ΟΥΚΡΑΝΙΑ – Τα πρώτα αποτελέσματα αργά χθες το βράδυ δίνουν 90% υπέρ της αυτοδιάθεσης στις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, σύμφωνα με ρωσόφωνους αυτονομιστές. Για «εγκληματική φάρσα» μιλά το Κίεβο, ΗΠΑ και Ε.Ε. δεν αναγνωρίζουν τη διαδικασία

Της Μαργαρίτας Βεργολιά

Κατά το Κίεβο, δεν είναι παρά μια «εγκληματική φάρσα», μια «απόπειρα συγκάλυψης εγκλημάτων» από τους ρωσόφωνους αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία. Η Δύση τα έχει προ πολλού χαρακτηρίσει «παράνομα» και «καταστροφικά», απειλώντας τη Μόσχα με νέες κυρώσεις. Ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν (που προ εβδομάδος είχε ζητήσει, αινιγματικά, την υπό προϋποθέσεις αναβολή τους) τηρεί προς το παρόν σιγή, εν αναμονή του αποτελέσματος στα χθεσινά, παράλληλα και αμφιλεγόμενα -σε νομιμότητα, αλλά και σε διαφάνεια- δημοψηφίσματα στις εξεγερμένες ουκρανικές περιφέρειες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, με το μοναδικό ερώτημα της αυτοδιάθεσης των αυτοανακηρυχθεισών «Λαϊκών Δημοκρατιών» τους…

Τα τελικά αποτελέσματα αναμένεται να ανακοινωθούν σήμερα. Ομως, ελάχιστοι εκφράζουν αμφιβολίες ότι το «ναι» θα επικρατήσει με άνεση έναντι του «όχι», σε μια εκλογική διαδικασία που διεξήχθη απουσία διεθνών παρατηρητών και υπό την απειλή των όπλων. Σε ορισμένες περιοχές, η ψηφοφορία διεκόπη με την επέμβαση του ουκρανικού στρατού, που συνεχίζει στα ανατολικά την «αντιτρομοκρατική επιχείρησή» του.

Αιματοχυσία

Στην πόλη Κρασνοαρμίσκ μάλιστα, λίγο πριν κλείσουν οι κάλπες, μέλη της νεοσυσταθείσης Εθνοφρουράς άνοιξαν πυρ κατά του πλήθους, έξω από το δημαρχείο, σκοτώνοντας τουλάχιστον έναν άνθρωπο. Αδιευκρίνιστος είναι ο αριθμός των τραυματιών, όπως και τα αίτια αυτής της αιματοχυσίας.

Σχεδόν σε όλα τα εκλογικά τμήματα -λιγοστά σε αναλογία με τον πληθυσμό- επικρατούσε από νωρίς το αδιαχώρητο. Τόσο, ώστε σε ορισμένα κρίθηκε απαραίτητο να μεταφερθούν μέχρι στα προαύλια των κτιρίων κάποιες κάλπες. Μοιραία, η εκλογική διαδικασία παρουσίαζε κενά.

Τα ψηφοδέλτια ήταν απλές εκτυπώσεις σε Α4 χαρτιά, εκλογικοί φάκελοι δεν υπήρχαν παρά το ότι οι κάλπες ήταν διαφανείς, παραβάν για τους εκλογείς δεν είχαν στηθεί, οι εκλογικοί κατάλογοι που αναγκαστικά χρησιμοποιήθηκαν ήταν από το 2012, ουχί ενημερωμένοι. Προς το βράδυ, η συμμετοχή αναφερόταν πάνω από το 80%, σε σύνολο 7 εκατομμυρίων ψηφοφόρων.

Ωστόσο, αποσταλμένοι ξένων ΜΜΕ στην περιοχή κατέγραφαν μια περιρρέουσα σύγχυση στις τάξεις πολιτών και τοπικών αξιωματούχων. Βασική αιτία ήταν το λακωνικό ερώτημα του δημοψηφίσματος, που δεν έθετε ξεκάθαρα ζήτημα απόσχισης από το Κίεβο ή προσάρτησης στη Ρωσική Ομοσπονδία. «Μετά την επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος, όλες οι στρατιωτικές δυνάμεις στα εδάφη μας θα θεωρηθούν παράνομες και θα κηρυχθούν δυνάμεις κατοχής», ανέφερε χθες στο πρακτορείο Interfax o Ντένις Πουσίλιν, εκ των ηγετών των ρωσόφωνων αυτονομιστών στο Ντονέτσκ. «Είναι απαραίτητο να συγκροτήσουμε το συντομότερο δυνατό κρατικούς θεσμούς και στρατιωτικές αρχές».

Πιο ήπιων τόνων, ο Μπόρις Λιτβινόφ, συμπρόεδρος του ανώτατου οργάνου της αυτοανακηρυχθείσης «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ», έκανε λόγο για σχέδια σύγκλησης ενός περιφερειακού συνεδρίου των βουλευτών της περιοχής και την έναρξη μιας διαδικασίας για ένα «πολιτισμένο διαζύγιο» με τις αρχές του Κιέβου. Αντίθετα, ο επικεφαλής της κεντρικής εκλογικής επιτροπής των εξεγερμένων στο Ντονέτσκ, Ρομάν Λιαγκίν, ανέφερε σε δημοσιογράφους ότι «με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, δεν θα αλλάξει σε απόλυτους όρους το status της περιφέρειας. Δεν θα σταματήσουμε να είμαστε μέρος της Ουκρανίας», είπε σύμφωνα με το Reuters, «ούτε θα γίνουμε μέρος της Ρωσίας. Θέλουμε απλά να διακηρύξουμε ότι θέλουμε αλλαγές. Θέλουμε να αποφασίζουμε μόνοι μας για το μέλλον της περιοχής μας»…

Δημόσια παρέμβαση με ιδιαίτερο νόημα έκανε και ο ισχυρότατος ολιγάρχης Ρινάτ Αχμέτοφ, ιδιοκτήτης της μεταλλουργικής Metinvest και επί της ουσίας «άρχοντας» της λεκάνης Ντονμπάς, που περιλαμβάνει το Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ και θεωρείται από τις μεγαλύτερες ανθρακοφόρες περιοχές του κόσμου. «Οι αρχές (του Κιέβου) δεν έχουν ακόμη αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που δίνονται για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις», ανέφερε χθες σε ανακοίνωσή του. «Πρέπει και οφείλουν να ακούσουν τη φωνή των κατοίκων του Ντονμπάς. Ο όμιλος Metinvest τις καλεί να αναγνωρίσουν τα λάθη που έγιναν στη Μαριούπολη και άλλες πόλεις της περιοχής», προσθέτει, «να αποσύρουν τα στρατεύματά τους και να αρχίσουν διάλογο με τους πολίτες, να λάβουν αποφάσεις πολιτικού συμβιβασμού που θα έχουν στόχο την αποκλιμάκωση της κοινωνικής έντασης».

Στο μεσοδιάστημα, ο Αχμέτοφ ανακοίνωσε και τη συγκρότηση πολιτοφυλακής από εθελοντές στη Μαριούπολη, που θα απαρτίζεται κυρίως από ανθρακωρύχους, εργαζόμενους στη Metinvest!

ΗΠΑ και Ε.Ε.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και οι Βρυξέλλες ανακοίνωσαν ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν «υποτιθέμενα δημοψηφίσματα», παρά μόνον τις προεδρικές εκλογές στην Ουκρανία, που έχουν προγραμματιστεί για τις 25 του μηνός, αλλά οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές στα ανατολικά λένε ότι δεν θα τις αναγνωρίσουν. Ενώ ο προσωπάρχης του Ουκρανού μεταβατικού προέδρου Τουρτσίνοφ κατήγγειλε ότι φάλαγγες τεθωρακισμένων συγκεντρώνονται από τη ρωσική πλευρά των συνόρων, με στρατιώτες που φέρουν στολές με τα χρώματα των κυανοκράνων του ΟΗΕ, χωρίς να παρουσιάσει κάποιο αποδεικτικό στοιχείο ή η πληροφορία αυτή να επιβεβαιώνεται από κάποια ανεξάρτητη αρχή.