Δικαιώνοντας πρωτόδικα εργαζόμενη για την άκυρη απόλυσή της από τη «Μετάδραση», η Δικαιοσύνη παρεμβαίνει στο θολό εργασιακό τοπίο των ΜΚΟ, όπου αποτελούν καθεστώς οι συμβάσεις έργου

Του Δημήτρη Αγγελίδη

Νέα δεδομένα για τις εργασιακές σχέσεις στις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις δημιουργεί πρόσφατη απόφαση της Δικαιοσύνης, που έκρινε σε πρώτο βαθμό αγωγή εργαζόμενης εναντίον της οργάνωσης Μετάδραση (παρέχει υπηρεσίες μετάφρασης και διερμηνείας στις διαδικασίες ασύλου), δικαιώνοντας, τόσο την ίδια την εργαζόμενη όσο και το Σωματείο Βάσης Εργαζομένων σε ΜΚΟ (ΣΒΕΜΚΟ), που τη στήριξε.

Το δικαστήριο, όχι μόνο έκρινε άκυρη την απόλυση της εργαζόμενης (λόγω της συνδικαλιστικής της ιδιότητας ως μέλους του Δ.Σ. του ΣΒΕΜΚΟ και επειδή δεν τηρήθηκε ο έγγραφος τύπος της απόλυσης και δεν καταβλήθηκε η νόμιμη αποζημίωση), αλλά -το σημαντικότερο- αποφάσισε πως οι συμβάσεις έργου που είχε υπογράψει «συνιστούν μια ενιαία σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου, η δε πρόσληψή της με συμβάσεις έργου δεν δικαιολογείται από κανέναν αντικειμενικό λόγο».

Απόφαση-σταθμός

Η απόφαση έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς στη μεγάλη πλειοψηφία των ΜΚΟ το εργασιακό καθεστώς διέπεται από παρόμοιες συμβάσεις έργου, που συνήθως ανανεώνονται όταν λήξουν, αλλά αφήνουν τους εργαζομένους σε κατάσταση επισφάλειας και χωρίς τα δικαιώματα που θεσπίζει η σύμβαση εξαρτημένης εργασίας. Είναι χαρακτηριστικό πως από τον Αύγουστο του 2011 μέχρι τον Απρίλιο του 2013 η εργαζόμενη συνήψε με την οργάνωση 11 συμβάσεις έργου διάρκειας ενός, δύο, τριών ή τεσσάρων μηνών, για την παροχή υπηρεσιών διερμηνείας και μετάφρασης σε προγράμματα που υλοποιούσε η οργάνωση με χρηματοδότηση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Oι οργανώσεις ισχυρίζονται ότι οι συμβάσεις έργου είναι μονόδρομος, καθώς χρηματοδοτούνται στη βάση προγραμμάτων συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας. «Οσοι εργαζόμαστε με προγράμματα ευρωπαϊκά, είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε κάποιους κανόνες που μας επιβάλλουν τα προγράμματα αυτά. Οταν σου λένε ότι θα αποζημιώνεσαι με βάση τις ώρες, σε οδηγεί προς ωρομίσθιες συμβάσεις. Από κει λοιπόν προκύπτουν οι όροι εργασίας. Ελεγχόμαστε και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, που παίζει σημαντικό ρόλο συνεργασίας και ελέγχου. Δεν μπορούμε να κάνουμε του κεφαλιού μας», είχε δηλώσει στην «Εφ.Συν.» η Ιωάννα Μπαμπασίκα, εκπρόσωπος της Μετάδρασης.

Σε επικοινωνία μας με την Υπατη Αρμοστεία, ο διεθνής οργανισμός επισημαίνει πως οι συμφωνίες με οργανώσεις για την υλοποίηση προγραμμάτων «ακολουθούν τον ετήσιο κύκλο της χρηματοδοτικής ροής και του προϋπολογιστικού κύκλου του οργανισμού», προβλέποντας συγκεκριμένη λήξη.

Προσθέτει ωστόσο: «Δεν επιβάλλουμε ούτε υποδεικνύουμε τύπο συμβάσεων και εργασιακής σχέσης. Οι οργανώσεις δεσμεύονται να υλοποιήσουν το έργο με βάση την ελληνική νομοθεσία. Εμείς, ως χρηματοδότες, δεν είμαστε σε θέση να κρίνουμε τη νομιμότητα των πράξεων που εφαρμόζουν οι οργανώσεις. Εάν υπάρξει αμφισβήτηση της νομιμότητας, που μπορεί να εγείρουν μόνο τα αρμόδια όργανα, όπως είναι τα δικαστήρια, παρακολουθούμε την κρίση τους και, εφόσον καταλήξουν σε βάρος της οργάνωσης, βλέπουμε τι μέτρα διορθωτικά θα πάρει η οργάνωση και προφανώς αυτό λαμβάνεται υπόψη για τη συνέχιση της χρηματοδότησης».

Νομικά επιχειρήματα

«Ακόμη κι αν μεταβάλλεται η ονομασία ή και η πηγή των εκάστοτε προγραμμάτων χρηματοδότησης της οργάνωσης, το αντικείμενο της δραστηριότητάς της παραμένει πάντοτε το ίδιο και είναι σύμφυτο με τον ίδιο το λόγο της ύπαρξής της. Αυτό ακριβώς το αντικείμενο καλούνται παγίως και διαρκώς να εξυπηρετήσουν οι εργαζόμενοι υπό συνθήκες αναμφισβήτητης εξάρτησης. Ακόμα λοιπόν και αν υπήρχε αβεβαιότητα ως προς τη συνέχιση της χρηματοδότησης (κάτι που πάντως δεν φαίνεται να συμβαίνει εν προκειμένω), αυτή δεν θα ήταν δυνατόν να μετακυλίεται στους εργαζόμενους, ως εάν να μοιράζονταν αυτοί με την οργάνωση τον «επιχειρηματικό κίνδυνο». Είναι, λοιπόν, σημαντική η απόφαση του Πρωτοδικείου, κυρίως γιατί βάζει φρένο σε μία συνειδητή -πιστεύω- προσπάθεια αποδόμησης της ίδιας της έννοιας του εργοδότη σε πολλές ΜΚΟ και καταστρατήγησης της εργατικής νομοθεσίας μέσα από τη μεταχείριση των εργαζομένων τους, είτε ως εθελοντών είτε ως μετόχων του «επιχειρηματικού κινδύνου»», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Σέργιος Σερμπέτης, δικηγόρος του ΣΒΕΜΚΟ.

Από την πλευρά της Μετάδρασης, μας παρέπεμψαν σε ανακοίνωση της οργάνωσης που κάνει λόγο για «εκκρεμή δικαστική διαμάχη με μια μεμονωμένη διερμηνέα και μέλος της διοίκησης συνδικαλιστικού σωματείου». «Η πρωτοβάθμια απόφαση έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή της ενάγουσας με βάση τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά της δίκης. Ο δικαστής απέρριψε ρητώς τον ισχυρισμό της ότι η απόλυσή της ήταν καταχρηστική και ότι τάχα αυτή έγινε υπό συνθήκες προσβλητικές για την προσωπικότητά της, ενώ είναι μάταιη η προσπάθεια ορισμένων να στρεβλώσουν το κείμενο της απόφασης και να μιλήσουν για εκδικητικές απολύσεις. Η Μετάδραση θα ασκήσει όλα τα νόμιμα ένδικα μέσα και βοηθήματα επί της αποφάσεως αυτής, γι’ αυτό καλό θα ήταν να περιμένουμε μια τελεσίδικη κρίση. Και φυσικά, αυτή η απόφαση δεν δίνει βάση σε ορισμένους να λασπολογήσουν εις βάρος της οργάνωσης και του έργου της», αναφέρει.

«Είναι αναληθές ότι το Δικαστήριο απέρριψε την αιτίαση περί του εκδικητικού χαρακτήρα της απόλυσης. Το ακριβές είναι ότι δεν υπεισήλθε καν στη διερεύνησή της, αφού είχε ήδη κρίνει ως άκυρη την απόλυση»,απαντά ο κ. Σερμπέτης…