γερμανοί ήθελαν με την πρώτη αυτή επαφή να δουν τις προθέσεις του, καθώς πρόκειται για πολύ σημαντικό παράγοντα και σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσαν να του κλείσουν την πόρτα.

Συνέντευξη Τύπου δεν δόθηκε, ούτε έγιναν δηλώσεις, όμως της ώρα που ο Ποροσένκο έμπαινε στην καγκελαρία, μέσα από το αυτοκίνητό του έκανε δήλωσε σε γερμανικό κανάλι, λέγοντας: «Η πρώτη επίσκεψή μου –στην περίπτωση που εκλεγώ πρόεδρος– δεν θα είναι στο Βερολίνο, αλλά στην ανατολική Ουκρανία. Η μόνη έξοδος από την κρίση είναι η διεξαγωγή δημοκρατικών εκλογών. Στόχος μου, η προσέγγιση με την Ευρώπη, ενώ πιστεύω πως οι δηλώσεις Πούτιν για αναβολή του δημοψηφίσματος στο Ντονέτσκ είναι ένα πρώτο θετικό βήμα».

Σε ό,τι αφορά την προσέγγιση της Ουκρανίας με την Ευρώπη και αν αυτή αποτέλεσε προβοκάτσια προς τη Μόσχα, το Βερολίνο απαντά ότι σε καμιά περίπτωση δεν τέθηκε θέμα πλήρους ένταξης της Ουκρανίας στην Ε.Ε. Οι Βρυξέλλες ήθελαν να δώσουν, με μια ειδική συνθήκη, προοπτικές κοινωνικής και οικονομικής προόδου, όχι μόνο στον λαό της Ουκρανίας, αλλά και στη Μολδαβία, τη Γεωργία και την Αρμενία.