Κοινωνικά αγαθά

Το κράτος, με αφορμή την κρίση, μειώνει συνέχεια την παραγωγή των δημόσιων αγαθών, τα οποία περνούν σε ιδιώτες με σκοπό το κέρδος. Μέσα μεταφοράς, νερό, σχολεία, υγεία, δρόμοι, πολιτισμός, μετατρέπονται σε πεδία εκμετάλλευσης.

Ο στόχος μιας ριζοσπαστικής πολιτικής στην πόλη είναι η από-εμπορευματοποίηση, η δημιουργία περισσότερων κοινωνικών αγαθών. Εξίσου σημαντικός είναι ο ρόλος που αντιστοιχεί στα πολιτιστικά αγαθά, καθώς είναι αυτά που επηρεάζουν άμεσα τις κοινωνικές πρακτικές. Είναι λοιπόν κρίσιμη η ενίσχυση της δυναμικής τους, το να καταστούν δηλαδή τα πολιτιστικά αγαθά κοινά στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, αναδεικνύοντας έτσι τους τρόπους κοινωνικότητας που καθορίζουν τις σχέσεις.

Αν ένα όλο και μεγαλύτερο ποσοστό των πόρων μιας κοινωνίας διανέμεται συλλογικά μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες, η λογική του κεφαλαίου τίθεται υπό αμφισβήτηση στον κεντρικό

της πυρήνα.

Η αλληλέγγυα οικονομία ως απάντηση της κοινωνίας

Οι άνθρωποι που καταφέρνουν να ζουν και να αναπτύσσουν συνήθειες τις οποίες μπορούν να ικανοποιήσουν χωρίς την εμπορευματική οικονομία, χωρίς να αποτελούν οι ίδιοι τμήμα της διελκυστίνδας ‘μισθωτή εργασία-κατανάλωση, μοιάζουν να αντλούν το νόημα του βίου από τη στέρηση. Μια τέτοια ζωή δεν μετράει σήμερα, θεωρείται πρωτόγονη, και δεν ανήκει στη σφαίρα της κανονικής ζωής η οποία ξεκινά με την οικονομική δραστηριότητα (1).

Στην παρούσα στιγμή, και ως αποτέλεσμα της κρίσης, έχει γίνει αισθητή η διάψευση του πιο πάνω μοντέλου. Μια νέα εκδοχή οικονομίας μοιάζει πιο οικεία από ποτέ, αυτή που αποκαλούμε αλληλέγγυα ή κοινωνική οικονομία. Έρχεται να αντιπαλέψει την προηγούμενη λογική και να αναπτύξει στην πράξη αντίσταση. Πρόκειται για τις πρακτικές της συλλογικής διαχείρισης των προϊόντων, της βοήθειας μέσα στις γείτονες, της συνεργασίας των φίλων.

Πρόκειται για την ανάδυση όλων των κινήτρων, της δημιουργίας και των πράξεων από τα οποία φτιάχνονται οι ανθρώπινοι δεσμοί.

Οι αλληλέγγυες μορφές οικονομίας αποτελούν μία άμεση απάντηση στην ανεργία. Με συμβατικές οικονομικές παρεμβάσεις χρειάζονται πάνω από δεκαεφτά χρόνια για να δημιουργηθούν οι θέσεις εργασίας που καταστράφηκαν μέσα στην κρίση. Η αλληλέγγυα οικονομία εξασφαλίζει την επιβίωση των εργαζόμενων και των ανέργων που η οικονομία τους έβγαλε στο περιθώριο με την απόσυρση του κεφαλαίου κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Συλλογικότητες γειτονιάς

Οι δομές αλληλεγγύης, τα στέκια πολιτισμού, οι λαϊκές συνελεύσεις, παρεμβαίνουν στις κοινωνικές σχέσεις και τις επαναπροσδιορίζουν με βασικό χαρακτηριστικό την αλληλεγγύη, αντί του κέρδους και του ανταγωνισμού, συγκροτούν με αυτόν τον τρόπο ταυτότητες με επίκεντρο την αλληλεγγύη.

Οι αυτοδιαχειριζόμενοι κοινωνικοί χώροι διαμορφώνουν χώρους απεμπλοκής των εργαζομένων από το κεφάλαιο, εκπαιδεύουν στη λογική της οικονομίας των αναγκών και λειτουργούν ως μηχανισμοί παραγωγής και καλλιέργειας της ιδεολογίας των εκμεταλλευόμενων τάξεων (2).

Οι δημόσιοι χώροι και τα δημόσια αγαθά συμβάλλουν στην ποιότητα των κοινών, σε συνδυασμό με την πολιτική δράση των εργαζόμενων τάξεων ώστε να τα οικειοποιηθούν [3].

Η κλίμακα της γειτονιάς παρέχει τις ιδανικές συνθήκες για άμεση δράση των πολιτών, για πρωτοβουλία και χειραφέτηση, για αλληλεγγύη, για οικειοποίηση του χώρου γεωγραφικά και

πολιτικά. Είναι κατ εξοχήν στην κλίμακα της γειτονιάς που τα δημόσια αγαθά γίνονται κοινά, σε αυτήν την κλίμακα ταυτίζεται η παραγωγή με την απόλαυση του κοινού αγαθού.

Ο αγώνας για την οικειοποίηση των δημόσιων χώρων και δημόσιων αγαθών στην πόλη είναι συνεχής και είναι μέρος της εξέλιξης της πόλης.

1. Μπάουμαν, Ζ. (2006), Ρευστή αγάπη, Εκδόσεις της Εστίας, Μτφρ. Γ. Καράμπελας

2. Ιωακείμογλου, Η. (2014). Από την πόλη του κεφαλαίου στην πόλη της εργασίας. Η

Αριστερά και η πόλη του κεφαλαίου. Σημειώσεις για το σεμινάριο της Ομάδας Πόλης Νεολαίας Σύριζα «Η μαρξιστική θεωρία και η πόλη».

3. Harvey, D., 2012. Rebel cities: from the right to the city to the urban revolution, Verso: London-NY.

*υποψήφιοι με την Ανοιχτή Πόλη στην 1η Δημοτική Κοινότητα